بیماری لوپوس چیست و چگونه قابل تشخیص است؟
لوپوس نوعی بیماری است که در صورت حمله سیستم ایمنی بدن به بافتها و اندامهای شما (بیماری خود ایمنی) رخ میدهد. التهاب ناشی از این بیماری میتواند بسیاری از سیستمهای مختلف بدن ازجمله مفاصل، پوست، کلیهها، سلولهای خونی، مغز، قلب و ریهها را تحت تأثیر قرار دهد. تشخیص این بیماری دشوار است، زیرا علائم و نشانههای آن اغلب از سایر بیماریها تقلید میکند. مشخصترین نشانه لوپوس، بثورات پوستی صورت است که شبیه بالهای پروانه بوده که معمولاً در هر دو طرف صورت دیده میشود.
برخی از افراد با گرایش ابتلا به این بیماری متولد میشوند که ممکن است توسط عفونتها، داروهای خاص یا حتی نور خورشید بیماری خود را بروز دهند. گرچه تاکنون هیچ درمانی برای لوپوس ابداع نشده است، اما برخی از درمانها میتوانند به کنترل علائم کمک کنند.
در این مقاله با سفیر زیبایی همراه باشید تا اطلاعات لازم در مورد بیماری لوپوس را کسب نمایید.
علائم بیماری لوپوس چیست؟
این بیماری در افراد مختلف کاملاً متفاوت است و هیچ دو مورد لوپوس دقیقاً شبیه هم نیستند. علائم و نشانهها ممکن است بهطور ناگهانی بروز کرده یا بهآرامی ایجاد شوند، ممکن است خفیف یا شدید باشند و یا موقتی یا دائمی باشند. اکثر افراد مبتلابه لوپوس بیماری خفیفی دارند که مشخصه آن اپیزودها یا بهاصطلاح شرارههایی است که روی پوست ایجاد شده و برای مدتی بدتر میشوند، سپس برای مدتی بهبود مییابند یا حتی بهطور کامل از بین میروند.
علائم و نشانههای این بیماری که شما تجربه میکنید بستگی به این دارد که کدام سیستم بدن شما تحت تأثیر بیماری قرار گرفته است. علائم و نشانههای رایج عبارتاند از:
- خستگی
- تب
- درد، سفتی و تورم مفصل
- بثورات پروانهای شکل روی صورت که گونهها و پل بینی یا برجستگیهای دیگر بدن را میپوشاند.
- ضایعات پوستی که با قرار گرفتن در معرض آفتاب ظاهر میشوند یا بدتر خواهند شد.
- انگشتان دست و انگشتان پا هنگام قرار گرفتن در معرض سرما یا دورههای تنشزا سفید یا آبی میشوند.
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- خشکی چشم
- سردرد، گیجی و از دست دادن حافظه
دلایل ایجاد لوپوس چیست؟
بهعنوان یک بیماری خود ایمنی، لوپوس هنگامی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن شما به بافت سالم بدن حمله کند. این احتمال وجود دارد که لوپوس از ترکیبی از ژنتیک و محیط شما نیز حاصل شود و مادرزادی باشد.
افرادی که استعداد ارثی برای ابتلا به این بیماری دارند، در صورت تماس با موارد موجود در محیط که میتواند باعث تحریک لوپوس شود، به احتمال زیاد بیماری خود را بروز میدهند. علت این بیماری در اکثر موارد ناشناخته است؛ اما برخی از عوامل احتمالی شامل موارد زیر میباشند:
- در صورت قرار گرفتن در برابر آفتاب مستقیم ممکن است ضایعات پوستی خود را نشان دهند که در افراد مستعد باعث واکنش داخلی خواهد شد و به سیستمهای دیگر بدن آسیب میزند.
- داشتن عفونت میتواند باعث ابتلا به این بیماری یا تشدید آن در برخی از افراد شود.
- این بیماری میتواند توسط انواع خاصی از داروهای فشارخون، داروهای ضد تشنج و آنتیبیوتیک تحریک شود. افرادی که به دلیل استفاده از دارو به این بیماری مبتلا میشوند، معمولاً با قطع مصرف دارو بهبود مییابند. بهندرت، علائم حتی پس از قطع دارو ممکن است باقی بمانند.
چه عواملی احتمال ابتلا به لوپوس را افزایش میدهند؟
عواملی که میتوانند خطر ابتلا به بیماری لوپوس را افزایش دهند، عبارتاند از:
- این بیماری بیشتر در خانمها دیده میشود.
- گرچه این بیماری در هر سنی ممکن است افراد را درگیر کند، اما بیشتر اوقات در سنین 15 تا 45 سالگی تشخیص داده میشود.
عوارض بیماری لوپوس چیست؟
التهاب ناشی از لوپوس میتواند بسیاری از مناطق بدن شما را تحت تأثیر قرار دهد، ازجمله:
- این بیماری میتواند باعث ایجاد آسیب جدی در کلیه شود و متاسفانه نارسایی کلیه یکی از مهمترین دلایل مرگ در افراد مبتلا به لوپوس است.
- در صورتی که مغز شما با این بیماری درگیر شده باشد، علائمی مانند سردرد، سرگیجه، تغییر رفتار، مشکلات بینایی و حتی سکته مغزی یا تشنج را ممکن است تجربه کنید. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری دچار مشکلات حافظه میشوند و ممکن است در بیان افکار خود مشکل داشته باشند.
- این بیماری ممکن است منجر به مشکلات خونی، ازجمله کاهش تعداد سلولهای قرمز خون سالم (کمخونی) و افزایش خطر خونریزی یا لخته شدن خون شود. همچنین میتواند باعث التهاب رگهای خونی گردد.
- داشتن لوپوس احتمال ابتلا به التهاب پوشش حفره قفسه سینه را افزایش میدهد که میتواند تنفس را دردناک کند. خونریزی در ریهها و ذاتالریه نیز ممکن است.
- این بیماری میتواند حتی باعث التهاب عضله قلب، عروق یا غشای قلب شود. خطر بیماریهای قلبی عروقی و حملات قلبی نیز در افراد مبتلا به لوپوس بسیار افزایش مییابد.
ابتلا به این بیماری همچنین خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش میدهد:
- افراد مبتلا به این بیماری بیشتر در معرض عفونت هستند، زیرا هم بیماری و هم درمانهای آن میتوانند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کنند.
- مشاهدات نشان میدهد ابتلا به بیماری لوپوس خطر ابتلا به بیماری سرطان را بالا میبرد.
- مرگ بافت استخوان نیز با بیماری لوپوس امکانپذیر است. این اتفاق زمانی رخ میدهد که خونرسانی به استخوان کاهش مییابد و اغلب منجر به شکستگیهای جزئی استخوان و در نهایت از بین رفتن استخوان میشود.
- زنان مبتلا به این بیماری بیشتر در معرض خطر سقط جنین قرار دارند. لوپوس خطر فشارخون بالا در دوران بارداری و زایمان زودرس را افزایش میدهد. برای کاهش خطر ابتلا به این عوارض، پزشکان معمولاً به تعویق انداختن بارداری را توصیه میکنند تا حداقل شش ماه بیماری شما کنترل شود و بعد باردار شوید.
آیا لوپوس میتواند باعث ریزش مو شود؟
متأسفانه بله. این بیماری باعث التهاب گستردهای در بدن میشود که معمولاً پوست شما را درگیر میکند و این خطر پوست سر را نیز تهدید خواهد کرد. لوپوس میتواند موهای پوست سر شما را بهتدریج نازک کند، اگرچه تعداد کمی از افراد موهای خود را به دلیل وجود این بیماری از دست میدهند. از بین رفتن ابرو، مژه، ریش و موهای بدن نیز در افراد مبتلا به لوپوس ممکن است.
در بیشتر موارد، با کنترل لوپوس، موهای شما دوباره رشد میکنند؛ اما برخی از افراد مبتلا به این بیماری دچار ضایعات گرد (دیسکوئید) در پوست سر میشوند. ازآنجاکه این ضایعات دیسکوئید باعث از بین رفتن فولیکولهای مو میشوند، باعث ریزش دائمی مو خواهند شد.
لوپوس همچنین میتواند باعث شود موهای پوست سر در امتداد خط موی شما شکننده شده و بهراحتی از بین بروند و ظاهری آشفته در موهای فرد مبتلا ایجاد کنند.
ریزش مو ممکن است نشانه اولیه لوپوس، قبل از اینکه بیماری تشخیص داده شود، باشد؛ اما بسیاری از اختلالات دیگر نیز میتواند باعث ریزش مو شود؛ بنابراین در صورت مشاهده کمپشتی یا ریزش موی غیرمعمول با پزشک پوست و موی خود مشورت کنید.
آیا این بیماری میتواند باعث کهیر شود؟
بله لوپوس میتواند باعث کهیر شود، اما زیاد شایع نیست. علت دقیق کهیر در لوپوس مشخص نیست؛ اما ممکن است به دلیل برخی از آنتی بادیهایی که در بدن افراد مبتلابه لوپوس تولید میشود، کهیر نیز ایجاد شود. قرار گرفتن در معرض آفتاب نیز ممکن است نقش داشته باشد و علائم را تحریک کند. علاوه بر این، برخی از داروهایی که برای درمان لوپوس استفاده میشوند ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند که شامل کهیر میشود.
تحقیقات نشان میدهد کهیرهای کوچک و تکی معمولاً کمتر از 24 ساعت دوام میآورند. کهیرهایی که بیش از 24 ساعت طول بکشد ممکن است به دلیل واسکولیت گزنده باشد که یک بیماری است که با التهاب رگهای خونی کوچک پوست مشخص میشود. این بیماری نیز یکی از دلایل واسکولیت گزنده است.
علائم و نشانههای واسکولیت شامل احساس خارش و سوزش در پوست آسیبدیده است. معمولاً تشخیص این بیماری با نمونهبرداری از پوست انجام میشود.
چه موقع باید برای لوپوس به پزشک مراجعه کنیم؟
لوپوس یک بیماری مزمن و بدون راه حل قطعی برای درمان است؛ بنابراین کنترل آن جهت جلوگیری به آسیب زدن به نواحی دیگر بدن بسیار مهم است. در صورت بروز بثورات غیرقابل توضیح، تب مداوم، درد مداوم یا خستگی به پزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی …
لوپوس یک بیماری مزمن و خطرناک است که متأسفانه تاکنون درمان قطعی برای آن ابداع نشده است؛ اما خبر خوب این است که تحت نظر پزشک و با داروهایی مشخص میتوان علائم آن را کنترل کرد تا به سیستمهای داخلی بدن آسیب نرساند. یادتان باشد این بیماری در صورت حاد شدن میتواند تهدیدکننده زندگی باشد، بنابراین به درمان و انجام دستورات پزشکی در مورد آن توجه کامل داشته باشید و در صورت مشاهده علائم در اسرع وقت به یک متخصص پوست و مو مراجعه نمایید تا علت را مشخص کند و اگر به لوپوس مبتلا شدهاید، هرچه زودتر اقدامات درمانی انجام گیرند.