نحوه تشخیص زونا و روش های درمان آن

زونا یک عفونت ویروسی است که می‌تواند باعث ایجاد بثورات دردناک شود. اگرچه این بیماری می‌تواند در هر نقطه از بدن شما وجود داشته باشد، اما بیشتر اوقات به‌صورت نواری از تاول‌ها که به سمت چپ یا راست تنه شما می‌پیچد، دیده می‌شود. این بیماری توسط ویروس واریسلا-زوستر یعنی همان ویروسی که باعث آبله‌مرغان می‌شود، ایجاد می‌گردد. به همین دلیل در افرادی که دچار آبله‌مرغان شده‌اند، این ویروس در بافت عصبی نزدیک نخاع و مغز غیرفعال است و ممکن است چند سال بعد خودش را به‌صورت زونا نشان دهد.

بااین‌حال این بیماری تهدیدکننده زندگی نیست، اما می‌تواند بسیار دردناک باشد. واکسن می‌تواند به کاهش خطر این بیماری کمک کند. همچنین درمان به موقع می‌تواند باعث کوتاه شدن عفونت زونا شود و احتمال بروز عوارض را کاهش دهد. شایع‌ترین عارضه این بیماری، نورالژی پس از گرما است که پس از پاک شدن تاول‌های شما مدت طولانی باعث درد ناشی از زونا می‌شود.

در این مقاله با سفیر زیبایی همراه باشید تا آنچه در مورد زونا اهمیت دارد را برایتان شرح دهیم.

علائم بیماری زونا چیست؟

علائم و نشانه‌های این بیماری معمولاً فقط در قسمت کوچکی ازیک‌طرف بدن شما تأثیر می‌گذارد. این علائم و نشانه‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد، سوزش، بی‌حسی یا سوزن شدن
• حساسیت به لمس
• بثورات قرمز که چند روز پس از درد شروع می‌شود.
• تاول‌های پر از مایعات که باز و یا پوسته‌پوسته می‌شوند.
• خارش

برخی از افراد نیز ممکن است موارد زیر را تجربه می‌کنند:

• تب
• سردرد
• حساسیت به نور
• خستگی

درد معمولاً اولین علامت این بیماری است که برای بعضی‌ها می‌تواند شدید باشد. بسته به محل درد، گاهی اوقات درد ناشی از این بیماری با مشکلات احتمالی در قلب، ریه‌ها یا کلیه‌ها اشتباه گرفته شود. برخی از افراد نیز بدون مشاهده هیچ‌گونه بثوراتی دچار درد زونا می‌شوند.

به‌طورمعمول، بثورات این بیماری به‌صورت یک نوار تاول ایجاد می‌شود که به سمت چپ یا راست تنه شما می‌پیچد. گاهی اوقات بثورات این بیماری در اطراف یک چشم یا در یک طرف گردن یا صورت نیز رخ می‌دهد.

دلایل ایجاد بیماری زونا چیست؟

همان‌طور که قبلاً هم گفتیم این بیماری توسط ویروس واریسلا-زوستر یعنی همان ویروسی که باعث آبله‌مرغان می‌شود، ایجاد می‌گردد. هرکسی که آبله‌مرغان داشته باشد ممکن است بعد از چند وقت یا چند سال دچار زونا شود؛ زیرا بعد از بهبودی از آبله‌مرغان، این ویروس وارد سیستم عصبی شما شده و سال‌ها به‌صورت غیرفعال باقی می‌ماند و زمانی که تحریک‌شده و دوباره فعال شود، خودش را به‌صورت زونا نشان می‌دهد؛ یعنی درنهایت، ممکن است دوباره فعال‌شده و از طریق مسیرهای عصبی به پوست شما منتقل شود. اما همه مبتلایان به آبله‌مرغان دچار زونا نخواهند شد.

دلیل این بیماری مشخص نیست. اما ممکن است به دلیل کاهش ایمنی در برابر عفونت‌ها با افزایش سن باشد؛ زیرا این بیماری در بزرگ‌سالان مسن و در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر دیده می‌شود.

واریسلا-زوستر بخشی از گروه ویروس‌هایی به نام ویروس تبخال است که شامل ویروس‌هایی است که باعث تبخال مانند تبخال دستگاه تناسلی می‌شوند؛ اما باید توجه داشته باشید که ویروسی که باعث آبله‌مرغان و زونا می‌شود، دقیقاً همان ویروسی نیست که باعث ابجاد تبخال یا تبخال دستگاه تناسلی، ناشی از عفونت منتقله از راه جنسی می‌شود.

آیا بیماری زونا مسری است؟

یک فرد مبتلا به زونا می‌تواند ویروس واریسلا-زوستر را به هرکسی که از آبله‌مرغان در امان نباشد، یعنی تاکنون هنوز دچار آبله‌مرغان نشده است، انتقال دهد. سرایت ویروسی معمولاً از طریق تماس مستقیم با زخم‌های باز بثورات این بیماری رخ می‌دهد. پس از آلوده شدن به ویروس، این فرد مبتلا به آبله‌مرغان خواهد شد، اما هنوز بیماری زونا نیست.

آبله‌مرغان می‌تواند برای برخی از افراد خطرناک باشد؛ بنابراین تا زمانی که تاول‌های این بیماری برطرف نشوند، بیماری شما مسری است و باید از تماس فیزیکی با کسی که هنوز آبله‌مرغان نگرفته یا واکسن آبله‌مرغان نزده است، به‌خصوص افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، زنان باردار و نوزادان خودداری کنید.

چه افرادی بیشتر به زونا مبتلا می‌شوند؟

هرکسی که تاکنون آبله‌مرغان گرفته باشد ممکن است دچار این بیماری شود. سایر عواملی که ممکن است خطر ابتلا به زونا را افزایش دهند عبارت‌اند از:

• زونا بیشتر در افراد بالای 50 سال دیده می‌شود. درنتیجه با افزایش سن خطر ابتلا به این بیماری نیز افزایش پیدا می‌کند.
• بیماری‌های خاص مانند بیماری‌هایی که سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف می‌کنند ازجمله HIV یا AIDS و سرطان، می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
• برخی از روش‌های درمانی سرطان مانندپرتودرمانی یا شیمی‌درمانی می‌تواند مقاومت شما در برابر بیماری‌ها را کاهش داده و باعث ایجاد زونا شود.
• مصرف داروهایی که برای جلوگیری از پس زدن اندام‌های پیوندی طراحی شده‌اند، می‌توانند خطر زونا را افزایش دهند. همچنین استفاده طولانی‌مدت از استروئیدها، مانند پردنیزون احتمال ابتلا به زونا را بیشتر می‌کند.

عوارض بیماری زونا چیست؟

هر بیماری می‌تواند یک سری عوارض جانبی داشته باشد. عوارض ناشی از زونا نیز می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• برای بعضی از افراد، درد زونا مدت‌ها پس از پاک شدن تاول‌ها نیز ادامه دارد. این بیماری به‌عنوان نورالژی پس از درمان شناخته می‌شود و هنگامی اتفاق می‌افتد که فیبرهای عصبی آسیب‌دیده پیام‌های اشتباه و اغراق‌آمیزی از درد پوست به مغز شما ارسال می‌کنند.
• این بیماری در چشم یا اطراف آن (معروف به زونای چشمی) می‌تواند باعث عفونت‌های دردناک در چشم شود که ممکن است منجر به کاهش بینایی نیز گردد.
• بسته به اینکه در بیماری و شرایط شما کدام عصب بیشتر تحت تأثیر قرار گرفته باشد، زونا می‌تواند باعث التهاب مغز (انسفالیت)، فلج صورت یا مشکلات شنوایی یا تعادل نیز شود.
• اگر تاول‌های زونا به‌درستی درمان نشوند، ممکن است عفونت‌های باکتریایی پوستی ایجاد کند که بسیار خطرناک است.

چگونه می‌توان از ابتلا به زونا جلوگیری کرد؟

واکسن زونا می‌تواند تا حد زیادی به جلوگیری از این بیماری کمک کند. دو نوع واکسن برای زونا وجود دارد که برای انتخاب بهترین مورد باید از متخصص کمک بخواهید. رایج‌ترین عوارض جانبی هر دو واکسن زونا، قرمزی، درد، حساسیت به لمس، تورم و خارش در محل تزریق و سردرد است.

البته توجه داشته باشید که واکسن این بیماری تضمین نمی‌کند که به زونا مبتلا نشوید. اما این واکسن احتمالاً روند و شدت بیماری را کاهش می‌دهد و خطر ابتلا به نورالژی پس از گرما یعنی دردهای شدید در طول و بعد از درمان را کاهش می‌دهد.

واکسن این بیماری فقط به‌عنوان یک استراتژی پیشگیری استفاده می‌شود؛ یعنی نمی‌توان به‌عنوان یک درمان برای افراد مبتلا به این بیماری از آن استفاده کرد.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشکوک شدن به زونا، بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید؛ اما مشاهده موارد زیر می‌تواند شرایط را سخت‌تر کند و در این صورت شما باید فوراً خودتان را به پزشک برسانید.

• درد و بثورات در نزدیکی چشم ایجاد شده باشد.در صورت عدم درمان به‌موقع این شرایط، این عفونت می‌تواند منجر به آسیب دائمی چشم و کاهش بینایی شود.
• شما 60 سال یا بیشتر داشته باشید؛ زیرا سن به‌طور قابل‌توجهی خطر ابتلا به عوارض ناشی از زونا را افزایش می‌دهد.
• شما یا کسی در خانواده شما به دلایل مختلفی مانند ابتلا به سرطان، مصرف برخی از داروها و یا سایر بیماری‌های مزمن دارای سیستم ایمنی ضعیفی باشید.
• بثورات پوستی گسترده و دردناک داشته باشید.

سخن پایانی …

طبق تحقیقاتی که انجام شده است، زونا در حال حاضر به‌خوبی با انجام مراقبت‌های ویژه و تحت نظر یک متخصص پوست بودن درمان می‌شود و برای اکثر افراد تهدیدکننده نیست. هرچند دردناک بوده و ازاین‌جهت بسیار آزاردهنده است. برای جلوگیری حداکثری از عوارض زونا مهم این است که شما به‌محض مشاهده علائم به پزشک مراجعه کرده و دستورات او را موبه‌مو اجرا نمایید.