آشنایی با انواع لیزر پوست و نحوه مراقبت بعد از لیزر
لیزر پوست یکی از بهترین روش‌های درمانی و زیباسازی پوست است که روز به روز با پیشرفت علم و تکنولوژی، روش‌های بیشتری با این فناوری به عرصه پزشکی و زیبایی وارد می‌شوند. اگر شما برای مشکلات زیبایی و پوستی خود به متخصصین باتجربه و کلینیک‌های مجهز در این زمینه مراجعه کنید، می‌توانید از انواع لیزر پوست برای رسیدن به اهدافتان بهره‌مند شوید.
در این مقاله از سفیر زیبایی قصد داریم اطلاعات بیشتری در مورد لیزر پوست و انواع آن به شما بدهیم. پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
لیزر پوست چیست و چگونه کار می‌کند؟
حروف موجود در کلمه “Laser” مخفف Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation است. لیزر درواقع یک منبع نور پرانرژی با یک طول موج (یک رنگ نور) معین است که می‌تواند به دقت بر روی نقطه هدف متمرکز شود و آن نور را به یک ناحیه کوچک منتقل کند تا اثرات موردنظر را برای ما ایجاد نماید.
لیزرها با یک رنگ کار می‌کنند، به این معنی که یک لیزر معین نوری با یک طول موج مشخص را ساطع می‌کند. بسته به هدفی که از لیزر پوست وجود دارد و دستگاه مورد استفاده، لیزرها طول موج پرتو نوری را همگام با رنگ هدف، چه لکه‌های پوست قهوه‌ای، چه مویرگ‌های قرمز شکسته یا یک بیماری پوستی دیگر ساطع می‌کنند تا مسئله موردنظر حل شود.
انواع لیزر برای عمل‌های زیبایی
به‌طورکلی دو نوع لیزر ابلیتیو و غیر سایشی وجود دارد و همه لیزرهایی که نامشان به گوشتان می‌خورد، بالاخره به یکی از این دسته‌ها برمی‌گردد ولی ممکن است شما با نام‌های تجاری متنوع آنها را ببینید یا بشنوید. در یک تعریف کوتاه باید بگوییم لیزرهای ابلیتیو لایه‌های بالایی پوست آسیب‌دیده را تبخیر می‌کنند، درحالی‌که لیزرهای غیرابلیتیو یا غیر سایشی بدون برداشتن یا آسیب رساندن به لایه‌های بالایی، به‌صورت عمیق‌تر در پوست عمل می‌کنند.
نمی‌توان گفت برای هر شخص کدام‌یک از این نوع لیزرها مناسب‌تر است و نوع مناسب باید بعد از مشاوره با متخصص پوست، بسته به شرایط پوستی فرد و هدف او انتخاب شود.
طول موج لیزر تفاوت اصلی بین هر نوع لیزر است و بر همین اساس بهترین نوع آن برای هدف قرار دادن مسائل مختلف پوست انتخاب می‌شود. درنتیجه، جراح زیبایی شما ممکن است ترکیبی از چندین لیزر را برای رفع تمام مشکلاتی که ممکن است داشته باشید، توصیه کند.
اگر بخواهیم به‌طور دقیق‌تر انواع لیزر پوست را بررسی کنیم و بگوییم لیزر پوست اصلاً با چه اهدافی انجام می‌شود، می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:
رفع خطوط ریز و چین‌وچروک
برای درمان خطوط و چین و چروک، می‌توان از ترکیبی از روش‌های بازسازی و سفت کردن با لیزر پوست استفاده کرد. هر دو این موارد را می‌توان با لیزرهای تهاجمی‌تر مانند لیزر 2CO (دی‌اکسید کربن) یا اربیوم انجام داد. لیزر 2 CO همچنین برای از بین بردن زگیل‌ها و جای اسکاری ناشی از زخم مانند بخیه‌های باقی‌مانده روی پوست در جراحی استفاده می‌شود. از این لیزر به‌عنوان لیزر برای درمان جای آکنه نیز استفاده می‌شود.
لیزرهای رنگی پالسی، همراه با درمان‌های غیر لیزری مبتنی بر نور کمتر تهاجمی، مانند درمان با نور پالسی شدید (IPL) و دیود ساطع نور (LED) تا حدی موفقیت بیشتری را در این زمینه نشان داده‌اند.
لیفت کردن پوست
اکثر روش‌های لیزر زیبایی حداقل سطحی از سفت شدن لایه رویی پوست را ارائه می‌کنند، زیرا به‌هرحال باعث یک آسیب پوستی کنترل‌شده می‌شوند که میزان تولید کلاژن در پوست را افزایش می‌دهد. کلاژن پروتئینی است که به پوست قوام داده و آن را سفت می‌کند. بااین‌حال، لیزر 2CO بهترین نوع لیزر پوست برای لیفت شدن پوست است.
علاوه بر این، درمان‌های غیر لیزری مبتنی بر نور، مانند دستگاه‌های مادون قرمز Titan و سیستم‌های مبتنی بر فرکانس رادیویی Thermage نیز برای لیفت پوست موفقیت‌آمیز بوده‌اند.
از بین بردن ضایعات رنگدانهای
لیزرهای رنگی پالسی معمولاً برای درمان ضایعات رنگدانهای مانند لکه‌های خورشیدی، لکه‌های پیری، ملاسما و سایر اشکال هایپرپیگمانتاسیون استفاده می‌شوند. درنتیجه به‌خوبی می‌توانند به یکدست شدن توناژ رنگی پوست کمک کنند.
طبق تحقیقات انجام شده لیزرهای Nd:YAG (گارنت آلومینیوم ایتریوم دوپ شده با نئودیمیم) و لیزرهای 2CO فراکشنال، همراه با درمان‌های غیر لیزری مبتنی بر نور، مانند IPL توانسته‌اند نتایج خوبی را در این زمینه ایجاد نمایند.
از بین بردن ضایعات عروقی
ضایعات عروقی شامل رگ‌های خونی شکسته روی صورت، سیاهرگ‌های عنکبوتی ناخوشایند روی پاها با نام واریس، خال‌های عنکبوتی، همانژیوم و خال‌های خاص مادرزادی مانند لکه‌های پورت و … است. برای این نوع از بی‌نظمی‌های پوستی، IPL یک انتخاب رایج است، زیرا کم تهاجمی است و در عین حال اثرات خوبی را ایجاد می‌کند. برای درمان این ضایعات، لیزرهای رنگ پالس، Nd:YAG و لیزر دایود نیز محبوب هستند.
از بین بردن خال‌کوبی‌های ناخواسته
لیزر Q-switched و Nd:YAG از انواع لیزر پوست محسوب می‌شوند که برای پاک کردن خال‌کوبی، بسیار محبوب هستند. بسیاری از افراد تاتو انجام می‌دهند ولی بعد از مدتی ممکن است دیگر دوست نداشته باشند آن تاتو را روی بدنشان داشته باشند. اگرچه نمی‌توان گفت لیزر پوست به‌طور صددرصدی اثرات خال‌کوبی یا تاتو را از بین میبرد ولی می‌تواند تا حد زیادی آن را محو و رنگ را خارج کند.
از بین بردن موهای زائد
یکی از بهترین کاربردهای لیزر پوست از بین بردن موهای زائد است که در چند سال اخیر، طرفداران زیادی پیدا کرده است. موفقیت و ایمنی لیزر موهای زائد به‌شدت به رنگ‌دانه موجود در پوست و نوع موهای تحت درمان بستگی دارد. برای افرادی که پوست تیره‌تر دارند، لیزرهای Nd:YAG و دایود اغلب لیزرهای انتخابی هستند و برای افرادی که پوست روشن‌تر دارند، IPL مؤثر بوده است.
درمان آکنه و اسکار آکنه
برای اسکارهای عمیق‌تر آکنه، لیزر 2CO یکی از بهترین روش‌های درمانی است. پیشرفت‌های اخیر مانند اربیوم:YAG، لیزر فرکشنال و لیزرهای غیر سایشی خاص موفقیت قابل‌توجهی را در درمان اسکارهای سطحی آکنه نشان داده‌اند. طبق تحقیقات انجام شده نیز ثابت شده است که فناوری LED برای درمان آکنه فعال کاملاً مؤثر است.
سایر کاربردهای آرایشی مبتنی بر لیزر
امروزه بسیاری از روش‌های مختلف فناوری مبتنی بر نور در دنیای جراحی زیبایی استفاده می‌شود. اگرچه این روش‌ها اغلب به‌عنوان روش‌های لیزر شناخته می‌شوند، دستگاه‌های مورد استفاده لیزر واقعی نیستند. این فناوری‌ها شامل IPL، درمان‌های LED، Titan و فناوری‌های مشابه مبتنی بر انرژی مادون قرمز و روش‌های مبتنی بر فرکانس رادیویی مانند Thermage است.
بسته به اینکه شما چه هدفی از انجام این روش‌ها دارید، بهترین نوع آن توسط متخصص انتخاب می‌شود. البته باید توجه داشته باشید که برای انجام لیزر پوست حتماً به مراکز لیزر پوست کاملاً معتبر و باسابقه مراجعه کنید و مطمئن شوید که از دستگاه‌های بروز استفاده می‌کنند تا بهترین روش و با حداقل عوارض لیزر پوست مانند سوختگی ناشی از استفاده از دستگاه اشتباه، عدم گرفتن نتایج دلخواه و … برایتان انجام شود.
چه کسی کاندیدای مناسب برای استفاده از لیزر پوست است؟
به‌طورکلی اگر شرایط سلامتی خوبی داشته باشید می‌توانید برای اهداف مختلف زیبایی و درمانی از انواع لیزر پوست استفاده کنید. معمولاً از دستگاه‌های لیزر برای درمان موارد زیر استفاده می‌شود که اگر شما نیز دچار آن هستید، می‌توانید به مراکز لیزر معتبر مراجعه نمایید:
- جای زخم ناشی از آکنه یا آبله‌مرغان
- رنگ‌دانه‌های ناهموار پوست
- زخم‌های پوستی یا خال‌های مادرزادی
- لکه‌های پیری یا لکه‌های کبدی
- پوست آسیب‌دیده در برابر نور خورشید
- پوست بدون حس پس از لیفت صورت
- خطوط ریز یا چین‌وچروک در اطراف یا زیر چشم، پیشانی یا دهان
- از بین بردن غدد چربی روی بینی شما
توجه داشته باشید اگرچه لیزر پوست می‌تواند بسیاری از مشکلات پوستی و زیبایی را برطرف کند ولی برای همه افراد مناسب نیست. معمولاً در شرایط زیر پزشک از روش‌های دیگری به جای لیزر استفاده می‌کند:
- آکنه فعال
- پوست بسیار تیره
- چین‌وچروک‌های عمیق
- افتادگی بیش‌ازحد پوست
در طول و بعد از لیزر پوست چه انتظاراتی می‌توان داشت؟
به‌طورکلی، تمام اشکال لیزر پوست به‌صورت سرپایی و با استفاده از بی‌حسی موضعی در ترکیب با داروهای آرام‌بخش خوراکی یا داخل وریدی انجام می‌شود. چین‌وچروک‌های اطراف چشم، دهان یا پیشانی ممکن است به‌صورت جداگانه درمان شوند یا لیزر ابریژن برای تمام صورت انجام گیرد. برخی از مهم‌ترین مواردی که باید در طول و بعد از لیزر انتظار داشته باشید، عبارت‌اند از:
- قسمت‌های مورد درمان با بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌شوند و شما دردی را احساس نمی‌کنید. به‌ندرت نیز ممکن است برای انجام برخی از روش‌های زیبایی، بیهوشی عمومی لازم باشد.
- اکثر روش‌های لیزر بین 30 تا 45 دقیقه در هر جلسه طول می‌کشند ولی برخی از روش‌ها ممکن است تا 2 ساعت هم به طول بینجامند.
- در برخی از روش‌های لیزر پوست پس از لیزر، یک پانسمان نچسب به مدت 24 ساعت روی محل‌های درمان اعمال می‌شود. سپس نواحی تحت درمان را دو تا پنج بار در روز با سالین یا محلول سرکه رقیق شده تمیز می‌کنید. هدف از استفاده از این پمادها یا کرم‌ها جلوگیری از ایجاد دلمه است. به‌طورکلی، بسته به ماهیت عارضه‌ای که تحت درمان قرار گرفته و نوع لیزر استفاده شده، این نواحی طی 5 تا 21 روز بهبود می‌یابند.
- هنگامی‌که نواحی بهبود یافتند، ممکن است برای استتار رنگ صورتی تا قرمز که معمولاً پس از لیزر پوست دیده می‌شود، از آرایش استفاده شود. آرایش‌های سبزرنگ مخصوصاً انتخاب‌های خوبی برای استتار هستند، زیرا رنگ قرمز پوست شما را خنثی می‌کنند.
- توصیه می‌شود بعد از لیزر از لوازم آرایشی بدون چربی استفاده کنید.
- قرمزی در نواحی تحت درمان با لیزر معمولاً طی دو تا سه ماه محو می‌شود، اما ممکن است از بین رفتن آن در برخی روش‌ها از شش ماه تا یک سال طول بکشد. قرمزی پوست اغلب در افرادی که موهای بلوند یا قرمز دارند، به مدت طولانی‌تری باقی می‌ماند.
- اگر رنگ پوست تیره‌تری دارید، خطر بیشتری برای بهبودی با رنگ‌دانه‌های تیره‌تر (هیپرپیگمانتاسیون) خواهید داشت. ممکن است پس از لیزر پوست از یک عامل سفیدکننده برای روشن کردن رنگ پوست استفاده شود. پزشک در این زمینه توصیه‌های لازم را به شما ارائه خواهد داد.
چگونه برای لیزر پوست آماده شوم؟
بسته به اینکه قرار است با چه هدفی لیزر برای شما انجام شود، اقدامات لازم جهت آمادگی متفاوت خواهد بود؛ اما به‌طورکلی برخی از نکات عمومی که باید قبل از انجام روش‌های لیزر پوست انجام دهید، عبارت‌اند از:
- از برنزه شدن یا قرار گرفتن در معرض شدید آفتاب خودداری کنید و به مدت چهار هفته قبل از شروع درمان، روزانه از کرم ضدآفتاب با SPF بالا برای ناحیه مورد نظر استفاده کنید.
- از انجام لایه‌برداری عمیق صورت به مدت چهار هفته قبل از درمان خودداری کنید (مثلاً لایه‌برداری شیمیایی قوی، لایه‌برداری با لیزر، درم ابریژن).
- حداقل 72 ساعت قبل از درمان از داروهایی که باعث حساسیت به نور می‌شوند (مانند داکسی سایکلین، مینوسیکلین) استفاده نکنید.
- اگر سابقه تب‌خال (زخم دهان، تب‌خال تناسلی) یا زونا در ناحیه درمان دارید، از قبل به پزشک خود اطلاع دهید و داروهای ضدویروسی (والاسیکلوویر، آسیکلوویر) را طبق دستور شروع کنید (معمولاً دو روز قبل از درمان و تا سه روز پس از درمان باید ادامه دهید).
- برای آماده‌سازی پوست برای لیزر، ممکن است از شما خواسته شود که یک رتینوئید موضعی را برای حدود چهار هفته قبل از عمل، روی پوست خود اعمال کنید.
عوارض لیزر پوست چه مواردی ممکن است باشند؟
بسته به اینکه از چه روشی برای پوست شما و با چه دستگاهی استفاده می‌شود و همچنین میزان مهارت و تجربه فرد انجام دهنده و واکنش پوست شما نسبت به لیزر، عوارض لیزر پوست متفاوت خواهد بود. به‌طورکلی اگر نوع لیزر مورد استفاده بسته به شرایط شما به‌درستی انتخاب شده و توسط یک فرد ماهر انجام شود، عارضه خاصی ایجاد نمی‌شود و عوارضی مانند التهاب، قرمزی و … کاملاً طبیعی و موقت هستند که با کمی مراقبت از بین خواهند رفت.
میلیا که برجستگی‌های کوچک و سفید رنگی هستند، ممکن است در حین بهبود (تا یک ماه پس از درمان) در نواحی تحت درمان با لیزر ظاهر شوند. معمولاً این برجستگی‌ها را می‌توان با تمیز کردن ملایم با یک دستمال پاک کرد.
به‌ندرت، هیپوپیگمانتاسیون، ممکن است در نواحی تحت درمان با لیزر ایجاد شود. برای تسریع محو شدن رنگ‌دانه، نواحی پرپیگمانته را می‌توان با کرم سفیدکننده درمان کرد. علاوه بر این، برای جلوگیری از تغییرات رنگدانهای، باید هفته‌ها قبل و بعد از درمان از کرم‌های ضدآفتاب با طیف وسیع استفاده کنید.
فعال شدن مجدد تب‌خال هرپس سیمپلکس هم ممکن است بعد از لیزر پوست رخ دهد، به‌خصوص پس‌ازاینکه پوست اطراف دهان، مورد لیزر قرار می‌گیرد. شما می‌توانید با درخواست از پزشک خود برای یک داروی ضدویروسی که می‌توانید مصرف آن را قبل از جراحی شروع کرده و هفت تا 10 روز پس از لیزر مجدد به مصرف ادامه دهید، از این امر جلوگیری کنید.
همچنین می‌توانید با مصرف آنتی‌بیوتیک قبل از جراحی و ادامه مصرف آن به مدت هفت تا 10 روز پس از جراحی از عفونت‌های باکتریایی جلوگیری کنید.
پس از بازسازی پوست با لیزر باید انتظار تورم را نیز داشته باشید. برای مدیریت تورم اطراف چشم می‌توان استروئیدهای خوراکی تجویز شده توسط پزشک را مصرف نمود. جای زخم نیز پس از بازسازی پوست با لیزر، اگرچه بسیار نادر است، ممکن است در نواحی تحت درمان با لیزر رخ دهد.
چگونه باید از پوست خود بعد از لیزر مراقبت کنم؟
بلافاصله پس از درمان، پوست شما ملتهب و قرمز شده و احساس حساسیت و آفتاب‌سوختگی خواهید داشت. قرمزی، تورم، خارش یا سوزش معمولاً چند روز بیشتر طول نمی‌کشند. بسته به نوع درمان، پوست ممکن است خام به نظر برسد، مایع زردرنگی ترشح کند و حتی تاول بزند.
پوستی را که پوسته پوسته شده است به هیچ وجه دست نزنید و نخارانید یا نچینید، زیرا ممکن است زخم و عفونت ایجاد کند. سایر نکات مراقبت عمومی که باید رعایت کنید، عبارت‌اند از:
- بعد از انجام روش‌های لیزر برای پوست صورت معمولاً 5 تا 7 روز پس از لیزر، پوست شما خشک و پوسته پوسته می‌شود. پوست جدید شما در ابتدا صورتی به نظر می‌رسد. در طی دو تا سه ماه آینده باید به‌تدریج شروع به روشن شدن کند.
- ناحیه درمان را دو تا پنج بار در روز طبق دستور پزشک تمیز کنید.
- شب‌ها روی یک بالش اضافی بخوابید تا به کاهش تورم در چهار روز اول بعد از عمل کمک کند.
- یک کمپرس خنک یا یک کیسه یخ بسته بندی شده را به مدت 15 دقیقه هر یک تا دو ساعت در صورت نیاز، در 24 تا 48 ساعت اول اعمال کنید.
- یک لایه نازک از ژل نفتی (هر مرطوب‌کننده انسدادی) یا پماد آنتی‌بیوتیکی (مانند باسیتراسین) را دو بار در روز روی ناحیه تحت درمان بمالید تا پوست بهبود یابد.
- از درمان‌های تهاجمی صورت، مانند ترتینوئین یا اسید گلیکولیک به مدت چهار هفته و هرگونه محصول موضعی که ممکن است باعث تحریک شود تا شش هفته پس از درمان خودداری کنید.
- تا دو هفته بعد از درمان لیزر از فعالیت‌هایی که ممکن است باعث گرگرفتگی شود مانند تمرین خیلی شدید، خودداری کنید.
- سیگار نکشید، زیرا سیگار روند بهبودی را کند می‌کند.
- پس از بهبودی، روزانه یک ضدآفتاب با طیف وسیع استفاده کنید تا از پوست تازه لیزر شده خود محافظت کنید. کرم ضدآفتابی که به‌طور خاص برای استفاده روی صورت فرموله شده باشد، باید با فاکتور محافظت (SPF) حداقل 30 انتخاب شود.
سخن پایانی …
لیزر پوست انواع مختلفی دارد و قیمت لیزر پوست نیز بسته به نوع آن متفاوت خواهد بود. بسته به اینکه شما چه نوع مشکل پوستی دارید، متخصص زیبایی شما باید بهترین نوع لیزر را برایتان انتخاب کند تا بهترین نتایج را بگیرید. برای گرفتن بهترین نتایج همچنین مهم است به کلینیک‌های مدرن، مجهز و معتبر مراجعه کنید تا ضمن رعایت نکات ایمنی برای سلامتی زیباجو، از تجهیزات بروز دنیا استفاده نمایند.