ویژگی های پوست حساس و نحوه مراقبت صحیح از آن!
پوست حساس به‌راحتی قابل تشخیص نیست. شاید بسیاری از افراد را دیده باشید که می‌گویند پوست ما نسبت به هر محصول مراقبتی یا آرایشی حتی در برندهای باکیفیت یا ماسک خانگی حساسیت نشان می‌دهد. نکته اولی که باید به این دوستان بگوییم آن است که ممکن است پوستشان حساس نباشد. بلکه تنها به دلیل آن که مواد مراقبتی یا آرایشی مناسب با پوستشان استفاده نمی‌کنند این حساسیت ایجاد شده است.
مثلاً فردی پوست چرب دارد و ضد آفتابی استفاده می‌کند که مناسب پوست‌های چرب نمی‌باشد. از طرفی ممکن است به دلیل پاک نکردن صورت روزی دو مرتبه صبح و شب و یا استفاده از مواد باکیفیت پایین این حساسیت ایجاد شده باشد. بنابراین لزوماً کسی که می‌گوید پوست من به همه‌چیز حساسیت نشان می‌دهد، صاحب پوست حساس نیست. در این مقاله به شما آموزش می‌دهیم که چگونه این نوع پوست را بشناسید و از آز آن مراقبت کنید.
نحوۀ تشخیص پوست حساس
برای تشخیص این نوع پوست می‌توانید سؤالات زیر را از خود بپرسید:
1- آیا پوست شما تابه‌حال به یک نوع محصول مثل صابون، لوسیون، کرم، شامپو و … بیش از 3 بار واکنش نشان داده است؟
2-آیا پوست شما تابه‌حال به ضد آفتاب واکنش نشان داده است؟
3- آیا محصولات مراقبتی پوست یا مو باعث خارش پوستتان شده است؟
4- آیا بر اساس تجربه‌های قبلی هنگام استفاده از محصولات جوانب احتیاط رعایت شده است؟
5- آیا نسبت به رایحه و عطرها حساس هستید؟
6- آیا تابه‌حال به داروهای تجویزشده ازجمله کرم، لوسیون یا ژل واکنش نشان داده‌اید؟
7- آیا سابقه آلرژی، آسم یا اگزما داشته‌اید؟ (گرچه این به‌تنهایی بیانگر حساس بودن پوست نیست، اما ازلحاظ آماری افراد مبتلا به این موارد بیشتر پوست خشک را تجربه می‌کنند.)
اگر پاسخ شما به بیشتر سؤالات بالا «بله» است، احتمالاً پوست حساسی دارید. البته باید توجه داشت که بین پوستی که به آسانی تحریک می‌شود (همان پوست حساس) و پوست آلرژیک تفاوت‌های بسیاری وجود دارد. واکنش آلرژیک زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی فرد نسبت به ترکیبات به‌کاررفته در محصول واکنش نشان دهد. این واکنش‌ها می‌تواند به‌صورت ایجاد قرمزی، خارش، ورم، سوزش و حتی کهیر نمایان شود.
مشکل پوست حساس ترکیبات یا خود محصول نیست. بلکه میزان استفاده از آن است. مثلاً اگر فردی که پوست نرمالی دارد از یک اسکراب قوی به‌طور روزانه استفاده کند، پوست دچار حساسیت‌هایی مثل قرمزی و حتی اگزما می‌شود. به‌عنوان مثالی دیگر اگر فرد با محصولی حاوی 10% ویتامین C مشکلی نداشته باشد، ممکن است پوست به غلظت 20% آن واکنش دهد. این موارد به معنی حساسیت پوست فرد به محصول نیست و فقط نشان‌دهنده تحریک شدن پوست است.
علل تبدیل پوست نرمال به پوست حساس چیست؟
پوست حساس با عکس‌العمل بیش‌ازحد نسبت به عوامل بیرونی (نور خورشید، تغییر شدید آب‌وهوا و مواد آرایشی) و عوامل درونی (استرس روحی، قاعدگی و غذاهای داغ و پر ادویه) بروز می‌کند. این حساسیت به‌صورت احساس ناراحتی در پوست، برافروختگی و خارش دیده می‌شود. در این نوع پوست مراقبت روزانه برای هر فرد متفاوت است؛ زیرا میزان حساسیت، نوع واکنش‌ها و میزان خشکی و چربی پوست در افراد، متفاوت خواهد بود.
آلرژی نسبت به مواد خوراکی، دارو یا محصول بهداشتی ممکن است برای هرکسی پیش آید؛ اما تجربه این قبیل واکنش‌های پوستی به معنای داشتن پوست حساس نیست.
انواع پوست حساس
خود پوست حساس نیز دارای انواع مختلفی است که عبارتند از:
1. پوست حساس طبیعی
این نوع پوست به‌طور طبیعی و به دلایل ژنتیکی به وجود می‌آید. به‌بیان‌دیگر فرد با این نوع پوست متولد می‌شود و نمی‌توان آن را تغییر داد.
ویژگی‌های این نوع پوست حساس:
1- به‌طور طبیعی نازک، شکننده و آسیب‌پذیر است.
2- مویرگ‌ها به سطح پوست نزدیک هستند (که باعث می‌شود پوست سرخ‌رنگ به نظر برسد).
3- ممکن است در اطراف بینی و گونه‌ها مویرگ‌ها مشهود باشند.
4- پوست حساس طبیعی ممکن است به برخی مواد غذایی، گردوخاک، آلودگی و حیوانات آلرژی و حساسیت داشته باشد.
5- این نوع پوست مستعد عوارض پوستی مثل اگزما، پسوریازیس و روزاسه است.
نکته مهم: بااینکه پوست حساس طبیعی در پوست‌های روشن رایج است؛ اما پوست‌های تیره هم می‌توانند به‌طور طبیعی حساس باشند.
2. پوست حساس اکتسابی
این نوع پوست حساس برخلاف پوست حساس طبیعی یک نوع (تایپ) پوستی نیست، بلکه از شرایط ایجاد شده به دلایل مختلف مثل عادات اشتباه در پوست به شمار می‌رود که تحت تأثیر عوامل محیطی و سبک زندگی به وجود آمده است؛ بنابراین قابل‌تغییر و بهبود است.
نکته مهم: این شرایط ممکن است برای هرکسی پیش آید و ارتباطی با نوع و رنگ پوست ندارد.
این دو نوع پوست حساس (اکتسابی و طبیعی) نشانه‌های مشترکی دارند، ازجمله:
- خارش و سوزش
- قرمزی و التهاب پوست
- سرخ شدن گونه‌ها
- بروز خشکی و ترک پوستی
- بروز دانه‌ها و برآمدگی در سطح پوست مثل راش پوستی
- حساس به تماس فیزیکی
- واکنش به نور آفتاب و حرارت
- واکنش و تحریک‌پذیری زیاد نسبت به محصولات مراقبتی
به‌محض اینکه فرد پوست حساس اکتسابی خود را ترمیم کند، این نشانه‌ها هم از بین می‌رود؛ اما در پوست حساس طبیعی این نشانه‌ها همیشگی هستند و تنها باید با مراقبت مناسب کنترل شوند.
3. پوست حساس واکنشی
این نوع پوست، بسیار حساس است و به‌سرعت به محصولات و روند درمان واکنش نشان می‌دهد. سرخ و ملتهب می‌شود و بسیار تحریک‌پذیر است. افرادی که این نوع پوست را دارند باید در انتخاب محصول بسیار دقت کنند. این افراد اگر تمایل دارند پوست را لایه‌برداری کنند، باید از ملایم‌ترین روش‌ها برای این کار استفاده نمایند.
نکته مهم: این مورد در پوست‌های روشن‌تر و نازک بیشتر دیده می‌شود.
چگونه از پوست حساس مراقبت کنیم؟
ویژگی بارز پوست حساس لایه محافظتی ضعیف آن است. عواملی که می‌تواند باعث بروز و یا تشدید آن شود، شامل موارد زیر می‌باشد:
- محصولات مراقبتی نامناسب
- ترکیبات قوی (مثل رایحه‌های مصنوعی)
- روش‌های درمانی قوی (مثل لیزر)
- لایه‌برداری زیاد، تغییرات آب‌وهوای شدید
- حرارت زیاد
- استرس
- تغییرات هورمونی
- بیماری‌های التهابی
- داروها
بنابراین برای مراقبت از پوست حساس باید توجه داشته باشید که از این موارد جلوگیری کرده و محصولات خود را در حد اعتدال استفاده کنید. همچنین هنگام خرید محصول حتما اطلاعات روی محصول را خوانده و مطمئن شوید که مخصوص پوست‌های حساس است. اگر هم می‌خواهید از ماسک‌های طبیعی برای پوستتان استفاده کنید، حتما باید مطمئن شوید که پوستتان نسبت به آن مادۀ خاص حساسیت نداشته باشد.
ماسک خانگی برای پوست حساس و قرمز
در اینجا می‌خواهیم طرز تهیه و استفادۀ 3 ماسک فوق‌العاده برای پوست‌های حساس که متخصصین پوست نیز آن‌ها را توصیه کرده‌اند، به شما آموزش دهیم تا پوستتان به حالت نرمال برگردد.
1. ماسک صورت موز، جوش‌شیرین و عسل
ماسک‌های زیبایی که بر پایه موز هستند، بسیار پرطرفدار و رایج می‌باشند. از این ماده در محصولات مراقبتی و زیبایی پوست نیز استفاده می‌شود. ازجمله مهم‌ترین خواص موز برای پوست خاصیت آب‌رسانی فوق‌العاده آن است. طبق گفته دانشکده بهداشت عمومی هاروارد، این میوه دارای خواص ضدعفونی‌کننده و ضدالتهابی است که باعث تسکین پوست می‌شود. بر اساس این گفته انتظار می‌رود این ماده برای تسکین پوست‌های مبتلا به برخی بیماری‌های مزمن مانند اگزما و پسوریازیس مفید باشد. هرچند باید ابتدا کمی از آن تست گردد تا مشخص شود پوست شما به آن حساسیت دارد یا خیر؟ زیرا پوست حساس ممکن است به هر مادۀ معمولی نیز حساسیت داشته باشد. مطالعات همچنین نشان داده است که این میوه سرشار از آنتی‌اکسیدان است که می‌تواند از آسیب رادیکال‌های آزاد و پیری زودرس حاصل از این آسیب‌ها جلوگیری کند.
به گفته اینژ ترون، بنیان‌گذار FaceGym، جوش‌شیرین موجود در این ماسک به‌عنوان یک ماده جلوگیری کننده از آکنه به کار می‌رود. طبق مطالعات انجام‌شده، جوش‌شیرین دارای خواص ضد قارچ پوستی و به‌طورکلی ضد قارچی است که می‌تواند برخی از بیماری‌های پوستی را درمان کند. به همین دلیل برخی از پزشکان طب سنتی برای درمان بعضی از بیماری‌های پوستی حمام جوش شیرین را توصیه می‌کنند. ترون همچنین می‌گوید همین مسئله در مورد عسل نیز صدق می‌کند و این مواد در کنار هم یک ترکیب عالی برای پوست حساس خواهند کرد.
البته باید قبل از استفاده از ماسک، اگر پوست حساسی دارید، احتیاط کنید. ترون می‌گوید جوش‌شیرین می‌تواند در برخی پوست‌ها باعث تحریک شود و حتی اگر حساسیت ندارید، بیش از دو بار در هفته از این ماسک استفاده نکنید.
مواد مورد نیاز:
- ½ موز رسیده
- 1 قاشق چای‌خوری عسل
- 1 قاشق غذاخوری جوش‌شیرین (اگر پوستتان علاوه بر حساس بودن خشک هم هست از جوش‌شیرین کمتری استفاده کنید.)
طرز تهیه و استفاده از این ماسک برای پوست حساس :
- ابتدا در یک ظرف مناسب موز را کاملاً له یاد دستگاه غذا ساز پوره کنید.
- سپس عسل و جوش‌شیرین را به آن اضافه کرده و کاملاً مخلوط کنید تا خمیر یکدستی به وجود بیاید.
- حالا مواد را با نوک انگشتانتان به تمام پوست صورت بزنید.
- چند دقیقه‌ای منتظر بمانید تا ماسک کاملاً خشک شود. معمولاً 10 دقیقه زمان مناسبی است تا هم ماسک خشک شود و هم حداکثر آب‌رسانی با این ماسک انجام شود.
- سپس با آب ولرم رو به سرد همراه با ماساژ پوستتان را بشویید. ماساژ ضمن اینکه جریان خون را زیر پوست شما افزایش می‌دهد و برای جوان‌سازی پوست مفید است، جوش‌شیرین را در پوست شما فعال می‌کند و سلول‌های پوست مرده را از بین میبرد.
نکته مهم: این ماسک بسیار شگفت‌انگیز است و احساس خوبی روی پوست شما ایجاد خواهد کرد، اما هفته‌ای دومرتبه بیشتر از آن استفاده نکنید.
2. ماسک صورت زردچوبه، عسل و ماست یونانی
دکتر هادلی کینگ، متخصص پوست ساکن شهر نیویورک، ماسک پایه ماست به همراه زردچوبه و عسل را برای پوست‌های خشک و حساس توصیه می‌کند. زردچوبه یک ماده ضدالتهاب است که می‌تواند به کاهش قرمزی و تحریکات پوستی کمک کند. عسل نیز علاوه بر آب‌رسانی پوست به‌عنوان یک ماده ضد میکروبی برای جلوگیری از آکنه عمل می‌کند. کینگ می‌گوید عسل علاوه بر موارد گفته‌شده می‌تواند به‌عنوان یک مانع محافظ در اطراف پوست عمل نماید.
ازنظر این پزشک ماست با آب‌رسانی فوق‌العاده خشکی پوست را از بین میبرد. ماست همچنین حاوی اسیدلاکتیک است که به لایه‌برداری ملایم برای پوست‌های حساس و خشک کمک می‌کند و می‌تواند منجر به درخشش و جلوگیری از آکنه شود. به‌علاوه، به گفته کینگ، پروبیوتیک های موجود در ماست می‌توانند میکروبیوم پوست را تقویت کنند. این میکروبیوم‌ها در درمان بسیاری از عوارض پوستی مانند آکنه، روزاسه، اگزما، پسوریازیس و غیره نقش دارند.
مواد مورد نیاز:
- 1 قاشق چای‌خوری عسل
- 1 قاشق غذاخوری ماست (ترجیحاً ماست یونانی)
- 1 قاشق چای‌خوری زردچوبه
طرز تهیه و استفاده از این ماسک برای پوست حساس :
- مواد را در یک ظرف به‌خوبی با هم مخلوط کنید تا یکدست شوند.
- با استفاده از دست یا کاردک مخصوص مراقبت از پوست، ماسک را به‌صورت خود بمالید
- بگذارید این ماسک به مدت 20 دقیقه روی پوست بماند.
- پس از پایان کار، مواد را با آب بشویید و پوست خود را خشک کنید. (حواستان باشد خودتان با حوله نرم پوستتان را خشک کنید؛ زیرا ماندن آب به مدت طولانی روی پوست آن را خشک‌تر می‌کند.)
- برای جلوگیری از زرد شدن پوست زردچوبه، کینگ توصیه می‌کند قبل از افزودن زردچوبه، از دو ماده اولیه خمیر درست کنید و در آخر زردچوبه را اضافه نمایید.
3. ماسک صورت آووکادو، آلوئه ورا و روغن‌زیتون
ماسک‌های دارای آووکادو و این ماسک با ترکیب فوق‌العاده‌ای که دارد از مرطوب‌کننده‌ترین ماسک‌های طبیعی پوست صورت می‌باشند. به گفته دکتر کینگ، روغن حاصل از آووکادو فواید زیادی برای پوست دارد. ماده ابرقهرمان این ماسک یعنی روغن آووکادو، پر از ویتامین‌هایی مانند C و E است که آنتی‌اکسیدان‌هایی قوی را برای پوست فراهم می‌کند، درحالی‌که اسیدهای چرب آن نیز به مرطوب‌سازی و محافظت از پوست کمک می‌نمایند
روغن زیتون به افزایش رطوبت پوست حساس کمک می‌کند، زیرا هم یک ماده مرطوب‌کننده و هم نرم‌کننده است. آلوئه ورا نیز به دلیل داشتن خواص ضدالتهابی، یک درمان موضعی کاملاً مستند برای زخم‌ها و سوختگی‌ها است و همچنین یک ماده مرطوب‌کننده است. پس این ماسک یک معجزه کننده برای پوست‌های خشک و حساس محسوب می‌شود.
مواد مورد نیاز:
- ½ آووکادو له‌شده یا پوره شده
- 1 قاشق چای‌خوری روغن‌زیتون
- 1 قاشق چای‌خوری آلوئه ورا
طرز تهیه و استفاده از این ماسک برای پوست حساس :
- همان‌طور که گفتیم ابتدا باید آووکادو را کاملاً له یا پوره کنید.
- سپس مواد دیگر را اضافه کنید و تا جایی که خمیر یکدستی ایجاد شود مواد را هم بزنید.
- سپس مواد را با کاردک مخصوص مراقبت پوستی یا انگشتانتان به‌صورت بمالید.
- این ماسک باید 10 دقیقه روی پوستتان بماند.
- بعد از شستن این ماسک چنان درخششی را حس خواهید کرد که شروع به گرفتن عکس‌های سلفی از خودتان می‌کنید و شگفت‌زده می‌شوید. به‌علاوه میزان آب‌رسانی این ماسک به‌قدری است که بعدازآن نیازی به استفاده از مرطوب‌کننده مانند سایر ماسک‌ها نخواهید داشت.
سخن پایانی …
همان‌طور که از نام پوست حساس مشخص است و تحقیقات نشان می‌دهد، نسبت به بسیاری از مواد معمولی نیز از خود حساسیت نشان می‌دهد؛ بنابراین باید دقت بیشتری در مراقبت از پوست حساس داشته باشید. به‌علاوه اگر هر ماده یا ماسکی را خواستید برای اولین بار تجربه کنید، ابتدا مقدار کمی از آن را روی پشت گوشتان امتحان کنید اگر تحریکات پوستی و حساسیت ایجاد نشد برای تمام پوستتان استفاده نمایید. همچنین وقتی از ماده‌ای برای پوستتان استفاده کردید به‌محض اینکه احساس سوزش در پوست داشتید آن را بشویید و خشک کنید و از یک مرطوب‌کننده مناسب استفاده کنید.
ممنون خسته نباشید
سلام سینا عزیز. سپاس بابت همراهی شما دوست گرامی