فواید و خواص به لیمو برای سلامتی
خواص به لیمو برای سلامتی می‌تواند شما را شگفت‌زده کند و در طب سنتی به لحاظ ترکیبات خاصش برای بسیاری از موارد توصیه شده است. این گیاه دارای ارزش غذایی بالایی است و عطر بسیار خوب و آرامش‌بخشی دارد که می‌توانید به شکل‌های مختلف، مانند دمنوش به لیمو از آن استفاده کنید.
در این مقاله از سفیر زیبایی قصد داریم اطلاعات مفیدی در مورد خواص به لیمو در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. پس تا پایان، همراه ما باشید.
خواص به لیمو به چه ترکیباتی در آن برمی‌گردد؟
به‌طورکلی خواص هر گیاه دارویی معمولاً به ترکیبی از اجزای آن وابسته است و یک جزء جداگانه، آن خواص را ایجاد نمی‌کند. در مورد خواص به لیمو نیز این موضوع صادق است. برگ‌های این گیاه حاوی روغن فراری است که بیشتر از دو ترکیب شمعدانی و نرال تشکیل شده است.
این ترکیبات مسئول رایحه خوش به لیمو هستند که اثرات آرام‌بخش و تقویت‌کننده خلق‌وخو را بر روی سیستم عصبی مرکزی ایجاد می‌کند.
سایر ترکیبات موجود در قسمت‌های مختلف این گیاه که فواید به لیمو را برای ما به وجود می‌آورند، عبارت‌اند از:
- سیترال
- Cineole
- لیمونن
- موسیلاژ
- تانن ها
- فلاونوئیدها
خواص به لیمو برای سلامتی که شما را شگفت‌زده می‌کند!
همان‌طورکه پیش‌تر هم گفتیم، به لیمو دارای ارزش غذایی بسیار خوبی است که مزایای سلامتی مختلفی را ارائه می‌دهد و به همین دلیل در طب سنتی به‌وفور از آن برای اهداف مختلف استفاده می‌شود.
ترپنوئیدها، روغن‌های فرار، فلاونوئیدها و اسیدهای فنولیک، برخی از مواد مغذی اصلی موجود در برگ‌های به لیمو هستند که خواص آن را ایجاد می‌کنند. اگر بخواهیم به‌طور دقیق‌تر خواص به لیمو برای سلامتی بدن را بررسی کنیم، عبارت‌اند از:
خواص به لیمو برای کاهش التهاب
التهاب در بدن یکی از معضلاتی است که بسیاری از افراد، حتی بدون اینکه نسبت به آن اطلاعی داشته باشند، دچار آن هستند. گاهی بخشی از دلایل چاقی نیز می‌تواند به دلیل التهابات بدن باشد.
همچنین التهاب در داخل بدن می‌تواند منجر به استرس اکسیداتیو شود که عامل خطرناکی برای به وجود آوردن بیماری‌های قلبی و عروقی است. یکی از خواص عالی دمنوش به لیمو ضدالتهاب بودن آن است و همچنین دارای آنتی‌اکسیدان‌های بسیار خوبی است که در این زمینه کمک‌کننده هستند. این آنتی‌اکسیدان‌ها با رادیکال‌های آزاد مخرب در بدن مبارزه کرده و خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را کاهش می‌دهند.
نتایج یک مطالعه در این حوزه نشان داد که مصرف مکمل‌های گیاه به لیمو از سلول‌ها در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می‌کند و آسیب عضلانی ناشی از ورزش را در مردان سالم کاهش می‌دهد. البته این تنها یک مطالعه تحقیقاتی بوده است و شما نباید بدون مشورت با پزشک از مکمل‌های این گیاه که دوز بالایی از ترکیبات را وارد بدن می‌کنند، استفاده کنید.
کمک به سم‌زدایی و تقویت سیستم ایمنی بدن
سم‌زدایی در بدن باید به‌صورت منظم جهت از بین رفتن رادیکال‌های آزاد و سلامت سلول‌های بدن انجام شود. استفاده از چای یا دمنوش به لیمو می‌تواند به بدن در سم‌زدایی کمک کند.
زیرا این گیاه سرشار از ترکیبات فنلی است که آنتی‌اکسیدان‌های قوی هستند و در برابر رادیکال‌های آزاد دفاع می‌کنند، استرس اکسیداتیو را کاهش می‌دهند، بدن را سالم نگه می‌دارند و علاوه بر سم‌زدایی به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند.
جالب است بدانید که چای به لیمو دارای فعالیت آنتی‌اکسیدانی معادل چای سبز است اما مانند چای سبز تلخ نیست. این گیاه دارای ویژگی‌های پاک‌کننده رادیکال‌های آزاد شبیه به برخی از شناخته‌شده‌ترین گیاهان محافظ عصبی، ازجمله جینکو بیلوبا، جینسینگ و کورکوما است.
خواص به لیمو برای بهبود عملکرد مفاصل در بدن
خواص به لیمو می‌تواند برای بهبود عملکرد مفاصل بدن نیز مفید باشد. در یک مطالعه در این زمینه که شامل 45 نفر شرکت‌کننده بود که همگی دارای مشکلات مفصلی بودند، به افراد داوطلب مکمل اسید چرب امگا 3 را همراه با عصاره به لیمو دادند. پس از سه هفته، تعداد زیادی از افراد ناراحتی کلی مفصلی کمتر و تحرک مفصل بیشتری داشتند.
این نتیجه احتمالاً به دلیل آنتی‌اکسیدان‌های موجود در چای به لیمو است که رادیکال‌های آزاد را در بدن خنثی می‌کند؛ بنابراین خرید به لیمو و مصرف آن در حد اعتدال می‌تواند از برخی بیماری‌ها مانند آرتروز که مربوط به کاهش عملکرد مفصل‌هاست، کمک کند.
خواص به لیمو برای کاهش وزن
همان‌طورکه در قسمت‌های قبل توضیح دادیم، یکی از خواص به لیمو برای سلامتی کاهش التهاب است. التهاب در برخی افراد، بخصوص افراد بلغمی و با طبع سرد می‌تواند منجر به چاقی شود و مصرف به لیمو در حد متعادل می‌تواند این التهاب را کاهش دهد.
همچنین ترکیب به لیمو و هیبیسکوس می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. در یک آزمایش یک مکمل منحصربه‌فرد حاوی 500 میلی‌گرم عصاره هر دو گیاه به 54 زن دارای اضافه‌وزن داده شد.
پس از یک ماه، نتایج نشان داد که مصرف این مکمل‌ها به‌طور چشمگیری باعث افزایش سیری و کاهش اشتها و مصرف غذا شده است که به کاهش کالری مصرفی و وزن کمک می‌کند. این گیاه علاوه بر کمک به کاهش وزن می‌تواند به کنترل فشار خون و سطح چربی بدن نیز کمک کند.
فواید به لیمو برای درمان بی‌خوابی
هاستاتوزید و وربنالین از روغن‌های فراری هستند که به‌عنوان مونوترپنوئیدها در گیاه به لیمو وجود دارند. این روغن‌ها می‌توانند با تحریک سیستم گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) در مغز به درمان بی‌خوابی کمک کنند.
گابا یک انتقال‌دهنده عصبی در مغز است که انتقال سیگنال‌های عصبی را مهار کرده و به آرامش ذهن و سیستم عصبی برای آماده شدن جهت خواب کمک می‌کند. درنتیجه با مصرف دمنوش به لیمو می‌توانید خواب بهتر و راحت‌تری را تجربه کنید.
جالب است بدانید قرن‌ها است که از گیاه دارویی به لیمو برای کاهش بی‌خوابی و ایجاد خواب‌آلودگی استفاده می‌شود.
خواص به لیمو برای کاهش اضطراب و استرس
دمنوش به لیمو یکی از دمنوش‌های آرامش‌بخش مانند گل گاو زبان است که می‌تواند به کنترل سطح استرس شما کمک کند؛ زیرا ترکیبات موجود در دمنوش به لیمو تأثیر مستقیمی بر سطح هورمون‌ها در بدن دارد و مشکلاتی مانند اضطراب را کاهش می‌دهد. استرس مزمن را می‌توان با چای تولید شده از برگ‌های این گیاه به‌طور مؤثر درمان کرد.
فواید به لیمو برای مبارزه با عفونت استاف
عفونت استاف به دلیل فعالیت نوعی باکتری به نام استافیلوکوک به وجود می‌آید و ممکن است به‌صورت عفونت پوستی یا تهاجمی در بدن خود را نشان دهد. باکتری‌های عامل این عفونت معمولاً روی پوست، دهان یا بینی فعالیت دارند.
این عفونت، می‌تواند علائم مختلفی از سوزش جزئی پوست، تهوع و استفراغ گرفته تا اسهال، کم‌آبی، فشار خون پایین و حتی مرگ را برای فرد ایجاد کند و به همین دلیل گاهی خطرناک و تهدیدکننده زندگی است. مبارزه با این عفونت، به‌ویژه با توجه به افزایش مقاومت بدن نسبت به آنتی‌بیوتیک سخت است.
در چندین مطالعه در مقیاس کوچک که در آزمایشگاه انجام شده است، عصاره گیاه به لیمو از رشد استافیلوکوکوس اورئوس که یکی از باکتری‌های عامل ایجاد عفونت استاف است، جلوگیری می‌کند.
فواید به لیمو برای کمک به سیستم گوارشی در هضم بهتر
از دیگر فواید به لیمو می‌توان به تأثیر آن در بهبود هضم غذا اشاره کرد. چای یا دمنوش به لیمو از دیرباز برای کمک به هضم غذا از طریق تسکین معده با خواص ضد اسپاسم آن و آرامش دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
مصرف منظم و در حد اعتدال این گیاه همچنین می‌تواند به کاهش علائم سندرم روده تحریک‌پذیر، نفخ، سوءهاضمه و گرفتگی عضلات کمک کند و به دستگاه گوارش اجازه می‌دهد تا عملکرد بهتری داشته باشد.
نحوه و موارد استفاده از خواص به لیمو در برنامه غذایی
کاشفان اسپانیایی در سال 1784 گیاه لیمو وربنا یا همان به لیمو را به اروپا معرفی کردند. عطر مرکبات روغن این گیاه در تجارت عطرهای اروپایی محبوب بود تا جایی که در انواع صابون‌ها، خوشبوکننده‌های هوا و عطرها استفاده می‌شد.
شما به‌صورت خانگی برای استفاده از فواید به لیمو می‌توانید دمنوش به لیمو را به‌صورت روزانه (مصرف بیش‌ازحد دمنوش به لیمو می‌تواند منجر به افت فشار شود و نباید زیاد از آن استفاده کنید. در حد یک یا دو فنجان متوسط در روز توصیه می‌شود.) استفاده نمایید.
برخی از بهترین موارد استفاده از گیاه به لیمو عبارت‌اند از:
- به غیر از دم کرده به لیمو، از برگ‌های آن می‌توان برای طعم دادن به غذا و نوشیدنی‌ها استفاده کرد.
- به لیمو دارای ویژگی‌های نیروبخشی و آرامش‌بخشی است که برای بدن مفید است.
- از بخار این گیاه نیز می‌توانید به‌عنوان خوشبوکننده هوا استفاده کنید.
- روغن به لیمو را می‌توانید پس از ترکیب با روغن حامل مانند نارگیل، زیتون و … روی پوست اعمال کنید که پوست را به‌خوبی تغذیه کرده و به جوان ماندن آن کمک می‌کند. بااین‌حال، قبل از استفاده از آن بر روی پوست، آزمایش پچ انجام دهید؛ یعنی مقداری از روغن رقیق شده با روغن حامل را روی بخش کوچکی از پوست امتحان کنید و بعد از چند ساعت اگر واکنش آلرژیکی مانند خارش ایجاد نشد برای قسمت‌های دیگر پوست نیز استفاده نمایید.
- این گیاه (چه تازه و چه خشک) را می‌توان در انواع شیرینی‌ها، سوپ‌ها، مرباها و نوشیدنی‌ها استفاده کرد.
- از برگ‌های جوان این گیاه می‌توان همراه با دیگر سبزیجات به‌صورت تفت داده شده یا در سالاد استفاده نمود.
- می‌توانید از برگ‌های خشک شده برای طعم دادن به غذاهای گوشتی مانند ماهی، گوشت گاو و مرغ استفاده کنید، زیرا آنها رایحه لیمویی تازه به غذا می‌دهند.
طرز تهیه دمنوش به لیمو
دمنوش به لیمو به‌صورت داغ یک نوشیدنی خوب بعد از شام یا در هنگام شب است، زیرا اثر آرامش‌بخش آن از هضم موفقیت‌آمیز غذا پشتیبانی می‌کند و کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد. از دم کرده این گیاه به‌صورت سرد نیز استفاده می‌شود که یک نوشیدنی خنک‌کننده فوق‌العاده در هوای گرم است.
با توجه به شواهد علمی، دمنوش لیمو دارای خواص آنتی‌اکسیدانی، ضد اضطراب، محافظت‌کننده عصبی، ضد سرطان، ضد درد، ضد باکتری و آرام‌بخش است. تهیه این دمنوش آسان است و طبق مراحل زیر انجام می‌شود:
- یک قاشق چای‌خوری برگ خشک یا دو قاشق چای‌خوری برگ تازه به لیمو را در آب داغ دم کنید.
- اجازه دهید تا 15 دقیقه دم بکشد.
- در صورت نیاز یک قاشق عسل اضافه کنید تا شیرین شود.
آیا مصرف به لیمو می‌تواند عوارض هم داشته باشد؟
بله مصرف هر گیاه دارویی درصورتی‌که بیش‌ازحد باشد یا در برخی شرایط خاص، می‌تواند برای شما مضر باشد؛ بنابراین در کنار خواص به لیمو باید نسبت به مضرات به لیمو نیز آگاه باشید.
در مورد مصرف اسانس این گیاه برای پوست باید اثرات منفی استفاده‌های موضعی مانند درماتیت خفیف را در نظر بگیرید. اگر پوست حساسی دارید، قبل از استفاده از برگ‌های دمنوش برای درمان بیماری پوست خود، حتماً به متخصص پوست مراجعه کنید و بدون مشورت با پزشک از این درمان‌های کمکی استفاده نکنید.
همچنین افراد مبتلا به بیماری کلیوی باید از مصرف گیاه به لیمو خودداری کنند زیرا ترکیبات این گیاه می‌توانند شرایط را تشدید کنند.
موارد منع مصرف به لیمو و مصرف آن در بارداری
یکی از سؤالات متداول در مورد گیاه به لیمو این است که چه افرادی نباید از دمنوش به لیمو استفاده کنند؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت مصرف این دمنوش در حد اعتدال یعنی روزانه یک فنجان متوسط، مشکلی ایجاد نمی‌کند.
معمولاً زنان باردار برای مصرف این دمنوش آرامش‌بخش نگران هستند. در این شرایط بهتر است با متخصص زنان خود مشورت نمایید؛ زیرا بسته به وضعیت بارداری شما ممکن است مصرف برخی موارد منع شود.
اما به‌طورکلی هنوز هیچ سند علمی مبنی برای زایمان زودرس یا سقط به خاطر مصرف به لیمو وجود ندارد؛ بنابراین شما می‌توانید در مورد دوز قابل استفاده از این دمنوش با یک متخصص زنان خوب مشورت کنید تا خیالتان از این بابت راحت شود ولی در شرایط نرمال بارداری مصرف روزی یک فنجان یا چند روز یک بار آن، مانعی ندارد.
برخی افراد نیز ممکن است نسبت به ترکیبات این گیاه آلرژی داشته باشند که پس از اولین یا دومین بار مصرف مشخص می‌شود و باید مصرف را قطع کنند. همان‌طورکه در قسمت قبل به آن اشاره شد، بیماران کلیوی نیز نباید از این گیاه استفاده کنند.
سخن پایانی …
به لیمو یکی از گیاهان دارویی بسیار خوش‌بو و پرخاصیت است که در گروه دمنوش‌های گیاهی شناخته می‌شود. شما می‌توانید از خواص به لیمو که برای سلامتی بسیار عالی است به کمک دمنوش به لیمو بهره‌مند شوید. البته در مصرف هیچ دم‌نوشی نباید زیاده‌روی کنید. در غیر این صورت ممکن است به جای بهره بردن از خواص آن، دچار عوارض استفاده بیش‌ازحدش شوید.