خواص بی نظیر حنا برای سلامتی و زیبایی
حنا که از نظر گیاه‌شناسی آن را به نام Lawsonia inermis می‌شناسند، در حال حاضر به دلیل رنگ‌دانه‌هایی که دارد یکی از اجزای اصلی بسیاری از رنگ‌های تجاری بدن و مو است. قبل از به وجود آمدن رنگ‌های شیمیایی در قدیم از حنا برای ایجاد رنگ‌های مختلف مو به‌صورت طبیعی استفاده می‌شده است؛ اما این گیاه تنها خاصیت زیبایی ندارد و خاصیت درمانی هم برای مو و سلامتی دارد.
در این مقاله از سفیر زیبایی قصد داریم خواص حنا برای مو را به همراه نحوه استفاده از آن برایتان بیان کنیم. پس تا پایان این نوشته با ما بمانید.
حنا چیست؟
برگ حنا از زمان‌های قدیم در شمال آفریقا و آسیا جهت فواید روانی و دارویی و همچنین برای زیبایی موها و بدن استفاده می‌شده است. کلمه “حنا” توسط مردم در سراسر جهان به روش‌های مختلف درک می‌شود. اکثر مردم این گیاه را با رنگ قرمز تیره یا قهوه‌ای برای مو و پوست مرتبط می‌دانند که به‌طور سنتی در بسیاری از فرهنگ‌ها استفاده می‌شود. بااین‌حال رنگ حنا بیشتر به‌گونه‌ای مربوط می‌شود که حنا از آن به‌دست‌آمده است. به همین دلیل مثلاً رنگ حنا هندی با حنای ایرانی متفاوت است.
این گیاه به‌عنوان تنها گونه در جنس Lawsonia، نام‌های مختلفی در سرتاسر جهان دارد که ازجمله Hina و در زبان مصری به آن privet گفته می‌شود. اما همه آن‌ها یک گیاه قابل توجه را توصیف می‌کنند که نام علمی آن Lawsonia inermis می‌باشد هرچند خود این گیاه با توجه به شرایط محیطی که در آن رشد می‌کند و گونه‌های مختلف رنگ‌دانه‌های متغیری ایجاد خواهد کرد. گیاه حنا دارای گل‌های کوچک سفید یا صورتی و همچنین میوه‌های کوچک است.
روغن، پوست و دانه‌های این گیاه فواید دارویی مختلفی برای ما دارند و وجود برخی از ترکیبات شیمیایی و مواد مغذی موجود در این گیاه می‌تواند اثرات ضدالتهابی، کاهش فشارخون، ضد باکتریایی، قابض و ضدویروسی برای بدن داشته باشد. البته بیشتر این اثرات به‌صورت تجربی کشف شده‌اند و هنوز به‌طور کامل تحقیقات علمی برایشان صورت نگرفته است.
خواص حنا برای مو چیست؟
اگرچه ترکیبات بسیار عالی موجود در این گیاه آن را به یک گیاه دارویی عالی برای اهداف مختلف در طب سنتی تبدیل کرده است ولی در حال حاضر از حنا بیشتر برای سلامت مو استفاده می‌شود.
این گیاه خوشبو دارای خواص ضد قارچی است که آن را برای کسانی که مشکلات مربوط به شوره سر، ریزش مو و همچنین سایر مشکلات میکروبی در پوست سر دارند مفید می‌کند. یکی دیگر از خواص جادویی این گیاه برای مو این است که از سفیدی زودرس مو جلوگیری خواهد کرد؛ زیرا سرشار از تانن است، ترکیبی گیاهی که در چای یافت می‌شود و به رنگ دهی عالی به موها کمک می‌کند.
از طرفی این گیاه حاوی ویتامین E است که به نرم شدن موها کمک خواهد کرد. برگ‌های طبیعی این گیاه سرشار از پروتئین و آنتی‌اکسیدان است که از سلامت کلی مو حمایت می‌کند. اگر بخواهیم به‌طور مفصل‌تر خواص حنا برای مو را بیان کنیم، عبارت‌اند از:
رنگ طبیعی و مغذی برای مو
عمدتاً از این گیاه به‌عنوان رنگ طبیعی گیاهی جهت تغییر رنگ مو استفاده می‌شود. حنا موها را به رنگ قرمز یا سایه‌هایی از رنگ قرمز در می‌آورد، اما بسیاری از افراد که از این گیاه برای رنگ مو استفاده می‌کنند آن را با گیاه نیلی یا کاسیا ترکیب می‌کنند تا به ترتیب به رنگ قرمز تیره یا رنگ خنثی دست یابند.
بهبود کلی کیفیت مو
اگرچه بیشتر مردم حنا را بیشتر به‌عنوان یک رنگ گیاهی برای مو می‌شناسند، اما این گیاه می‌تواند فواید بسیار زیادی برای بهبود کیفیت موهای ما داشته باشد. به‌عنوان‌مثال استحکام مو را افزایش می‌دهد و بنابراین می‌تواند رنگی مطمئن باشد که مانند رنگ‌های شیمیایی سلامت فولیکول‌های ما را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. همچنین ترکیبات آن می‌تواند به مهروموم شدن کوتیکول مو، جلوگیری از شکستن و افزایش درخشندگی و بهبود ظاهر مو کمک کند.
می‌تواند ریزش مو را کاهش دهد
برای افرادی که از ریزش مو یا طاسی رنج می‌برند، حنا می‌تواند از تسریع روند این عارضه جلوگیری نماید.
فواید حنا برای پوست و ناخن
ترکیبات این گیاه علاوه بر موها می‌تواند اثرات سلامتی دیگری نیز برای بدن ما داشته باشد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
کیفیت ناخن‌ها را بهبود می‌بخشد
از قدیم‌الایام بخصوص برای جشن‌ها از حنا بر روی ناخن‌ها استفاده می‌شده است که رنگی قرمز تا قهوه‌ای را برای ناخن‌ها ایجاد می‌کرده است. حتی این رنگ به دلیل طبیعی بودن مانند لاک مشکلی ازلحاظ شرعی برای وضو گرفتن یا غسل کردن ندارد؛ اما هدف اصلی استفاده از این گیاه برای ناخن‌ها خاصیت نرم‌کنندگی و بهبود دهندگی ساختار ناخن‌ها بوده است.
مردم اغلب اقدامات مراقبتی برای حفظ ناخن‌های سالم را فراموش می‌کنند، اما کوتیکول‌ها و فضای زیر ناخن مکان‌های اصلی برای ایجاد عفونت و حضور باکتری‌ها هستند؛ بنابراین، درمان ناخن با حنا می‌تواند یک انتخاب عاقلانه باشد.
نوشیدن آبی که برگ‌های حنا در آن خیس شده‌اند نیز می‌تواند به جلوگیری از ترک خوردن ناخن‌ها و کاهش التهاب کمک کند. استفاده مستقیم از ضماد حنا روی بستر ناخن می‌تواند درد و عفونت در بستر ناخن را برطرف کند.
دارای خواص ضد پیری است
اسانس این گیاه خواص منقبض کننده دارد که می‌تواند علائم پیری و چین‌وچروک و همچنین جای اسکار زخم مانند اسکارهای زایمان را بهبود دهد. همچنین برای از بین بردن سایر لک‌ها مناسب است و دارای اثرات ضدویروسی و ضد باکتریایی بسیار قوی است.
می‌تواند زخم‌ها را التیام بخشد
یکی از قابل‌توجه‌ترین کاربردهای حنا، محافظت از پوست در برابر عفونت‌ها و رفع التهاب است. می‌توان از این گیاه برای التیام سوختگی‌ها، زخم‌ها و خراش‌ها استفاده کرد. این گیاه جالب نه‌تنها خاصیت بهبوددهندگی برای زخم دارد بلکه یک مسکن طبیعی خنک کننده است و گرما را از پوست خارج می‌کند. درنتیجه مانند ژل آلوئه‌ورا برای آفتاب‌سوختگی مفید است.
فواید حنا برای سلامتی بدن
اگرچه پوست، مو و ناخن نیز از اجزای مهم بدن هستند که می‌توانید با استفاده از این گیاه آن‌ها را تقویت کنید، حنا خواص دیگری نیز برای سلامتی بدن دارد که عبارت‌اند از:
تب را کاهش می‌دهد
بر اساس اصول درمانی آیورودا، حنا به دلیل خواص ضد تب احتمالی، تب را کاهش می‌دهد. هنگامی‌که افراد از تب بسیار بالا به‌عنوان یک علامت ثانویه بیماری دیگر رنج می‌برند، افزایش دما در سراسر بدن می‌تواند برای عملکرد اندام‌ها و فرآیندهای متابولیک خطرناک باشد. پایین آوردن دمای کلی بدن در این شرایط ضروری است و حنا می‌تواند این کار را با تحریک عرق کردن و خنک کردن بدن انجام داده و تب را کاهش دهد.
خاصیت ضدالتهابی آن برای بدن نیز کارساز است.
آب این گیاه را می‌توان مستقیماً برای تسکین سریع سردرد به پوست پیشانی مالید. اثرات ضدالتهابی احتمالی ترکیبات موجود در حنا می‌تواند به کاهش تنش و افزایش جریان خون سالم در مویرگ‌ها کمک کند که یکی از دلایل رایج سردرد و میگرن است. البته منظور خود گیاه حنا هست نه اینکه پودر آن را با آب و به شکل خمیری تهیه کنید؛
زیرا استفاده به این شکل می‌تواند منجر به ایجاد رنگ روی پوست شود. طبق برخی تحقیقات انجام شده در این زمینه مشخص شده است اثر ضدالتهابی عصاره این گیاه مشابه داروی فنیل بوتازون، یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی است. روغن حنا همچنین به‌صورت موضعی می‌تواند برای بهبود دردهای آرتریت و روماتیسمی استفاده شود.
مشکلات خواب را کاهش می‌دهد.
روغن حنا می‌تواند به کاهش برخی از اختلالات خواب کمک کند، بنابراین اگر از بی‌خوابی یا بی‌قراری مزمن رنج می‌برید، افزودن کمی از این روغن به رژیم گیاهی خود می‌تواند با آرام کردن بدن و ذهن شما به ایجاد یک برنامه منظم و آرام برای خواب کمک کند.
سم‌زدایی از بدن
با خیساندن پوست یا برگ‌های گیاه حنا در آب و سپس مصرف مایع حاصل پس از صاف کردن که یک روش سنتی است می‌توان به بهبود سلامت طحال و کبد کمک کرد. کبد به‌عنوان یک اندام حیاتی برای محافظت از بدن عمل می‌کند و در دفع سمومی که در بدن انباشته می‌شوند نقش دارد؛
بنابراین با بهینه‌سازی عملکرد کبد به روش‌های مختلف و اطمینان از سلامت آن، می‌توانید از طیف گسترده‌ای شرایط بهداشتی و بیماری‌های خطرناک جلوگیری کنید. بااین‌حال، توصیه می‌شود قبل از مصرف هر محصول بر پایه حنا، با یک پزشک یا متخصص طب سنتی مشورت نمایید.
اسهال خونی را بهبود می‌دهد. اگر از اسهال خونی رنج می‌برید، جالب است بدانید پوست این گیاه به‌عنوان تسکین دهنده اسهال خونی مصرف می‌شود.
دستور استفاده از حنا برای مو
این گیاه معمولاً به‌صورت پودر مخلوط با آب برای مو استفاده می‌شود. بعدازاینکه به مقدار مورد نظر از پودر حنا به‌اندازه‌ای آب اضافه شد که یک حالت خمیری پیدا کرد، باید روی موهای خشک زده شود. برای دستیابی به بهترین نتیجه، حنا بزنید و یک شب آن را روی موهایتان نگه دارید.
از طرف دیگر، اگر می‌خواهید رنگ کمتری ایجاد شود می‌توانید در روز این کار را انجام داده و بعد از 4 یا 5 ساعت بشویید. هم‌زمان با حنا می‌توانید موادی مانند قهوه، پودر نخود و … را نیز به خمیر اضافه کرده و روی موها بزنید تا اثر تقویت‌کنندگی بیشتری داشته باشد.
همچنین ترکیب قهوه دم‌کرده یا چای سیاه دم‌کرده با حنا، رنگ حاصل شده برای مو را به سمت قهوه‌ای زیباتری میبرد و از قرمزی مو جلوگیری می‌کند. به‌طور مشابه، چای قرمز دم‌کرده، پودر گلبرگ هیبیسکوس یا آب چغندر می‌تواند به دستیابی به رنگ قرمز تیره برای افرادی که این رنگ را بیشتر دوست دارند کمک کند.
حنا به دلیل پیگمنت رنگی بالایی که دارد می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های رنگی روی هر سطح یا شیء شود؛ بنابراین، هنگام استفاده، حتماً محل کار خود را با یک حوله یا ملحفه کهنه بپوشانید تا لباس‌هایتان لک نشوند. بااین‌حال، لکه‌های حنا روی پوست دائمی نیستند و پس از چند بار شستشو از بین می‌روند.
آنچه شما جهت استفاده از حنا برای مو نیاز دارید، عبارت‌اند از:
- حوله‌ها یا ملحفه‌های قدیمی برای پوشاندن محل کار
- دستکش لاتکس
- برس رنگ مو
- کلاه دوش
- کاسه و ابزار همزن غیرفلزی (ترکیب برخی فلزات با حنا می‌تواند منجر به تغییر رنگ حاصل و همچنین تغییر فواید حنا شود.)
- آب‌لیمو یا سرکه سیب برای کمک به ترشح رنگ
- آب تصفیه‌شده یا مقطر (قهوه یا چای، همان‌طورکه در بالا پیشنهاد شد)
- استفاده از گیره جهت دسته‌بندی موها (اختیاری)
- سشوار برای عملیات حرارتی و رنگ دهی بهتر (اختیاری)
نحوه درست کردن حنا برای مو
- یک قاشق آب را به 1 فنجان پودر این گیاه اضافه کنید تا خمیر غلیظی شبیه خمیر پنکیک ایجاد شود.
- مقداری از یک ماده مرطوب‌کننده مانند قهوه به انتخاب خود اضافه کنید.
- مقداری سرکه سیب یا لیمو را به خمیر اضافه کرده و مخلوط کنید.
- روی خمیر آماده شده را پوشانده و اجازه دهید یک شب بماند. اگر هوا گرم است می‌توانید آن را در یخچال نگهداری کنید.
نحوه استفاده از حنا بر روی موها
- دستکش بپوشید.
- از وسط سرتان شروع کنید، چند تار مو را بردارید و مانند رنگ زدن با برس شروع به زدن حنا کنید. حتماً پوست سر خود را نیز با حنا بپوشانید تا خواص حنا برای مو بیشتر نصیبتان شود.
- برای جداسازی بهتر موها و اطمینان از رسیدن حنا به تمامی قسمت‌های مو می‌توانید از گیره‌های جداکننده استفاده کنید؛ اما حواستان باشد که لک می‌شوند.
- پس از اتمام کار، سر خود را با کلاه دوش یا کیسه پلی‌اتیلن بپوشانید.
- به مدت 4 تا 5 ساعت یا یک شب، بسته به رنگی که دوست دارید ایجاد شود، بگذارید حنا بماند.
- در حالت ایده‌آل، آن را در طول روز بمالید و در صورت امکان زیر آفتاب بنشینید. همچنین می‌توانید سشوار بگیرید. گرما به نفوذ عمیق‌تر رنگ کمک می‌کند.
چگونه باید حنا را از روی موها شست؟
برای شستن حنا از روی موها مراحل زیر را انجام دهید:
- حنا را به‌آرامی زیر آب خنک بشویید.
- بلافاصله بعد از انجام این کار از شامپو زدن خودداری کنید. بعد از آبکشی با آب معمولی و گرم صبر کنید تا 24 ساعت بگذرد و بعد موهایتان را شامپو کنید.
- با یک حوله موهای کاملاً شسته شده را خشک کنید و بگذارید باقی آب موهایتان به‌طور طبیعی خشک شوند. اگر حنا به‌خوبی شسته نشود می‌تواند به حوله یا بالش شما و لباس‌هایتان رنگ بدهد؛ بنابراین در شست و شوی کامل موها دقت کنید.
چگونه از خشکی موها بعد از زدن حنا برای مو جلوگیری کنیم؟
خود حنا به‌تنهایی ممکن است کمی حالت خشکی به موها بدهد ولی شما می‌توانید با ترکیب کردن آن با مواد مرطوب‌کننده ماسکی مغذی درست کنید تا موهایتان خشک نشود. همچنین بهتر است بعد از شستن موها روغن تراپی کنید و حتی اگر شده از یک روغن سبک و ساده مانند نارگیل برای موها استفاده کنید تا رطوبت ازدست‌رفته تأمین‌شده و رنگی زیبا و عمیق برای موهایتان ایجاد شود.
مواد زیر برای ساختن ماسکی مغذی برای موهای شما همراه با حنا توصیه می‌شود: (مقدار توصیه‌شده را با 1 فنجان پودر حنا مخلوط کنید)
- 2 عدد تخم‌مرغ
- 1/2 فنجان ماست
- 1 فنجان دانه شنبلیله (آن‌ها را یک شب خیس کنید، سپس به‌صورت خمیر غلیظ در آورید.)
- 1 فنجان پودر آملا (انگور فرنگی هندی)
- 1 فنجان ژل آلوئه‌ورا
- 1 فنجان دانه‌های کتان خیس شده که به‌صورت خمیر غلیظ در آمده است
عوارض استفاده از حنا برای مو
حنا اغلب به‌صورت پودر فروخته می‌شود که می‌توان آن را یک شب خیس کرد و روی موها زد و عارضه خاصی برای سلامتی شما ایجاد نمی‌کند. به‌شرط آنکه از یک فروشگاه معتبر آن را تهیه کنید که مطمئن باشید پودر خالص حنا را به شما می‌دهد.
بااین‌حال برخی از محصولات حنا می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک در پوست سر شوند.
تحقیقات نشان داده است که محصولات حنا به دلیل عدم کنترل کیفیت اغلب حاوی آلاینده‌ها هستند. این آلاینده‌ها می‌تواند باعث ایجاد آلرژی و اسکار دائمی شوند؛ بنابراین حواستان باشد که از کجا این رنگ را تهیه می‌کنید.
همچنین باید این نکته را در نظر بگیرید که وقتی از حنا استفاده می‌کنید تا زمانی که تأثیر رنگ حنا به‌طور کامل از روی موهایتان حذف نشود، تأثیر رنگ‌های شیمیایی که در آینده استفاده می‌کنید می‌تواند نتایج متفاوت و نامطلوبی را ایجاد کنند؛ بنابراین استفاده از حنا بر روی موها بیشتر برای افرادی مطلوب است که نمی‌خواهند از رنگ‌های شیمیایی مختلف برای رنگ کردن موها استفاده کنند.
به‌علاوه افرادی که موهای خشک و وز دارند نباید از حنا استفاده کنند یا در صورت تمایل به استفاده باید حتماً آن را با نوعی مرطوب‌کننده طبیعی مخلوط کنند تا تعادل هیدرولیپیدی مو حفظ شود و مو خشک‌تر نگردد.
سخن پایانی …
استفاده از خواص حنا برای مو از قدیم‌الایام بخصوص در کشور عزیزمان ایران مرسوم بوده است. این گیاه ضمن اینکه یک رنگ گیاهی طبیعی برای موها محسوب می‌شود، خواص سلامتی زیادی برای کیفیت موها دارد و همچنین می‌توانید از روغن حنا یا اسانس آن برای پوست و خواص سلامتی دیگر این گیاه استفاده نمایید.