واکنش آنافیلاکسی چیست و چگونه درمان می شود؟

آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید، بالقوه و خطرناک برای زندگی است. این بیماری ممکن است در عرض چند ثانیه بعد از قرار گرفتن در معرض چیزی که به آن حساسیت دارید، مانند بادام زمینی یا نیش زنبور رخ دهد. در این مقاله می خواهیم به طور کامل تعریف آنافیلاکسی، علائم، دلایل، خطرات و اینکه چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید را برایتان بگوییم.

آنافیلاکسی چیست؟

آنافیلاکسی باعث می شود سیستم ایمنی بدن شما یک مقدار زیادی از مواد شیمیایی را بصورت ناگهانی آزاد کند که می تواند تبدیل به شوک در بدن شود. فشار خون شما به طور ناگهانی افت می کند و مجاری هوایی شما باریک می شود و مانع تنفس می شود. علائم و نشانه های سریع این واکنش شامل یک نبض سریع یا ضعیف است. بثورات پوستی و حالت تهوع و استفراغ است و محرک های رایج شامل برخی غذاها، برخی داروها، زهر حشرات و لاتکس است. آنافیلاکسی نیاز به تزریق اپی نفرین و پیگیری سریع با رفتن به اورژانس دارد. اگر اپی نفرین ندارید، باید سریعاً به اورژانس بروید. اگر آنافیلاکسی بلافاصله درمان نشود، می تواند کشنده باشد.

علائم ایجاد واکنش آنا فیلکسی

علائم آنافیلاکسی معمولاً در عرض چند دقیقه بعد از قرار گرفتن در معرض ماده آلرژن بروز می کند. اما گاهی اوقات بعد از قرار گرفتن در معرض خطر می تواند بعد از نیم ساعت یا بیشتر رخ دهد. مهم ترین علائم و نشانه ها عبارتند از:

• واکنش های پوستی از جمله کهیر و خارش پوستی یا رنگ پریدگی در پوست
• فشار خون پایین (افت فشار خون)
• انسداد راه های هوایی و تورم زبان یا گلو، که می تواند باعث ایجاد خس خس و مشکل در تنفس شود.
• نبض ضعیف و سریع
• حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
• سرگیجه یا غش

دلایل ایجاد آنافیلاکسی

سیستم ایمنی بدن شما آنتی بادی هایی را تولید می کند که در برابر مواد خارجی مانند مواد آلرژی زا دفاع می کنند. این خوب است که سیستم ایمنی در برابر یک ماده خارجی مانند باکتری یا ویروس خاصی واکنش نشان دهد. اما سیستم ایمنی بدن برخی افراد نسبت به موادی که معمولاً باعث ایجاد حساسیت نمی شوند نیز بیش از حد واکنش نشان می دهند. علائم آلرژی معمولاً تهدید کننده زندگی نیستند، اما یک واکنش آلرژیک شدید می تواند منجر به آنافیلاکسی شود.

حتی اگر شما یا فرزندتان در گذشته فقط یک واکنش آنافیلاکسی خفیف داشته باشید، پس از قرار گرفتن در معرض ماده آلرژی زا، خطر آنافیلاکسی شدیدتر وجود دارد.متداول ترین آنافیلاکسی که در کودکان ایجاد می شود، آلرژی های غذایی مانند بادام زمینی و آجیل درختی، ماهی، صدف و شیر است. علاوه بر حساسیت به بادام زمینی، آجیل، ماهی و صدف، محرک آنافیلاکسی در بزرگسالان شامل موارد زیر است:

• برخی داروهای خاص، از جمله آنتی بیوتیک ها، آسپیرین و سایر داروهای تسکین دهنده ضد درد، و کنتراست داخل وریدی (IV) مورد استفاده در برخی از تست های تصویربرداری
• نیش زنبورها، زنبورها، مورچه های قرمز رنگ و شاخ دار
• لاتکس
• اگرچه رایج نیست، برخی از افراد از ورزش هوازی مانند دویدن، یا حتی فعالیت بدنی شدید مانند راه رفتن تند، دچار آنافیلاکسی می‌شوند.
• خوردن برخی غذاها قبل از ورزش یا ورزش هنگام هوای گرم، سرد یا مرطوب همچنین در برخی از افراد به آنافیلاکسی مرتبط بوده است. درمورد اقدامات احتیاطی هنگام ورزش باید با پزشک خود صحبت کنید.

نکته: اگر نمی دانید چه چیزی باعث ایجاد آلرژی شما می شود، آزمایش های خاص می توانند به شناسایی ماده آلرژن کمک کنند. در برخی موارد، علت آنافیلاکسی هرگز مشخص نمی شود.

عوامل خطر ایجاد آنافیلاکسی

عوامل خطر شناخته شده زیادی برای آنافیلاکسی وجود ندارد، اما مواردی که ممکن است خطر را افزایش دهد شامل موارد زیر است:

1. آنافیلاکسی قبلی

 اگر یک بار دچار آنافیلاکسی شده اید، خطر ابتلا به این واکنش جدی افزایش می یابد. واکنش های آینده ممکن است شدیدتر از اولین واکنش باشند.

2. آلرژی یا آسم

 افرادی که هر دو بیماری را با هم دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به آنافیلاکسی قرار دارند.

3. برخی شرایط دیگر

 این ها شامل بیماری های قلبی و تجمع غیر طبیعی نوع خاصی از گلبول های سفید (ماستوسیتوز) است.

جلوگیری از آنافیلاکسی

بهترین راه برای جلوگیری از آنافیلاکسی اجتناب از موادی است که باعث این واکنش شدید می شوند. همچنین می توانید موارد زیر را در نظر بگیرید:

یک گردنبند یا دستبند هشدار پزشکی بپوشید تا نشان دهد که به داروهای خاص یا سایر مواد حساسیت دارید.کیت اورژانس خود را با داروهای تجویز شده همیشه در دسترس نگه دارید. پزشک می تواند در مورد آن به شما کمک کند. اگر شما یک اپی نفرین دارید، تاریخ انقضای آن را بررسی کنید و حتما بعد از انقضا جایگزین تاریخ دار آن را دوباره پر کنید.

• حتماً تمام پزشکان خود را نسبت به واکنش های دارویی که داشته اید آگاه کنید.
• اگر به حشرات لکه دار حساسیت دارید، در اطراف آنها احتیاط کنید. پیراهن و شلوار آستین بلند بپوشید. پابرهنه بر روی علف نروید. از رنگ های روشن بپرهیزید. عطر، ادکلن یا لوسیون های معطر نزنید. وقتی در نزدیکی یک حشره مضر هستید آرام باشید. به آرامی دور شوید و از دست زدن و کشتن حشره خودداری کنید.
• اگر حساسیت غذایی دارید، برچسب های تمام غذاهایی را که خریداری می کنید و می خورید، با دقت بخوانید. فرآیندهای تولید می توانند تغییر کنند، بنابراین مهم است که به طور دوره ای برچسب های غذاهایی را که معمولاً می خورید دوباره بررسی کنید.
• هنگام غذا خوردن در بیرون، از نحوه تهیه هر غذا بپرسید و بدانید که چه عناصری در آن موجود است. حتی مقادیر کمی از مواد غذایی که به آن‌ها حساسیت دارید می تواند یک واکنش جدی ایجاد کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر شما، فرزندتان یا شخص دیگری که با او زندگی می کنید، یک واکنش آلرژیک شدید داشته باشید، در صورت نیاز به کمک فوری باید به پزشک مراجعه کنید. منتظر نمانید که آیا علائم از بین می روند یا خیر؟ اگر شخص مبتلا به حمله حامل اپی نفرین است، سریعاً آن را تزریق کنید. حتی اگر علائم پس از تزریق بهبود یابد، شما هنوز هم باید به اورژانس بروید تا مطمئن شوید که علائم عود نمی کنند. اگر شما یا فرزندتان در گذشته دچار حساسیت شدید یا علائم آنافیلاکسی شده‌اید، حتما در این مورد به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و مدیریت طولانی مدت آنافیلاکسی پیچیده است، بنابراین احتمالاً باید به پزشک متخصص آلرژی و ایمونولوژی مراجعه کنید.

سخن پایانی…

حتی اگر مراقب باشید، در بعضی از موارد احتمالاً در معرض آنچه به آن حساسیت دارید قرار خواهید گرفت. خوشبختانه، شما می توانید با دانستن علائم و نشانه های یک واکنش آنافیلاکتیک و برنامه ای برای درمان سریع آن علائم، به سرعت و به طور موثری به یک بیماری آلرژی پاسخ دهید.

[منبع]