خواص قارچ برای سلامتی و کاهش وزن

خواص قارچ برای سلامتی بسیار زیاد و بی‌نظیر است. شما می‌توانید از این سبزیجات خوشمزه و لذیذ در انواع دستور پخت غذاهای مدرن استفاده کنید و علاوه بر لذتی که از طعم آن می‌برید، به سلامت کلی بدنتان هم کمک کنید. این ماده غذایی ارزشمند سرشار از مواد مغذی، انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی است که می‌تواند در هر رژیم سالمی جایگاهی ویژه داشته باشد. پس به‌هیچ‌وجه از آن غافل نشوید!

در این مقاله از سفیر زیبایی قصد داریم شما را با خواص قارچ برای سلامتی به‌طور کامل آشنا کنیم تا با آگاهی بیشتر این خوراکی خوشمزه را در برنامه غذایی خود قرار دهید.

خواص درمانی قارچ خوراکی

قارچ‌های خوراکی اغلب دست‌کم گرفته می‌شوند و معمولاً فقط در مقادیر کم مصرف می‌شوند. کمتر کسی می‌داند که انواع قارچ خواص درمانی جالبی دارند. حتی قارچ‌های دارویی خاصی وجود دارند که بیشتر از آسیا هستند و مانند مکمل‌های غذایی یا دارو مصرف می‌شوند که از آن جمله می‌توان به قارچ Cordyceps که شما را قوی و مولد می‌کند یا قارچ دارویی Reishi که با سرطان مبارزه می‌کند، درد آرتریت را تسکین می‌دهد و کبد را سم‌زدایی می‌کند، اشاره نمود.

شما می‌توانید دستورالعمل‌های خوشمزه، سالم و کاملاً گیاهی با قارچ را برای غذاهای مختلف خود امتحان کنید یا در انواع سالادها از خواص قارچ بهره‌مند شوید. البته به‌شرط اینکه قارچ را به‌صورت سوخاری درست نکنید. اگرچه قارچ سوخاری واقعاً طعم شگفت‌انگیزی دارد ولی به دلیل اینکه کاملاً در روغن سرخ شده است برای سلامتی مضر خواهد بود و البته کالری بالایی هم دارد.

خواص قارچ خوراکی برای سلامتی

تا اینجا فقط گفتیم فواید قارچ برای سلامتی بسیار زیاد است ولی در این بخش می‌خواهیم هرکدام از این فواید را به‌طور دقیق‌تر بررسی کنیم که عبارت‌اند از:

سرشار از پروتئین

برخی از قارچ‌ها در مقایسه با بسیاری از سبزیجات دارای پروتئین بسیار بالایی هستند؛ مثلاً هر قارچ صدفی و لوستر 2 تا 3 درصد پروتئین موردنیاز را تأمین می‌کنند، اما پروتئین بیشتری نسبت به اسفناج یا کلم بروکلی ندارند.

دارای فیبر مناسب

یکی دیگر از خواص قارچ این است که حاوی مقدار زیادی فیبر است که به هضم غذا کمک می‌کند، از بدن در برابر سرطان روده بزرگ محافظت می‌کند و خطر حمله قلبی را کاهش می‌دهد. اگرچه انجمن تغذیه آلمان (DGE) مصرف 30 گرم فیبر در روز را توصیه می‌کند، اما به‌طور متوسط در کشورهای صنعتی تنها 20 گرم فیبر مصرف می‌شود.

قارچ‌ها سرشار از همی سلولز هستند، فیبری که احساس سیری ایجاد می‌کند که می‌تواند به‌ویژه برای افراد دارای اضافه‌وزن مناسب باشد. این ویژگی همچنین باعث افزایش حجم مدفوع و تسریع عبور غذا از مجرای روده می‌شود. قارچ دارای ماده‌ای به نام کیتین است و همین ماده باعث می‌شود برخی افراد نتوانند آن را به‌راحتی هضم کنند. البته اگر قارچ‌ها بیشتر سرو شوند، هضم می‌تواند به‌طور پایدار تحریک شود.

نکته: هرچه قارچ‌ها را ریزتر خرد کنید یا وعده‌های غذایی قارچ خود را بهتر بجوید، کیتین هضم بهتری خواهد داشت.
محتوای فیبر قارچ، بستگی به نوع قارچ دارد. به‌عنوان‌مثال، 100 گرم قارچ تازه معمولی حاوی حدود 2 گرم، قارچ پورسینی 7 گرم و ترافل حاوی حداکثر 16 گرم فیبر است. اگر بخواهید از نظر تأمین فیبر سبزیجات دیگری را جایگزین کنید می‌توانید از نخود سبز یا نخود فرنگی استفاده کنید که 100 گرم آن حاوی 5 گرم فیبر است.

مواد معدنی موجود در قارچ خوراکی

از دیگر خواص قارچ که برای سلامت بدن بسیار مهم است، مواد معدنی موجود در این سبزیجات است که شامل موارد زیر خواهد بود:

پتاسیم

کمبود پتاسیم می‌تواند با از دست دادن اشتها، شل شدن عضلات و حتی آسیب عضله قلب همراه باشد. قارچ مانند موز، ازجمله غذاهای غنی از پتاسیم است و حتی پتاسیم آن 20 درصد بیشتر از گوشت است. دوز توصیه شده روزانه پتاسیم را می‌توان تا 30 درصد با بخشی از قارچ تازه پوشش داد.

آهن

برخی از قارچ‌ها منبع بسیار ارزشمند آهن هستند و با مصرف منظم آن از کم‌خونی، ضعف سیستم ایمنی و بسیاری از پیامدهای دیگر کمبود آهن بخصوص در خانم‌ها جلوگیری می‌شود. مثلاً 100 گرم قارچ لوستر تازه حاوی 6.5 میلی‌گرم آهن است که می‌تواند نیمی از نیاز روزانه، یعنی 10 تا 15 میلی‌گرم را پوشش دهد.

سلنیوم

سلنیوم ماده معدنی موردنیاز دیگر است که در برابر رادیکال‌های آزاد از بدن شما محافظت می‌کند، سیستم ایمنی را تقویت کرده و هورمون‌های تیروئید را فعال نگه می‌دارد. به همین دلیل، مصرف 30 تا 70 میکروگرم سلنیوم در روز برای جوانان و بزرگ‌سالان توصیه می‌شود، زیرا هر فردی که مقدار کمی از این عنصر را مصرف می‌کند، مستعد ابتلا به انواع عفونت‌ها می‌شود.

به گفته محققان، بین کمبود سلنیوم و بیماری‌هایی مانند سرطان، بیماری‌های قلبی عروقی و روماتیسم نیز ارتباط وجود دارد. این امر اهمیت خوردن غذاهای حاوی سلنیوم مانند قارچ را بیشتر می‌کند.

فلز روی

فلز روی در بسیاری از عملکردهای بدن مانند متابولیسم، سیستم ایمنی یا هورمون دخالت دارد. طبق گفته سازمان جهانی بهداشت (WHO)، مقدار توصیه شده روزانه روی 12 تا 15 میلی‌گرم است. محتوای روی قارچ با ماهی قابل مقایسه است و بین 0.5 تا 1 میلی‌گرم است. قارچ صدفی نیز با مقدار کمی کمتر از 0.9 میلی‌گرم می‌تواند تا حد قابل‌توجهی نیاز بدن شما به این ماده معدنی را تأمین کند.

ویتامین‌های موجود در قارچ خوراکی

مورد دیگری که خواص قارچ را افزایش داده است، وجود ویتامین‌های ضروری برای بدن در این سبزیجات است که شامل موارد زیر خواهد بود:

ویتامین A

از پیامدهای کمبود ویتامین A می‌توان به افزایش حساسیت به عفونت‌ها، خشکی مو و حتی ریزش مو، مشکلات بینایی، کمبود آهن و افزایش خطر ابتلا به سرطان اشاره کرد. ویتامین A عمدتاً در بافت حیوانی یافت می‌شود. همچنین در گیاهان و قارچ‌ها موجود است و به صورت بتاکاروتن است که در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود.

متوسط نیاز روزانه 1 میلی‌گرم ویتامین A است که معادل 6 میلی‌گرم بتاکاروتن است. 100 گرم قارچ تازه می‌تواند تقریباً 20 درصد نیاز روزانه شما را پوشش دهد. البته تا حدی به نوع قارچ مصرفی نیز بستگی دارد.

ویتامین B

وقتی صحبت از ویتامین‌های گروه B می‌شود، نباید از خواص قارچ در این زمینه غافل شد. به‌عنوان‌مثال، 100 گرم قارچ تازه حاوی 35 درصد از دوز توصیه شده روزانه ویتامین B5 و 28 درصد ویتامین B2 است. البته این میزان در قارچ صدفی کمتر از سایر قارچ‌ها است.

ویتامین D

بسیاری از بزرگ‌سالان در کشورهای مختلف، بخصوص کشورهای کم آفتاب و سردسیر مانند آلمان از کمبود ویتامین D رنج می‌برند. اگرچه مهم‌ترین منبع طبیعی برای ساخت ویتامین دی در بدن، قرار گرفتن در برابر آفتاب به‌صورت روزانه 15 الی 20 دقیقه است ولی در تعداد محدودی از مواد غذایی مانند جگر ماهی و قارچ نیز مقدار کمی از این ویتامین وجود دارد. بااین‌حال، باز توصیه می‌شود کمبود ویتامین دی در بدن را حتماً بررسی نمایید تا در صورت نیاز از مکمل آن استفاده کنید.

فواید قارچ در برابر سرطان

برخی از خواص قارچ درواقع خواص دارویی بسیار خاص مانند مبارزه با سرطان است. یکی از این محبوب‌ترین قارچ‌های خوراکی ضد سرطان اگرلینگ (به زبان آلمانی) است که پرکاربردترین قارچ در جهان است. این قارچ برای افرادی که مایل به کاهش وزن هستند ایده‌آل است، اما مبتلایان به نقرس، افراد دیابتی‌ و بیماران فشار خون بالا نیز باید این قارچ خوشمزه را بیشتر به منوی غذایی خود اضافه کنند.

محتوای سدیم و گلوکز پایین، محتوای پتاسیم و ویتامین بالا و همچنین فیبر گوارشی همگی نشان می‌دهد که این بیماران به‌خوبی می‌توانند از خواص قارچ بهره‌مند شوند.

تنظیم سطح کلسترول

قارچ صدفی تقریباً در همه جای دنیا یافت می‌شود. روی تنه و شاخه‌های درختان رشد می‌کند، زیرا از لیگنین موجود در چوب تغذیه می‌کند. قارچ صدفی قارچ خوراکی بسیار محبوبی است و به همین دلیل در مقادیر زیادی کشت و مصرف می‌شود. در میان خواص قارچ صدفی، علاوه بر طعم بسیار خوبی که دارد و غذا را لذیذتر می‌کند، در چین از آن برای درمان کمردرد و سفت شدن اندام‌ها و تاندون‌ها استفاده می‌شود. همچنین مصرف متعادل این قارچ، می‌تواند به تنظیم سطح کلسترول کمک کند.

کمک به تقویت حافظه

قارچ‌ها سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های قوی هستند که می‌تواند تأثیر مثبتی بر سلامت و تقویت حافظه داشته باشد و با مبارزه با استرس اکسیداتیو از بیماری‌هایی مانند آلزایمر یا پارکینسون در سنین بالاتر جلوگیری خواهد کرد.

اثرات قارچ خوراکی در طب چینی

این واقعیت که فواید قارچ می‌تواند نه تنها به‌عنوان غذا بلکه به‌عنوان دارو نیز مفید باشد، قبلاً برای دانشمندان باستان شناخته شده بود. در بسیاری از کتاب‌های گیاهی مانند یکی از کتاب‌های آداموس لونیسروس، منتشر شده در سال 1679، قارچ‌ها دارای خواص دارویی ویژه‌ای هستند.

مثلاً از برخی قارچ‌ها در طب سنتی برای التیام تومورها استفاده می‌کردند، همچنین به کمک آن بوی بد نقرس را از بین می‌بردند؛ اما در یک دوره، دانش در مورد اثرات درمانی قارچ‌های خوراکی به‌طور فزاینده‌ای فراموش شد. این موضوع در درجه اول به این دلیل بوده است که کمتر کسی می‌دانست که چگونه می‌توان آنها را کشت نمود و بنابراین استفاده صنعتی امکان‌پذیر نبود.

در همان زمان، در شرق آسیا به‌ویژه در ژاپن، چین، اندونزی و کره وضعیت کاملاً متفاوت بود. در این کشورها، جایی که طب سنتی و مدرن می‌توانند به‌طور مسالمت‌آمیز همزیستی کنند، قارچ‌های دارویی همیشه از محبوبیت بی‌نظیری برخوردار بوده‌اند.

مایکوتراپی (پزشکی قارچ) از یک سو تحت تأثیر سنت دیرینه درمانگران طبیعی و از سوی دیگر تحت تأثیر مطالعات بالینی است. اصطلاح قارچ درمانی اولین بار توسط پروفسور یان ایوان للی، محقق خواص قارچ برای سلامتی و درمان بیماری‌ها بیان شد.

بااین‌حال، در سال‌های اخیر، علاقه به اثرات درمانی قارچ در جهان غرب دوباره احیا شده است. عامل تعیین‌کننده برای این امر این است که هرروزه افراد بیشتری (چه دانشمندان باشند یا نه) به‌طور فزاینده‌ای در مورد روش‌های درمانی جایگزین (ازجمله طب سنتی چینی) مشتاق می‌شوند. همچنین این دانش دوباره کشف شد که نه تنها قارچ‌های آسیایی، بلکه قارچ‌های بومی نیز از نظر دارویی ارزشمند هستند.

سخن پایانی…

قارچ‌ها یکی از بخش‌های خوشمزه در انواع سالادها، سس‌ها و خوراک‌های سالم و رژیمی هستند که می‌توانید به شکل‌های مختلف و یا ترکیب با انواع سبزیجات و مواد پروتئینی دیگر یا به تنهایی از آنها استفاده کنید. البته مهم است که قارچ‌ها به‌طور صحیح و کامل شسته شوند تا آلودگی‌های آن وارد بدن نشوند. از طرفی روش استفاده از قارچ نیز می‌تواند خواص قارچ را تحت تأثیر قرار دهد و اگر به دنبال سبک زندگی سالم هستید، بهتر است از مصرف قارچ به شکل سوخاری خودداری کنید.