خواص آلو و اهمیت انواع و اقسام آلو برای سلامتی
آلو یکی از میوه‌های بسیار خوشمزه است که در ایران هم از نوع تازه آن در میان انواع میوه‌ها و هم از نوع خشک آن در انواع غذاها مانند خورش آلو مسما استفاده می‌کنند. این میوه در کنار طعم بی‌نظیر و خاصیت فوق‌العاده‌ای که به دلیل مقدار آب زیاد در رفع عطش دارد، می‌تواند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشد.
در این مقاله از سفیر زیبایی قصد داریم شما را تا حد امکان با خواص آلو که بسیار فوق‌العاده هستند، آشنا کنیم تا با توجه بیشتری این میوه را در سبد غذایی خانواده قرار دهید. پس تا پایان این مقاله با ما همراه شوید.
آشنایی با میوه آلو
این میوه انواع مختلفی مانند آلو جنگلی، آلو سیاه و … دارد که یکی از پرمصرف‌ترین انواع آن همان آلو سیاه است. این میوه به‌طور گسترده در مناطق نیمه گرمسیری و استوایی آسیا تا کوئینزلند رشد دارد و بومی هند، سریلانکا، میانمار و جزایر آندامان است.
معمولاً این میوه در صورت رسیده بودن دارای طیف رنگی بنفش است که به دلیل اینکه این رنگ بنفش بسیار تیره است به آن آلو سیاه می‌گویند ولی گوشت آن اغلب به رنگ زردرنگ یا سفید و یا بنفش است و طعمی ترش و شیرین دارد که آن را شگفت‌انگیز می‌کند.
ارزش غذایی میوه آلو
این میوه می‌تواند یک میان وعده عالی در یک رژیم غذایی متعادل چه برای کاهش وزن و چه برای سلامتی باشد که در کنار مواد مغذی عالی که برای بدن تأمین می‌کند، کالری کمی دارد. به‌عنوان‌مثال، هر یک فنجان آلوی خردشده حدود 81 کیلو کاری درد و سایر خصوصیات غذایی آن در همین مقدار نیز به شکل زیر است:
| ماده غذایی | میزان |
|---|---|
| ویتامین C | %44 |
| کربوهیدرات | %16.16 |
| ویتامین B6 | %3.92 |
| منیزیم | %4.76 |
| فسفر | %3.29 |
در چه فصلی می‌توان از فواید آلو بهره‌مند شد؟
این میوه یک میوه تابستانی بسیار خوشمزه و از خانواده توت‌ها است که نوع زرد و سیاه آن بیشترین مصرف را دارد ولی در این مقاله بیشتر بر نوع سیاه آن تأکید داریم. درخت آلو از درخت‌های بلندی است که معمولاً بین 5 تا 20 متر رشد می‌کند. برگ‌های این درخت ضخیم، پهن و دارای استخوان پینه‌ای هستند.
آلوهای رشد یافته در ابتدا سبز هستند که بعد با رسیدن کامل به بنفش تبدیل می‌شوند. این گیاه را می‌توان در محیطی نیمه سایه یا بدون سایه پرورش داد. آلوها معمولاً خاک مرطوب را ترجیح می‌دهند ولی قادر به تحمل خشکی نیز هستند. به همین دلیل یکی از محصولات عالی برای مناطق گرم و خشک ایران هستند.
فواید آلو سیاه به‌عنوان یک میوه تابستانی بسیار متعدد است. به‌عنوان‌مثال، درد معده را تسکین می‌دهد و به‌عنوان ضد اسکوربوت، بادشکن و ادرارآور عمل می‌کند. ترکیبات پلی فنلی موجود در آلو سیاه برای بیماری‌های قلبی، سرطان، آسم، دیابت و آرتریت مفید است. همچنین در برابر اسپاسم روده، نفخ، اسهال خونی و ناراحتی‌های معده مؤثر است. به‌عنوان یک تونیک برای تقویت فعالیت‌های جنسی نیز مصرف می‌شود.
آلو سیاه دارای خواص ضد دیابتی است. نشاسته را به انرژی تبدیل می‌کند و سطح قند خون را به‌خوبی تنظیم خواهد کرد. آلو سیاه به دلیل داشتن شاخص گلیسمی پایین برای بیماران قندی نیز مناسب است. همچنین مصرف منظم آن به‌صورت تازه یا خشک، علائم دیابت مانند تکرر ادرار را کاهش می‌دهد.
این میوه به مقدار مناسبی ویتامین C و آهن برای بدن تامین می‌کند و آهن به افزایش شمارش هموگلوبین کمک می‌کند و همچنین به‌عنوان تصفیه‌کننده خون عمل خواهد کرد.
خواص آلو سیاه برای سلامتی
آلو سیاه متعلق به خانواده Myrtaceae است. به آن جمبول، جامباس، جامبولان، آلو ملابار، نِرِدو، راجمان، کالا جامون، جمالی، ناوال و آلو جاوا نیز می‌گویند. منشأ آن ابتدا در هند بوده است و بعد کم‌کم به سایر مناطق گرمسیری جهان در کشورهای مختلف آسیای جنوب شرقی و شرق آفریقا مانند نپال، پاکستان، هند، سورینام، ترینیداد، بنگلادش، توباگو، اندونزی و سریلانکا گسترش یافت.
اگرچه انواع مختلفی از این میوه یافت می‌شود، اما انواع رایج آن آلوهای سیاه هستند که طعم بهتری دارند و خواصشان برای سلامتی نیز عالی است. اگر بخواهیم دقیق‌تر خواص این میوه را بررسی کنیم، عبارت‌اند از:
فواید آلو برای درمان دیابت
این میوه برای درمان بیماری‌های مختلف به‌ویژه دیابت و عوارض ناشی از آن در طب سنتی استفاده می‌شود. این گیاه دارای ترکیبات متعددی است که می‌تواند بر تنظیم قند خون تأثیر مثبتی داشته باشد.
فعالیت آنتی‌اکسیدانی آلو
یافته‌های مطالعات مختلف در این زمینه به این نتیجه رسیده است که برخی از گیاهان دارویی دارای آنتی‌اکسیدان هستند و می‌توانند به‌عنوان عوامل پیشگیرانه در پاتوژنز بیماری‌ها مؤثر باشند. آنتی‌اکسیدان‌هایی با قطبیت‌های مختلف در برگ‌های آلوی سیاه یافت شده است و به همین دلیل می‌تواند از بیماری‌های قلبی، پیر شدن پوست، چروک شدن پوست، سرطان‌ها و … جلوگیری کند.
آپوپتوز پایین‌تر
نتایج مطالعات در مورد فواید آلو برای سلامتی اثر آپوپتوتیک و بازدارنده عصاره آلو سیاه بر رده‌های سلولی سرطان دهانه رحم را تأیید می‌کند. این میوه دارای اسید گالیک است که دارای فعالیت‌های ضد اچ آی وی، ضد آدنوویروسی، ضد سرطانی، ضد پراکسیدانی، پیشگیری‌کننده شیمیایی و آپوپتوز است. نتایج حاصل از مطالعه انجام شده در این زمینه نشان‌دهنده اثر آپوپتوزی و مهارکننده عصاره آلو در برابر برخی از انواع سرطان است.
دارای مصارف دارویی در طب سنتی است
آلو برای موارد مختلفی در طب سنتی بسته به شرایط بیمار تجویز می‌شود. از مهم‌ترین کاربردهای آلو در طب سنتی نیز می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
درمان شب‌ادراری
برای این درمان کافیست 1 قاشق چای‌خوری هسته‌های آسیاب شده آلو را با آب به بیمار بدهید. برای گرفتن نتیجه بهتر می‌توانید 4 گرم پودر هسته را با آب دو بار در روز (صبح و عصر) مصرف کنید.
درمان شدن اسهال خونی
جهت درمان اسهال خونی از طریق استفاده آلو باید مخلوط 20 گرم پودر دانه یا هسته آن را به‌علاوه ½ فنجان آب، دو بار در روز بنوشید. در روش دیگر می‌توانید 10 گرم پوست آلو و 500 میلی‌لیتر آب را بجوشانید تا به 4/1 کاهش یابد. بگذارید خنک شود. حدود 20 تا 25 میلی‌لیتر از این مخلوط را 3 بار در روز مصرف کنید.
درمان اسهال
برای درمان اسهال برگ‌های درخت آلو را با اضافه کردن کمی سنگ نمک آسیاب کنید. به‌اندازه یک قرص یک بار صبح و یک بار عصر مصرف نمایید.
بهبود یافتن گرفتگی صدا
هسته آلو را آسیاب کرده و با مقدار کافی عسل طوری که یک خمیر یک دست ایجاد شود، ترکیب کنید و آن را به شکل قرص‌های کوچک در آورید. از دو قرص برای 3 تا 4 بار در روز استفاده کنید.
درمان عفونت‌های دندان و لثه
خاکستر برگ آلو سیاه و پوسته بادام را مخلوط کنید. سپس نعناع فلفلی (کمی) را برای تهیه پودر محافظ دندان اضافه کنید که به تمیز کردن دندان‌ها و جلوگیری از خونریزی کمک می‌کند. می‌توانید خاکستر برگ‌ها را روی دندان‌ها و لثه‌ها بمالید.
این کار خونریزی را متوقف می‌کند و به‌علاوه دندان‌ها را محکم خواهد کرد. اگر نمی‌توانید هیچ‌کدام از این روش‌ها را امتحان کنید، می‌توانید تنها دهان خود را با آب آلو سیاه به‌صورت منظم شست‌وشو دهید.
درمان ادرار زیاد
پودر دانه‌های آلو به کاهش و تسکین ادرار بیش‌ازحد کمک می‌کنند.
درمان ورم ملتحمه
برای درمان ورم ملتحمه که شایع‌ترین نوع ورم چشمی محسوب می‌شود، کافیست 400 میلی‌لیتر آب را با اضافه کردن 15 تا 20 برگ نرم آلو بجوشانید تا حجم آن به 100 میلی‌لیتر کاهش یابد. سپس بگذارید خنک شود و بعد با استفاده از این جوشانده چشم‌ها را بشویید.
درمان بیماری‌های گلو
برای رفع بیماری‌های گلو مانند التهابات یا عفونت گلو می‌توانید 10 تا 15 میلی‌لیتر آب آلو سیاه بنوشید تا تسکین پیدا کند.
درمان گاز و نفخ معده با آلو
برای رسیدن به این هدف می‌توانید10 میلی‌لیتر سرکه آلو را برای تسکین و کاهش نفخ و گاز معده به‌صورت منظم همراه با آب مصرف کنید.
کاهش استفراغ
برای از بین رفتن استفراغ می‌توانید 500 میلی‌لیتر آب را با اضافه کردن چند تکه از گوشت آلو بجوشانید و منتظر بمانید تا آب آن به 4/1 کاهش یابد. سپس آن را خنک کنید و 10 میلی‌لیتر بنوشید تا استفراغ متوقف شود.
درمان درماتوفیتوز (کرم حلقوی)
برای درمان این مشکل باید آب رقیق‌شده آلو را روی ناحیه آسیب‌دیده با کرم حلقوی بمالید. البته با توجه به اینکه آلو یک ماده طبیعی است و واکنش بدن افراد مختلف نسبت به آن یکسان نخواهد بود، باید احتیاط کنید و ابتدا کمی از آن را روی بخش کوچکی از پوست تست کنید تا مطمئن شوید که نسبت به آن حساسیتی ندارید. اگر بعد از 24 ساعت علائمی مانند خارش، سوزش، قرمزی و … ایجاد نشد، می‌توانید برای قسمت‌های دیگر پوست نیز استفاده کنید.
بهبود زخم روی پوست با آلو
برای بهبود سریع‌تر زخم روی پوست می‌توانید 2 تا 3 گرم پوست پودر شده آلو را روی زخم قرار دهید تا زخم زودتر بهبود یابد.
سایر کاربردهای آلو در طب سنتی به‌صورت مختصر نیز عبارت‌اند از:
- در طب سنتی از آن به‌عنوان کمک‌کننده برای بهبود علائم دیابت استفاده می‌شود.
- این میوه برای اسهال خونی و اسهال صفراوی مفید است.
- آب رقیق‌شده آن همراه با آب برای گلودرد غرغره می‌شود.
- به‌عنوان لوسیون برای کرم حلقوی پوست سر عالی است.
- آب میوه رسیده آن در هند برای درمان اسهال مزمن، بزرگ شدن طحال و احتباس ادرار استفاده می‌شود.
- از دانه‌های آن برای رفع مشکلات گوارشی استفاده می‌شود.
- از برگ‌های آن برای تقویت لثه و دندان، معده درد، لکوره، بیماری‌های پوستی، گزگز، تب، یبوست و جلوگیری از ترشحات خونی استفاده می‌شود.
- در هند از برگ‌های آلو به‌عنوان ضماد برای مشکلات پوستی استفاده می‌شود.
- در فیلیپین، جوشانده تهیه‌شده از پوست پودر شده آلو برای درمان اسهال، اسهال خونی و سوءهاضمه استفاده می‌شود.
- جوشانده تهیه‌شده از پوست این میوه برای پاکسازی زخم‌ها استفاده می‌شود.
- از پوست و برگش برای کنترل التهاب لثه و فشارخون استفاده می‌شود.
- از ریشه این گیاه نیز برای درمان صرع استفاده می‌شود.
- مصرف روزانه آلو سیاه برای 2 تا 4 ماه برای افراد مبتلا به هموروئید دارای خونریزی بسیار مفید است.
- استفاده از این میوه به‌صورت خشک یا تازه همچنین به کاهش ترشح بیش‌ازحد بزاق کمک می‌کند.
- جوشانده دانه‌ها یا هسته آلو با عسل از خستگی و تشنگی ناشی از فشارهای بدنی جلوگیری می‌کند.
- از پماد حاصل شده از هسته‌های این میوه با کمی روغن مناسب مانند روغن‌زیتون برای رفع جای جوش و بسیاری از مشکلات پوستی استفاده می‌شود.
- همچنین می‌توانید برای درمان کم‌خونی، رفع ضعف جنسی، افزایش حافظه و رفع ضعف بدن، روزانه یک قاشق چای‌خوری عسل، آب‌آلو سیاه و آب آمله مصرف کنید.
در چه مواردی باید برای استفاده از آلو احتیاط کرد؟
اگرچه خوردن این میوه فواید زیادی برای سلامتی ما دارد و می‌تواند در درمان سنتی بسیاری از مشکلات به ما کمک کند، نباید در مصرف آن زیاده‌روی کنید. به‌طورکلی مصرف این میوه در شرایط زیر نیاز به احتیاط دارد و در برخی موارد مصرف آن به‌طور کامل باید قطع شود که عبارت‌اند از:
- از خرید آلو سیاه کنار جاده اجتناب کنید، زیرا آلوده به سرب و فلزات سنگین هستند.
- زنان باردار و مادران شیرده باید از مصرف آن اجتناب کنند.
- با توجه به توانایی این میوه در کاهش قند خون، قبل و بعد از دو هفته از جراحی نباید آلو سیاه مصرف کرد.
- آلو سیاه را با معده خالی مصرف نکنید.
- بعد از مصرف آلو سیاه شیر نخورید.
- مصرف این میوه باید در حد تعادل باشد و مصرف بیش‌ازحد آلو سیاه باعث تب و بدن‌درد می‌شود.
- استفاده زیاد از آن برای سینه و گلو مفید نیست.
- دوز زیاد آلو سیاه باعث سرفه و تجمع خلط در ریه‌ها می‌شود.
- افراد دارای واتا بالا باید از مصرف آلو سیاه خودداری کنند.
چطور می‌توان آلو سیاه را به رژیم غذایی اضافه نمود؟
بسته به ذائقه و سلیقه خودتان می‌توانید این میوه را به شکل‌های مختلفی به وعده‌های غذایی خود اضافه کنید. ازجمله:
- می‌توانید آن را به‌صورت تازه در کنار سایر میوه‌ها استفاده کنید.
- می‌توانید آن را به شکل پوره در بیاورید یا آب آن را گرفته و در انواع سس یا مارمالاد استفاده کنید.
- می‌توانید مربای آلو را تهیه و مصرف نمایید.
- می‌توانید همراه با کدوحلوایی یک اسموتی خوشمزه از این میوه تهیه کنید یا از آب آن شربت تهیه کنید.
- از میوه‌های نارس آلو برای تهیه سرکه استفاده می‌شود.
- می‌توانید در انواع سالاد میوه و دسرهای میوه‌ای از این میوه استفاده نمایید.
- آلو سیاه را می‌توان به‌عنوان رویه در پودینگ، شیرینی، کیک و کاستارد استفاده کرد.
سخن پایانی …
آلو یکی از خوش‌طعم‌ترین و پرآب‌ترین میوه‌هایی است که با قیمت نسبتاً مناسبی در فصل تابستان در ایران در دسترس است. در این مقاله سعی کردیم شما را با مهم‌ترین خواص این میوه برای سلامتی آشنا کنیم. شما می‌توانید در این فصل هم به‌صورت تازه از آن استفاده کنید و هم مقداری را خشک کرده و در فصولی که نوع تازه آن در دسترس نیست، از نوع خشک آن جهت بهره‌وری از خواص بی‌نظیرش استفاده نمایید.