خواص بارهنگ + میزان دوز مصرفی برای درمان بیماری ها

امروزه بیشتر افراد به دنبال درمان‌های طبیعی به جای استفاده از داروهای شیمیایی هستند؛ زیرا معتقدند که عوارض درمان‌های طبیعی مانند گیاهان دارویی بسیار کمتر از ترکیبات شیمیایی است که پر بیراه هم نمی‌گویند. یکی از این داروهای گیاهی بارهنگ است. خواص بارهنگ برای سلامتی بسیار زیاد است و از گذشته تاکنون برای درمان بسیاری از عارضه‌ها استفاده می‌شده است. در این مقاله می‌خواهیم با شما بیشتر در مورد خواص بارهنگ صحبت کنیم تا شما نیز بهتر این گیاه دارویی و موارد مصرف آن را بشناسید.

گیاه بارهنگ چه نوع گیاهی است؟

برای اینکه با خواص تخمه بارهنگ آشنا شوید بهتر است ابتدا شناختی در مورد خود بارهنگ داشته باشیم. Plantago یا بارهنگ نوعی علف هرز چند ساله است که تقریباً در همه جهان یافت می‌شود. حدود 250 گونه از این گیاه تاکنون شناخته‌شده است که 20 گونه از آن‌ها دارای دامنه جغرافیایی وسیع، 9 مورد دارای محدوده ناپیوسته، 200 مورد محدود به یك منطقه و 9 گونه دامنه بسیار کمی در دنیا دارند. این گیاه معمولاً می‌تواند تا 15 سانتیمتر رشد کند.

بذرهای پلانتاگو می‌توانند در روده پرندگان و سایر حیوانات زنده بمانند و به همین دلیل توزیع آن‌ها بسیار آسان است. دانه‌های بارهنگ معمولاً بیضی‌شکل و دارای رنگ قرمز تیره متمایل به قهوه‌ای هستند و مزه و بوی خاصی ندارند؛ اما به‌وفور در طب سنتی از خواص بارهنگ برای درمان برخی از بیماری‌ها استفاده می‌شود.

از خواص بارهنگ برای درمان چه بیماری‌هایی استفاده می‌شود؟

از خواص تخمه بارهنگ برای درمان بیماری‌های مختلفی در طب سنتی استفاده می‌کنند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

خواص بارهنگ برای پوست

برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که گیاه بارهنگ می‌تواند برای درمان خارش مناسب باشد و از گسترش درماتیت‌های پوستی جلوگیری کند. بااین‌حال هنوز ازنظر علمی ثابت نشده و شما نیز در صورت تمایل به استفاده موضعی این گیاه حتماً باید با متخصص پوست یا پزشک طب سنتی مشورت کنید. همچنین گفته می‌شود این گیاه می‌تواند در درمان زخم‌های تب‌خال، جوش‌ها و عفونت‌های پوستی عملکرد خوبی داشته باشد. از این گیاه در طب سنتی حتی برای درمان گزش حشرات و نقرس نیز استفاده‌شده است.

خواص بارهنگ برای لاغری شکم

بارهنگ به دلیل ترکیباتی مانند فیبر زیاد می‌تواند به‌خوبی به سیر نگه‌داشتن و لاغری شما کمک کند. برخی از نوشیدنی‌های بارهنگ که می‌توانند برای لاغری مناسب باشند عبارت‌اند از:

دمنوش بارهنگ و عرق نعناع

ازآنجاکه طبع بارهنگ سرد و طبع عرق نعناع گرم است برای ایجاد تعادل در مزاج، این دو در کنار هم ترکیبی مناسب برای لاغری می‌سازند که تأثیر مثبتی بر به تعادل رساندن مزاج و بهبود متابولیسم بدن دارد. دمنوش بارهنگ و عرق نعناع از یبوست جلوگیری می‌کند و اشتهای کاذب را کاهش می‌دهد. برای تهیه آن می‌توانید یک قاشق تخمه بارهنگ را در یک لیوان عرق نعناع به مدت 5 دقیقه بجوشانید. سپس برای مزه دار کردن آن بعد از کمی خنک شدن می‌توانید از عسل یا نبات استفاده کنید؛ اما برای تأثیر بیشتر جهت لاغری بهتر است از عسل استفاده کنید. همچنین به‌طورکلی بارهنگ و دم‌نوش‌های آن را به‌صورت ناشتا یا قبل از وعده غذایی میل کنید.

دمنوش بارهنگ و خاکشیر

خاکشیر یکی از گیاهان دارویی بسیار معروف و پرمصرف در ایران است که برای تقویت معده بسیار مناسب می‌باشد. دمنوش بارهنگ و خاکشیر به همراه هم می‌تواند به‌خوبی از تجمع چربی در بدن بخصوص در شکم جلوگیری کند. البته معجزه نمی‌کند و برای گرفتن نتیجه باید صبور باشید و به‌صورت منظم آن را مصرف کنید.

نحوه استفاده از گیاه بارهنگ برای درمان برخی از بیماری‌ها

شما به‌عنوان یک مصرف‌کننده باید توجه داشته باشید بااینکه گیاهان دارویی کاملاً طبیعی هستند، اما بازهم تأثیرات درمانی دارند و نباید خودسرانه استفاده شوند. گاهی نیز برخی از گیاهان دارویی می‌توانند در عملکرد سایر داروها تداخل ایجاد کنند؛ بنابراین استفاده از گیاهان دارویی باید طبق تجویز پزشک طب سنتی باشد. بااین‌حال برای آشنایی بیشتر شما مقدار و نحوه مصرف برای برخی از بیماری‌ها را برایتان خواهیم گفت:

دوز مصرفی عمومی

اگر برای بیماری خاصی از گیاه بارهنگ یا پسیلیوم استفاده نمی‌کنید و فقط می‌خواهید از خواص بارهنگ یا خواص دانه بارهنگ بهره‌مند شوید می‌توانید روزانه 3 تا 6 گرم از آن را مصرف کنید.

برای درمان یبوست

برای درمان یبوست باید 1 قاشق چای‌خوری تا 1 قاشق غذاخوری پودر یا دانه‌های آسیاب شده بارهنگ را در 180 تا 240 میلی‌لیتر آب ریخته و 1 تا 3 بار در روز مصرف کنید.

کنترل قند خون در بیماران دیابتی نوع 2

برای کنترل قند خون باید 6.8 تا 13.6 گرم بارهنگ را به‌صورت روزانه به مدت 6 تا 12 هفته مصرف کنید.

برای کاهش چربی خون

برای کاهش چربی خون 10.2 گرم بارهنگ را به‌صورت روزانه به مدت 2 الی 3 روز استفاده نمایید.

عفونت‌های تنفسی

برای کاهش عفونت‌های تنفسی حدود 3 تا 6 گرم بارهنگ را به‌صورت روزانه همراه با چای مصرف کنید.

موارد منع مصرف و مضرات بارهنگ

برخی افراد به دلیل شرایطی که دارند، نمی‌توانند از خواص بارهنگ بهره‌مند شوند. این شرایط به شرح زیر می‌باشد:

افراد دچار انسداد دستگاه گوارش

ازآنجاکه پسیلیوم یا بارهنگ به‌عنوان یک ملین قوی عمل می‌کند، بیمارانی که دچار انسداد دستگاه گوارش یا عدم وجود مدفوع هستند (وقتی به دلیل یبوست نباشد) باید از استفاده از بارهنگ خودداری کنند، زیرا ممکن است این گیاه دارویی شرایط را بدتر کند.

افرادی که مشکل بلعیدن دارند

بیمارانی که در بلع مشکل دارند نباید از این گیاه استفاده کنند؛ زیرا خطر خفگی و انسداد مری در این افراد با مصرف بارهنگ وجود دارد.

بارداری و شیردهی

در بارداری نیز به دلیل اینکه بارهنگ یک ملین قوی است و می‌تواند باعث افزایش انقباضات رحم شود نباید استفاده شود. در مورد دوران شیردهی هنوز مشخص نیست که می‌تواند مضر باشد یا خیر؟ اما بهتر است برحسب احتیاط استفاده نشود و یا در صورت تمایل به استفاده حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

افرادی که از داروهای دیگر استفاده می‌کنند

افرادی که در حال حاضر داروهای دیگری نیز مصرف می‌کنند نیز به‌هیچ‌وجه نباید بدون مشورت با پزشک از گیاه بارهنگ استفاده کنند؛ زیرا همان‌طور که قبلاً هم به آن اشاره کردیم می‌تواند بر روی عملکرد برخی داروها تأثیر منفی داشته باشد.

عوارض جانبی استفاده از خواص تخمه بارهنگ

گیاهان دارویی بااینکه کاملاً طبیعی هستند و عوارض آن‌ها نسبت به ترکیبات شیمیایی کمتر است، اما به‌طور کامل هم بدون عارضه نیستند. عوارض جانبی جزئی بارهنگ که ممکن است برای برخی افراد اتفاق بیفتد عبارت‌اند از:

• نفخ شکم
• حالت تهوع
• استفراغ
• سوءهاضمه
• درد در جناغ سینه

عوارض جانبی جدی‌تر شامل آنافیلاکسی (نوعی آلرژی شدید و تهدیدکننده زندگی)، احتقان قفسه سینه، عطسه و آبریزش چشم و آسم است.

سخن پایانی …

امروزه به‌وفور از گیاهان دارویی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌شود و بیشتر افراد علاقه‌مند به این نوع درمان‌ها بر این باورند که مضرات و عوارض جانبی گیاهان دارویی بسیار کمتر از داروهای شیمیایی است؛ اما باید به این نکته توجه داشته باشید که واکنش بدنی همه افراد به گیاهان دارویی یکسان نیست و ممکن در برخی افراد باعث حساسیت و آلرژی شود. به همین دلیل توصیه می‌کنیم قبل از مصرف هر نوع داروی گیاهی حتماً با یک پزشک طب سنتی مشورت نمایید.