معجزه شاهدانه و کنف: خواص دارویی و رازهای درمانی
شاهدانه یکی از دانه‌های بسیار خوش‌عطر و طعم است که علاوه بر اینکه نوعی آجیل محسوب می‌شود و از قدیم در ایران به شکل بوداده یا خام استفاده می‌شده است، خواص دارویی زیادی هم دارد. شما می‌توانید با استفاده از این دانه در رژیم غذایی خود به‌راحتی از خواص شگفت‌انگیز کنف برخوردار شوید.
در این مقاله از سفیر زیبایی قصد داریم شما را با مهم‌ترین خواص شاهدانه برای سلامتی آشنا کنیم. پس در ادامه با ما همراه شوید.
فواید درمانی شاهدانه برای سلامتی
در طول سال‌ها، نتایج تحقیقات در مورد این دانه نشان می‌دهد که می‌تواند در شرایط زیر برای سلامتی بسیار مفید باشد:
1. تسکین دردهای مزمن
صدها ترکیب شیمیایی در شاهدانه وجود دارد که بسیاری از آنها کانابینوئید هستند. کانابینوئیدها طوری عمل می‌کنند که به‌خوبی دردهای مزمن (دردهایی که طولانی‌مدت هستند یا در تمام عمر فرد با او همراه خواهند بود) را تسکین می‌دهند و به همین دلیل حشیش که یکی از فراورده‌های کنف است، تسکین‌دهنده طبیعی و بسیار قوی محسوب می‌شود.
2. کمک به کاهش وزن
ترکیبات موجود در شاهدانه می‌توانند به تنظیم انسولین یا قند خون کمک کنند و میزان کالری دریافتی را متعادل می‌کنند. هردوی این موارد در روند کاهش وزن و یا نگه داشتن وزن در یک حد نرمال بسیار مهم است.
3. تنظیم و پیشگیری از دیابت
با تأثیری که این دانه بر تنظیم انسولین دارد، منطقی است که می‌تواند به تنظیم و پیشگیری از دیابت کمک کند. تحقیقات انجام شده توسط اتحاد آمریکا برای حشیش پزشکی (AAMC) نشان می‌دهد که شاهدانه برای تثبیت قند خون، کاهش فشار خون و بهبود گردش خون مفید است.
4. مبارزه با برخی از انواع سرطان
یکی از بزرگ‌ترین فواید پزشکی شاهدانه ارتباط آن با سرطان است. شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد کانابینوئیدهای موجود در این دانه‌ها می‌توانند به مبارزه با سرطان‌ها یا حداقل انواع خاصی از آن کمک کنند.
5. کمک به درمان افسردگی
شاهدانه یک گیاه شادی‌آور است. امروزه متأسفانه افسردگی یک بیماری نسبتاً گسترده در جامعه است، بدون اینکه اکثر مردم حتی بدانند که به آن مبتلا هستند. ترکیبات اندوکانابینوئید موجود در این گیاه می‌تواند به تثبیت خلق و خو کمک کرده و افسردگی را کاهش دهد.
6. کمک‌کننده به درمان اوتیسم
شاهدانه برای آرام‌کردن مصرف‌کنندگان و کنترل خلق و خوی آنها بسیار مفید است. این ویژگی می‌تواند به کودکان مبتلا به اوتیسم که دچار نوسانات خلقی خشن و مکرر هستند کمک کند تا آن را بهتر مدیریت و کنترل کنند.
7. کمک به کنترل تشنج
تحقیقات انجام شده بر روی این گیاه نشان داده است که می‌تواند به کنترل تشنج کمک کند. به همین دلیل می‌تواند به‌عنوان یک درمان طبیعی و کمک‌کننده برای بیماران مبتلا به صرع محسوب شود. البته اگر شما با این بیماری درگیر هستید، قبل از اضافه کردن هر درمان یا ماده غذایی به رژیم غذایی و درمانی خود، بهتر است ابتدا با متخصص خود مشورت نمایید.
8. کمک به ترمیم استخوان‌ها
کانابیدیول موجود در شاهدانه به بهبود استخوان‌های شکسته شده کمک می‌کند و روند درمان را تسریع خواهد کرد. به گفته آزمایشگاه تحقیقات استخوان در تل‌آویو، این گیاه دارویی همچنین استخوان‌ها را تقویت می‌کند که باز هم در روند بهبودی، تأثیر بسیار مثبتی دارد.
درواقع، افرادی که به طور منظم و در حد تعادل از این دانه در رژیم غذایی خود استفاده می‌کنند، سخت‌تر دچار شکستگی‌های مختلف و آسیب به استخوان‌های خود می‌شوند.
9. کمک به درمان ADHD/ADD
افراد مبتلا به ADHD و ADD در تمرکز روی وظایفی که باید با دست‌ها انجام شوند، مشکل دارند. آنها در عملکرد شناختی و تمرکز دچار مشکل هستند. این دانه در ارتقای تمرکز و کمک به افراد مبتلا به ADHD/ADD کمک‌کننده بوده است. همچنین جایگزین ایمن‌تری برای آدرال و ریتالین در نظر گرفته می‌شود.
10. کمک به درمان گلوکوم
گلوکوم نوعی بیماری چشمی است که منجر به فشار اضافی بر روی کره چشم می‌شود که برای افراد مبتلا به این اختلال دردناک است. کنف می‌تواند به کاهش فشار وارد شده به کره چشم کمک کند و باعث تسکین موقت افراد مبتلا به گلوکوم شود.
11. کمک به کاهش اضطراب
همان‌طور که قبلاً نیز به آن اشاره کردیم، مصرف شاهدانه شادی‌بخش است و برای درمان افسردگی توصیه می‌گردد. علاوه بر این در صورت مصرف به اندازه کافی می‌تواند منجر به کاهش استرس، اضطراب و آرام شدن فرد مصرف‌کننده شود.
12. رشد آهسته بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر یکی از بیماری‌هایی است که به دلیل انحطاط شناختی و مشکلاتی در عملکرد مغز ایجاد می‌شود. با افزایش سن، انحطاط شناختی تقریباً اجتناب‌ناپذیر است. اندوکانابینوئید موجود در شاهدانه حاوی مواد ضدالتهابی است که با التهاب مغزی که منجر به بیماری آلزایمر می‌شود، مبارزه می‌کند. در نتیجه حتی در افرادی که مبتلا به این بیماری هستند، سرعت پیشروی بیماری را کند خواهد کرد.
13. کمک به کاهش دردهای آرتریت
در حال حاضر از شاهدانه در بسیاری از پمادها و کرم‌های ضد درد برای افراد مبتلا به آرتریت که نوعی بیماری مربوط به مفصل‌ها است، استفاده می‌شود. کنف یکی از انواع غذای ضدالتهاب است، زیرا با کاهش التهاب و درد می‌تواند یک تسکین‌دهنده عالی باشد.
14. کاهش مشکلات مربوط به ام اس
مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس در صورت پیشروی می‌تواند دردناک باشد و شاهدانه به‌عنوان یک تسکین‌دهنده طبیعی برای آن شناخته شده است. مولتیپل اسکلروزیس منجر به انقباضات دردناک عضلانی می‌شود و دانه‌های این گیاه می‌تواند به کاهش آن درد کمک کند.
15. کاهش عوارض جانبی هپاتیت C
درمان هپاتیت C عوارض جانبی متعددی دارد که ازجمله می‌توان به تهوع، خستگی، افسردگی و دردهای عضلانی اشاره نمود. این عوارض می‌تواند برای برخی از مبتلایان به هپاتیت C ماه‌ها ادامه داشته باشد. شاهدانه می‌تواند به کاهش عوارض جانبی ناشی از درمان کمک کند و درعین‌حال روند درمان را بهبود می‌بخشد.
16. کمک به درمان بیماری‌های التهابی روده
افراد مبتلا به بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو می‌توانند با مصرف منظم کنف در حد اعتدال کمی تسکین پیدا کنند. THC و کانابیدیول موجود در این دانه به تقویت پاسخ ایمنی بدن کمک می‌کنند و درعین‌حال با سلول‌هایی که نقش حیاتی در عملکرد روده ایفا می‌کنند نیز تعامل دارند. درواقع شاهدانه به مسدود کردن باکتری‌ها و سایر ترکیباتی که باعث التهاب در روده می‌شوند، کمک می‌کند.
17. کاهش‌دهنده لرزش مربوط به پارکینسون
افراد مبتلا به پارکینسون به طور ناخواسته دچار لرزش در برخی اندام‌ها مانند دست، گردن و… می‌شوند. این دانه می‌تواند به کاهش لرزش و درد کمک کند و درعین‌حال به بهبود خواب نیز کمک می‌کند. همچنین نشان داده شده است که باعث بهبود مهارت‌های حرکتی در بیماران می‌شود.
خطرات و عوارض جانبی شاهدانه برای سلامتی
تا زمانی که این دانه در حد متعادل مصرف شود معمولاً ایمن است و مشکلی برایتان ایجاد نخواهد کرد. اما در صورت مصرف بیش از حد یا در برخی افراد به دلیل واکنش متفاوت بدن به مواد طبیعی یا به دلیل داشتن شرایط سلامتی خاص ممکن است مشکلات زیر ایجاد شود:
مشکلات روحی و روانی
اعتقاد بر این است که مصرف روزانه شاهدانه علائم موجود اختلال دوقطبی را در میان افرادی که با این مشکل سلامت روانی درگیر هستند، تشدید می‌کند. بااین‌حال، گزارش آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی نشان می‌دهد که در میان افرادی که سابقه این بیماری را ندارند، تنها شواهد محدودی از ارتباط بین مصرف این دانه و ابتلا به اختلال دوقطبی وجود دارد.
از طرفی برخی شواهد محدود نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان منظم کنف بیشتر احتمال دارد افکار خودکشی را تجربه کنند و خطر افسردگی در میان افرادی که بیش از حد از این گیاه استفاده می‌کنند، افزایش می‌یابد.
همچنین مصرف خیلی زیاد کنف می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های روان‌پریشی مانند اسکیزوفرنی را افزایش دهد.
سرطان بیضه
اگرچه شواهدی وجود ندارد که ارتباطی دقیق بین مصرف شاهدانه و افزایش خطر بیشتر سرطان‌ها را نشان دهد و این گیاه حتی یک پیشگیری‌کننده طبیعی برای انواع خاصی از سرطان‌ها شناخته می‌شود، آکادمی‌های ملی علوم شواهدی را پیدا کردند که نشان‌دهنده افزایش خطر برای زیرگروه سرطان بیضه با رشد آهسته است.
بااین‌حال، علی‌رغم ظهور بررسی‌های بسیار جامع و به‌روز از مطالعات علمی در مورد ارزیابی فواید و مضرات این گیاه در طی دو سال گذشته، واضح است که تحقیقات بیشتری برای تعیین کامل پیامدهای سلامت عمومی افزایش مصرف کنف لازم است.
سؤالات متداول در مورد فواید شاهدانه
در این بخش قصد داریم به برخی از رایج‌ترین سؤالات در مورد شاهدانه و خواص آن پاسخ دهیم، از جمله:
آیا شاهدانه برای درد مفاصل مفید است؟
همان‌طور که در متن هم گفتیم یکی از خواص کنف کاهش دردهای آرتریت است که مربوط به درد مفاصل است. با توجه به شواهد بالینی از مطالعات، این گیاه به دلیل ترکیباتی که دارد می‌تواند درد و التهاب مرتبط با آرتریت و مشکلات مفصلی را کاهش دهد.
آیا مصرف شاهدانه قانونی است؟
خود کنف یک دانه گیاهی بی‌خطر یا کم‌خطر است و اگر در حد تعادل مصرف شود، نه‌تنها مشکلی برای سلامتی ایجاد نمی‌کند؛ بلکه فواید بسیاری دارد. اما فراورده‌های آن مانند حشیش طبق قوانین برخی کشورها غیرقانونی است.
خواص برگ گیاه شاهدانه چیست؟
برگ‌های گیاه کنف سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، پلی‌فنول‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها به همراه ترکیبات کاهش‌دهنده سرطان و ضدالتهاب است؛ بنابراین می‌تواند به‌صورت ضماد برای کاهش دردها مفید باشد.
خواص اسانس شاهدانه چیست؟
ترکیبات شیمیایی اصلی این گیاه شامل میرسن، بتا – کاریوفیلن، لیمونن، α-پینن، بتا-پینن، ترپینولن و α-هومولن هستند که در اسانس شاهدانه نیز موجود هستند. خواص کلی این مواد شامل ضدافسردگی، آرام‌بخش، ضداضطراب، اثرات ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی است.
سخن پایانی…
شاهدانه یکی از دانه‌های بسیار خوشمزه و پرخاصیت است که از قدیم در ایران به‌عنوان نوعی آجیل مورد استفاده قرار می‌گرفته است. همچنین در برخی از خوراکی‌های سنتی مانند قوتوی کرمانی که یک ترکیب انرژی‌زا است از ترکیبات اصلی محسوب می‌شود. مصرف به اندازه این گیاه می‌تواند بسیار شادی‌آور باشد و از سلامت کلی بدن محافظت کند.