راش پوستی؛ کدام بیماری‌ها باعث راش پوستی می‌شوند؟ + روش درمان
پوست ما آیینه‌ای کامل از درون بدن ماست. اگر جسم و روح ما سالم باشد، پوست سالمی نیز خواهیم داشت. اما در صورت بیماری برخی علائم بیماری خودشان را با عوارض پوستی به ما نشان می‌دهند تا هشداری برای ما باشد و به دنبال درمان آن بیماری برویم. راش نیز یکی از عوارض پوستی است که بیشتر به دلیل بروز برخی بیماری‌ها به‌عنوان یکی از علامت‌های آن بیماری خودش را به ما نشان می‌دهد تا هرچه زودتر برای درمان اقدام کنیم. اما خود راش هم می‌تواند بسیار اذیت کننده باشد و باید با روش‌های درمانی مختلف مانند درمان خانگی راش پوستی آن را تحت کنترل خودمان درآوریم.
در این مطلب می خواهیم برایتان بگوییم چه بیماری هایی باعث ایجاد انواع راش ها می‌شوند، چه عوامل و راه های درمانی برای آن وجود دارد و چه موقع باید به پزشک مراجعه کنید؟ پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
راش پوستی چیست؟
راش پوستی یا بثورات پوستی به حالت خاصی گفته میشود که مانند برآمدگی‌های قرمز رنگ در نقاط مختلف پوست ایجاد میشود و خصوصیت بارز آن ایجاد خارش شدید است. بعضی مواقع نیز حالت ملتهب یا پوسته پوسته شده را ایجاد می‌کند. راش‌ها شامل انواع گوناگون می‌باشند و در بیماری‌های مختلف شاهد ایجاد بثورات و راش هستیم که از علائم آن بیماری هستند.
بیماری‌های ایجاد کننده راش پوستی و علائم آن
همان‌طور که در مقدمه نیز به آن اشاره کردیم، اغلب برخی بیماری‌ها باعث ایجاد راش می‌شوند. بنابراین برای اینکه از شر خارش‌ها و موارد دیگر ناشی از راش خلاص شویم، باید حتما بیماری که باعث آن شده است را شناسایی و درمان کنیم. در کنار آن از روش‌های تسکین دهنده راش نیز استفاده نماییم. مهمترین بیماری‌هایی که راش پوستی از علائم اصلی آن‌ها می‌باشد، عبارتند از:
1. سوختگی یا عرق سوز شدن پاها
این بیماری معمولا به دلیل رطوبت زیاد در بین پاها به دلیل راه رفتن زیاد یا دویدن و یا آلرژی داشتن نسبت به جنس لباسی که استفاده کردیم، اتفاق می‌افتد. علائم این بیماری بلافاصله بعد از ایجاد سوختگی خود را نشان می‌دهد. از مهم ترین علائم این بیماری:
- بثورات خارش دار یا همان راش
- برآمدگی قرمز احاطه شده توسط یک هاله قرمز
2. بیماری پنجم
بیماری پنجم یک بیماری ویروسی است که بیشتر کودکان را به خود مبتلا می‌کند. از مهمترین علائم این بیماری:
- سردرد، خستگی، تب کم، گلو درد، آبریزش بینی، اسهال و حالت تهوع
- بثورات قرمز روشن روی گونه‌ها
- بثورات شفاف روی بازوها، پاها و قسمت بالای بدن که بعد از حمام گرم بیشتر قابل مشاهده باشد.
3. روزاسه
روزاسه یکی از انواع بیماری‌های مزمن پوستی است که افراد دارای پوست روشن و خانم‌های بالای 30 سال را بیشتر به خود مبتلا می‌کند. معمولا با غذاهای تند، نوشیدنی‌های الکلی، نور مستقیم خورشید، استرس و افزایش برخی باکتری‌های روده عود پیدا می‌کند. علائم رایج این بیماری:
- جوش صورتی
- راش ملتهب پوستی
- قرمزی صورت
- خشکی پوست
- حساسیت پوست
4. ایمیتیگو
این بیماری در نوزادان و کودکان شایع است و اغلب در ناحیه اطراف دهان، چانه و بینی با علائم زیر مشخص میشود:
- بثورات تحریک کننده
- تاول‌های آبدار که به‌راحتی و با فشار کم تخلیه می‌شوند.
- پوسته‌هایی به رنگ عسل
5. کرم حلقه‌ای
در این بیماری راش‌ها به شکل پوسته پوسته و مدور با حاشیه زیاد روی پوست ایجاد می‌شوند. علائم این بیماری شامل موارد زیر است:
- ایجاد خارش شدید در پوست
- ایجاد حالت پوسته پوسته شده
- پوست در وسط حلقه شفاف و سالم به نظر می‌رسد، اما لبه‌های حلقه با تخریب بافت پوست به اطراف آن در حال گسترش هستند.
6. درماتیت تماسی
درماتیت تماسی، یک بیماری آلرژیک است که خیلی زود خود را نشان نمی‌دهد. در واقع ظاهر شدن علائم آن می‌تواند بین چند ساعت تا چندین روز پس از مصرف ماده آلرژی‌زا خود را نشان دهد. این عارضه دارای مرزهای قابل مشاهده است و در قسمت‌هایی ایجاد میشود که پوست شما با ماده آلرژی زا تماس پیدا کرده است. علائم این بیماری:
- پوست خارش دار
- پوست ملتهب
- پوسته پوسته شدن پوست بدن
- ایجاد تاول‌های آبدار
7. اگزمای آلرژیک
این عارضه می تواند شبیه یک حالت سوختگی باشد و معمولا در قسمت دستها و بیشتر در ساعد دست ایجاد میشود. مهمترین علائم این نوع اگزما عبارتند از:
- ایجاد خارش در پوست
- ایجاد قرمزی و راش پوستی
- پوسته پوسته شدن
- ایجاد تاول‌های ملتهب و آبدار
8. بیماری دست، پا و دهان
این بیماری پوستی معمولا در کودکان زیر 5 سال بیشتر دیده میشود. علائم این بیماری در اطراف دست، پا و دهن به شکل زیر مشخص خواهند شد:
- تاول‌های دردناک و ملتهب در اطراف دهان، زبان و لثه‌ها
- لکه‌های قرمز چسبیده یا بلند شده از روی پوست در کف دست و کف پا
- لکه‌های قرمز و ملتهب ایجاد شده در باسن و یا ناحیه تناسلی
9. بثورات پوشک
همان طور که از اسم این بیماری مشخص است مربوط به نوزدانی است که از پوشک استفاده می‌کنند. این عارضه پوستی در مناطقی که پوست با پوشک در تماس است علائم زیر را ایجاد می‌کند:
- راش یا بثورات پوستی که به شکل قرمزی یا التهاب خود را نشان می‌دهد.
- حالت مرطوب و تحریک پذیر در پوست
- حساس به تماس لمسی
10. اگزما
اگزمای غیر آلرژیک حالت تکه های پوسته پوسته شده زرد یا سفید روی پوست ایجاد می‌کند. اما علائم دیگری مانند موارد زیر نیز در بیماری اگزما به چشم می‌خورد:
- ایجاد پوست چرب یا روغنی روی پوست
- ایجاد قرمزی و راش در مناطق آسیب‌دیده
- ایجاد خارش
- ریزش مو در مناطق آسیب دیده
11. پسوریازیس
بیماری پسوریازیس به شکل لکه‌های پوستی و پوسته پوسته شده به رنگ سفید و نقره‌ای کاملا مشخص خود را نشان می‌دهد. معمولا روی پوست سر، آرنج، زانوها و کمر قرار دارد و مشخصه اصلی آن ایجاد التهاب و خارش است. گاهی نیز تنها حالت پوسته پوسته دارد و علامت دیگری ایجاد نمی‌کند.
12. آبله مرغان
آبله مرغان یک بیماری همراه با تب است که معمولا در سنین کودکی فرد را مبتلا می‌کند، اما در بزرگسالانی نیز که قبلا مبتلا نشده‌اند امکان ابتلا به آن وجود دارد و تا زمانی که تمام تاول‌ها باز نشوند، احتمال سرایت این بیماری به فرد دیگر وجود دارد.علائم این بیماری:
- تاول‌های خارش دار قرمز و پر از مایع در مراحل مختلف بهبودی در بدن
- بثورات همراه با تب، درد بدن، گلودرد و از دست دادن اشتها
13. لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)
یک بیماری خود ایمنی است که طیف گسترده‌ای از علائم را نشان می‌دهد و بر بسیاری از سیستم‌ها و اندام‌های مختلف بدن تأثیر می‌گذارد. این بیماری شامل طیف گسترده‌ای از علائم پوستی و غشای مخاطی است که از بثورات تا زخم‌ها متغیر است. بثورات ایجاد شده در این بیماری به بثورات کلاسیک معروف هستند که به صورت پروانه‌ای شکل از یک گونه تا گونه دیگر و از بینی عبور می‌کند. با قرار گرفتن در معرض آفتاب و آفتاب سوختگی بثورات ظاهر شده و یا بثورات قبلی بدتر می شود.
14. زونا
این بیماری بیشتر در بدن و به‌صورت یک خط نواری ایجاد میشود. گاهی اوقات در صورت و پوست کف سر نیز اتفاق می‌افتد. زونا بثورات بسیار دردناکی است که ممکن است علائم زیر را ایجاد کند:
- سوزش، سوزن سوزن شدن یا خارش، حتی اگر تاول وجود نداشته باشد.
- اگر تاول ایجاد شود نیز این تاول‌ها آبدار، دردناک و شکننده هستند.
- ممکن است با تب کم، لرز، سردرد یا خستگی همراه باشد.
15. سلولیت
سلولیت گاهی یک وضعیت اورژانس پزشکی است و ممکن است مراقبت‌های فوری لازم باشد، اما در بسیاری از مواقع تنها در زیبایی پوست تاثیر منفی ایجاد می‌کند. این عارضه ناشی از باکتری یا قارچ پوستی است که از طریق ترک یا برش در پوست وارد می‌شوند. در حالت اورژانسی این عارضه پوست متورم و دردناک میشود که به سرعت گسترش می‌یابد. این بیماری نسبت به گرما و لمس کردن مانند دست دادن حساس است. تب، لرز و حالت لکه دار شدن پوست به‌صورت قرمز نشانه عفونت جدی است که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.
16. حساسیت به دارو
این وضعیت یک اورژانس پزشکی است که ممکن است مراقبت‌های فوری نیاز داشته باشد. از مهمترین علائم آن راش خفیف، ایجاد خارش و قرمزی است که ممکن است روزها و هفته‌ها پس از مصرف یک دارو هنوز وجود داشته باشند. اگر این داروهای حساسیت‌زا از داروهای مخدر باشد، امکان ایجاد علائمی مانند کهیر، تورم، مشکلات قلبی، خارش و مشکلات تنفسی نیز وجود دارد. علائم دیگر شامل تب، ناراحتی معده و نقاط کوچک بنفش یا قرمز بر روی پوست است.
17. زخم
علائم زخم‌های ایجاد شده در پوست ناشی از موارد مختلف مانند تصادف ممکن است چهار الی شش هفته ماندگاری داشته باشد. از مهم ترین علائم آن :
- راش شدید
- خارش شدید
- تاول‌های کوچک
- پوسته پوسته شدن
- ایجاد خطوط ملتهب برجسته
18. سرخک
سرخک یک بیماری همراه با تب است که علائم پوستی نیز در آن ظاهر میشود. از علائم این بیماری:
- تب
- گلودرد
- قرمزی پوست
- از بین رفتن اشتها
- سرفه و آبریزش بینی
- راش قرمز رنگ
- نقاط قرمز ریز با مراکز آبی و سفید داخل دهان
19. نیش زدن کنه
نیش حشره ریزی به نام کنه می‌تواند راش های پوستی را در بدن ایجاد کند. از علائم نیش کنه:
- درد یا تورم در ناحیه نیش
- بثورات
- احساس سوزش
- تاول ها
- مشکل در تنفس
20. اگزما سبوره
اگزمای سبوره یا اگزمای سبورئیک نوعی اگزما است که بیشتر در پوست سر اتفاق می‌افتد. این عارضه باعث ایجاد تکه های پوسته پوسته زرد یا سفید میشود و در مناطق آسیب دیده علائم زیر را ایجاد خواهد کرد:
- ایجاد قرمزی
- ایجاد خارش
- ایجاد پوست چرب
- ریزش مو
21. تب اسکارلت
تب اسکارلت نوعی تب مانند سرخک و یا آبله مرغان است که اولین علائم آن عفونت گلو است. در این بیماری به غیر از دست و پا در مناطق دیگر بثورات قرمز در سراسر بدن ایجاد میشود. این بثورات همراه با برجستگی‌های ریز است. همچنین در این بیماری رنگ زبان به حالت قرمز روشن است.
22. بیماری کاوازاکی
بیماری کاوازاکی یک اورژانس پزشکی است و ممکن است نیاز به مراقبت‌های فوری داشته باشد. این بیماری معمولا کودکان زیر 5 سال را مبتلا می‌کند. در این بیماری زبان مانند پوست توت فرنگی و متورم میشود. از علائم این بیماری:
- تب بالا
- تورم
- قرمزی کف دست و پا
- چشم‌های خون آلود
- مشکلات قلبی شدید
علل بثورات در کودکان
کودکان بیشتر از بزرگ‌سالان مستعد ابتلا به بثورات پوستی هستند که در نتیجه بیماری ایجاد میشود، مانند:
- آبله مرغان که ویروسی است که با تاول‌های قرمز و خارش دار تشکیل شده و در بدن ایجاد میشود.
- سرخک یک عفونت تنفسی ویروسی است که باعث ایجاد بثورات گسترده‌ای از برآمدگی‌های خارش دار و قرمز می شود.
- تب اسکارلت یک عفونت به دلیل باکتری استرپتوکوک گروه A است که باعث ایجاد یک سری سموم و بثورات شفاف قرمز می گردد.
- بیماری دست، پا و دهان یک عفونت ویروسی است که می‌تواند باعث ایجاد ضایعات قرمز روی دهان و بثورات دست و پا شود.
- بیماری پنجم یک عفونت ویروسی است که باعث ایجاد بثورات قرمز و صاف روی گونه‌ها، بازوها و پاها میشود.
- بیماری کاوازاکی یک بیماری نادر اما جدی است که باعث ایجاد بثورات و تب در مراحل اولیه می شود و می تواند به عنوان یک عارضه منجر به آنوریسم عروق کرونر شود.
- ایمپتیگو یک عفونت مسری باکتریایی است که باعث ایجاد خارش، پوسته پوسته شدن و زخم های زرد و مایع در صورت، گردن و دست ها می شود.
درمان راش پوستی چیست؟
اگر راش پوستی به دلیل یکی از بیماری‌های گفته شده در این مقاله باشد، تا زمانی که آن بیماری تشخیص و درمان نشود، شما از شر راش پوستی خلاص نخواهید شد. با این حال حتی در صورتی که برای درمان بیماری اقدام کنید، راش‌ها می‌توانند به دلیل خارش، درد و سوزشی که ایجاد می‌کنند، بسیار اذیت کننده باشند. شما می‌توانید با انجام برخی کارها عوارض راش پوستی را کاهش دهید.
شما می توانید بیشتر بثورات تماسی را درمان کنید، اما این امر به علت آن بستگی دارد. برای کمک به آسان کردن ناراحتی و سرعت بخشیدن به روند بهبود، این دستورالعمل‌ها را دنبال کنید:
- به جای صابون‌های معطر، از پاک کننده های ملایم و در صورت راش کف سر از شامپوی ملایم استفاده کنید.
- برای شستن پوست و مو از آب ولرم به جای آب داغ استفاده کنید.
- بجای مالیدن پوسته‌های ایجاد شده، بثورات را با حوله‌ای نرم خشک کنید.
- بگذارید بثورات نفس بکشند. در صورت امکان، از پوشاندن آن با لباس خودداری کنید.
- استفاده از لوازم آرایشی یا لوسیون‌های جدید که ممکن است باعث بثورات شود را متوقف کنید.
- استفاده از لوسیون مرطوب کننده بدون بو به مناطق تحت تاثیر اگزما را در برنامه مراقبتی خود قرار دهید.
- از خراشیدن بثورات خودداری کنید زیرا انجام این کار می‌تواند باعث بدتر شدن آن شود و یا منجر به عفونت میشود.
- اگر بثورات بسیار خارش دار دارید و باعث ایجاد ناراحتی میشود، یک کرم بدروکورتیزون بدون نسخه را به‌عنوان پماد برای راش پوستی بر روی ناحیه آسیب دیده بمالید. لوسیون کالامین نیز می‌تواند به تسکین بثورات ناشی از آبله مرغان، پیچک سمی یا بلوط سمی کمک کند.
- یک حمام جو دوسر بگیرید. این حمام می‌تواند خارش ناشی از بثورات اگزما یا پسوریازیس را تا حد زیادی تسکین دهد.
- در صورت داشتن شوره سر همراه با بثورات مو و پوست سر خود را مرتباً با شامپو شوره سر بشویید. شامپو ضد شوره سر دارویی معمولاً در داروخانه‌ها موجود است، اما پزشک شما در صورت نیاز می‌تواند انواع قوی‌تری را تجویز کند.
داروهای بدون نسخه برای درمان راش پوستی
طبق مطالعات انجام شده، استامینوفن(تیلنول) یا ایپوبروفن (ادویل) در حد اعتدال برای درد خفیف مرتبط با راش مناسب است. قبل از شروع مصرف این داروها با یک پزشک عمومی یا متخصص پوستتان صحبت کنید و از مصرف آن‌ها برای مدت طولانی خودداری کنید. زیرا این امر می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد. در صورت ابتلا به بیماری کبد یا کلیه یا سابقه زخم معده، ممکن است نتوانید این داروهای تسکین‌دهنده را مصرف کنید.
چه موقع به خاطر بثورات باید به بیمارستان بروید؟
در صورت بروز راش پوستی یا همان بثورات همراه با هر یک از علائم زیر، فوراً به بیمارستان بروید:
- افزایش درد یا تغییر رنگ در ناحیه بثورات
- سفتی یا خارش در گلو
- ایجاد مشکل در تنفس
- تورم صورت یا اندام‌ها
- تب 100.4 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد) یا بالاتر
- گیجی
- سرگیجه
- درد شدید سر یا گردن
- استفراغ مکرر یا اسهال
روش‌های پیشگیری از راش پوستی
برای جلوگیری از ایجاد یا گسترش بثورات این نکات را دنبال کنید:
- برای تسکین بثورات و جلوگیری از افزایش آن، تماس ملایم از داروهای خانگی استفاده کنید.
- محرک های احتمالی برای بثورات را مشخص کنید و تا حد امکان از آن ها جلوگیری کنید.
- در صورت از بین رفتن بثورات با درمان‌های خانگی، با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود تماس بگیرید. اگر علاوه بر بثورات خود علائم دیگری را تجربه کرده‌اید و یا گمان می‌کنید به یک بیماری مبتلا هستید حتما به پزشک مراجعه کنید.
- هرگونه درمانی که پزشک تجویز کرده است را با دقت دنبال کنید. اگر بثورات درمانی شما با وجود درمان ادامه داشته یا بدتر شده است، حتما به پزشکتان اطلاع دهید.
سخن پایانی …
راش پوستی از عوارض ناراحت‌کننده‌ای است که ممکن است در هر سنی از نوزادی گرفته تا پیری و برای هر فردی بدون در نظر گرفتن جنسیت ایجاد شود. آنچه مهم است این است که معمولا راش به خودی خود ایجاد نمی‌شود و از علائم یک بیماری مزمن و جدی است که حتما باید برای تشخیص و درمان آن اقدام نمایید. اما در کنار آن می‌توانید با مراقبت‌های مناسب از راش های ایجاد شده کمتر اذیت شوید.
