7 درمان عالی برای کک و مک و نحوه پیشگیری از آن
همه ما همیشه دوست داریم پوستی شاداب و جوان و بدون هیچ لکه یا جای جوشی داشته باشیم. یکی از عوارض پوستی که میتواند بخصوص از نظر روانی بسیار اذیت کننده باشد وجود کک و مک در صورت بخصوص در قسمت گونهها میباشد که تأثیر زیادی در زیبایی دارد و گاهی افراد مجبور هستند در آرایش خود از کرمهای متفاوتی برای پوشاندن آن استفاده کنند. در این مقاله بهصورت مختصر به توضیح عارضه کک و مک پرداختیم و سپس عوامل ایجادکننده و روشهای پیشگیرانه و درمانی آن را برایتان شرح میدهیم.
علت اصلی ایجاد کک و مک چیست؟
کک و مک به معنی بروز لکههای برنزه یا قهوهای روشن روی پوست شما است. آنها از خوشههای سلولهای پوستی ساخته شدهاند که حاوی رنگدانه ملانین هستند. برخلاف خال که معمولاً بهصورت برجسته است، کک و مک صاف است که خطری هم برای شما ایجاد نمیکند.
درواقع پوست شما حاوی سلولهایی به نام ملانوسیت است که رنگدانه ملانین را تولید میکند. ملانین به محافظت از پوست شما در برابر اشعه ماورا بنفش خورشید کمک میکند. قرار گرفتن در معرض آفتاب ملانوسیت ها را به تولید ملانین بیشتر ترغیب میکند. کک و مک تجمع ملانین در لایه خارجی پوست شما است. اکثر افرادی که تعداد زیادی کک و مک دارند، پوستی روشن دارند، اگرچه افراد با پوست تیره نیز ممکن است دچار آن شوند.
جالب است بدانید کک و مک حتی اگر هم زمینه ژنتیکی داشته باشد در هنگام تولد ظاهر نمیشود و عادات اشتباه ما بهمرور آنها را نمایان میکند. مهمترین آن هم قرار گرفتن در برابر نور آفتاب بخصوص در کودکی بدون ضد آفتاب و کلاه و عینک است.
پیشگیری و درمان کک و مک
در اینجا هفت روش را برای شما بررسی میکنیم تا به شما کمک کنیم از شر کک و مک خود خلاص شوید و یا حداقل از شدت آنها کاسته شود:
1. ضد آفتاب
کرم ضد آفتاب کک و مک را درمان نمیکند، اما به جلوگیری از ایجاد کک و مکهای جدید کمک میکند. در تمام طول سال باید هنگام بیرون رفتن کرم ضد آفتاب بزنید، حتی اگر هوا ابری باشد. چون اشعه ماوراءبنفش که عامل اصلی ایجاد لک میباشد در هوای ابری نیز میتواند بهراحتی در پوست شما نفوذ کند. طبق راهنمایی آکادمی درماتولوژی آمریکا باید به نکات زیر برای استفاده از ضد آفتاب توجه نمایید:
- ضد آفتاب باید دارای SPF 30 یا بالاتر باشد.
- حداقل 15 دقیقه قبل از خارج شدن از منزل، ضد آفتاب را روی پوست بدون کرم و تمیز شده بزنید.
- هر دو ساعت یکبار و بلافاصله پس از شنا یا تعریق زیاد ضد آفتاب بزنید.
- بهتر است از ضد آفتابهای ضد آب استفاده کنید.
2. لیزر درمانی
لیزر درمانی از پالسهایی با نور متمرکز و شدید برای هدف قرار دادن مناطق آسیبدیده پوست استفاده میکند. لیزر انواع مختلفی دارد. طبق مطالعهای در سال 2015، لیزر 1064 Q-Switched Nd YAG برای درمان کک و مک مؤثر است. نتایج مطالعه نشان داد که درمان با این نوع لیزر در 62 درصد از شرکتکنندگان بیش از 50 درصد از کک و مک ها را کاهش داده و یا کاملاً از بین برد است.
لیزر درمانی بهطورکلی بیخطر است و خطر ایجاد زخم توسط آن پایین است. بااینحال، ممکن است عوارض جانبی دیگری را برای شما ایجاد کند که عبارتاند از:
- خارش
- تورم
- سرخی
- پوستهپوسته شدن
- عفونت
- تغییر در رنگ پوست
اگر سابقه تبخال دهانی دارید، ممکن است لازم باشد قبل از انجام لیزر، از داروی ضدویروس استفاده کنید. به این دلیل که لیزر میتواند باعث تحریک و ایجاد تبخال در اطراف دهان شما شود. ممکن است پزشک برخی از کرمها و داروهای دیگر را برای کاهش عوارض لیزر قبل از انجام آن برایتان تجویز کند. گاهی نیز پزشک در مورد داروهایی که استفاده میکنید میپرسد و مصرف برخی از آنها را تا بعد از انجام لیزر ممنوع میکند. بهبودی با روش لیزر درمانی ممکن است تا دو هفته طول بکشد. برای دستیابی به نتایج مطلوب معمولاً به چندین جلسه نیاز است.
3. جراحی بینی توسط شوک سرمایی
جراحی بینی از یخزدگی شدید به شکل نیتروژن مایع برای یخزدگی و تخریب سلولهای غیرطبیعی پوست استفاده میکند. جراحی سرما بهطورکلی بیخطر است و نیازی به بیهوشی نداشته و زمان بهبودی آن سریع است. برخی از عوارض جانبی احتمالی، ایجاد کک و مک، خونریزی و تاول زدن است. جراحی بینی بهندرت باعث ایجاد زخم میشود؛ بنابراین قبل از تصمیم برای انجام این عمل زیبایی حواستان به عوارض آن باشد.
4. کرم محوکننده موضعی
کرم محوکننده که کرم سفیدکننده نیز نامیده میشود، هم از طریق نسخه پزشک و بدون آن در داروخانهها و حتی فروشگاههای لوازم آرایشی در دسترس است. بسیاری از کرمهای محو شده حاوی هیدروکینون هستند. این ماده تولید ملانین را سرکوب میکند و مناطق تیره پوست یا کک و مک را روشن میکند.
بااینحال کرم موضعی هیدروکینون ممکن است عوارض زیر را ایجاد کند:
- التهاب
- خشکی
- سوزش
- تاول زدن
- تغییر رنگ پوست
در سال 1982، سازمان غذا و داروی آمریكا (FDA) محصولات سفیدكننده حاوی 2 درصد هیدروكینون را بهطورکلی بیخطر مؤثر اعلام کرد؛ اما ترکیبات غلیظتر میتوانند با استفاده مداوم به پوست آسیب برسانند.
5. کرم موضعی رتینوئید
کرم رتینوئید یک ترکیب از ویتامین A است. این کرم برای بهبود پوست آسیبدیده از آفتاب و روشن شدن کک و مک استفاده میشود. با توجه به نتایج یک تحقیق در سال 2014، رتینوئیدها میتوانند با جذب اشعه ماورا بنفش از پوست در برابر ایجاد کک و مک محافظت کنند.
کرمهای رتینوئید با نسخه یا بدون نسخه در دسترس هستند. عوارض جانبی شایع آنها عبارتاند از:
- سرخی
- خشکی
- سوزش پوست
- لایه برداری
- حساسیت
6. لایهبرداری شیمیایی
در یک لایهبرداری شیمیایی از یک محلول شیمیایی برای لایهبرداری و کنده شدن قسمتهایی از پوست آسیبدیده استفاده میشود. برای از بین بردن کک و مک، یک لایهبردار پوستی متوسط حاوی گلیکولیک اسید یا اسید تری کلرواستیک به لایههای میانی پوست نفوذ میکند. پس از برداشتن پوست آسیبدیده، پوست جدیدی ایجاد میشود که کک و مک کمتری خواهد داشت و یا بهطور کامل بدون لک خواهد بود.
لایهبرداری شیمیایی ممکن است بهطور موقت باعث ایجاد شرایط زیر شود:
- حالت نیشزدگی
- لایهبرداری
- سرخی
- تحریک
- پوستهشدن
- تورم
طبق انجمن جراحی پوست آمریکا، بهبود لایهبرداری متوسط پوست تا دو هفته طول میکشد. باید روزانه پوست خود را خیس کرده و از پماد موضعی استفاده کنید. همچنین باید تا دو هفته از داروی ضدویروس استفاده کنید تا عفونتی ایجاد نشود و تا زمان بهبودی پوست از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب پرهیز کنید.
7. داروهای طبیعی
چندین روش درمانی طبیعی وجود دارد که میتوان برای خلاص شدن از شر کک و مک استفاده کرد. البته تأثیر آنها از نظر علمی اثبات نشده است.
این درمانهای طبیعی شامل موارد زیر است:
آبلیمو: آبلیمو را مستقیماً با پنبه روی پوست خود بمالید و سپس آن را بشویید. آبلیمو باعث روشن شدن پوست میشود.
عسل: برای تهیه اسکراب، عسل را با نمک یا شکر ترکیب کنید. استفاده از این اسکراب با انجام یکلایه برداری ملایم بدون ایجاد آسیب در پوست کک و مک ها را کاهش میدهد.
دوغ: اسید لاکتیک موجود در دوغ ککومک را کاهش میدهد. دوغ را مستقیماً روی پوست خود بمالید. اجازه دهید 10 دقیقه روی پوستتان بماند و سپس با آب گرم بشویید. همچنین میتوانید از ترکیب دوغ با بلغور جو دو سر یک ماسک عالی برای شفاف شدن پوستتان درست کنید.
خامهترش: خامه ترش را مستقیم روی پوست خود بمالید و بعد از چند دقیقه آن را بشویید؛ مانند دوغ، خامه ترش حاوی اسید لاکتیک است.
ماست: ماست را مستقیم روی پوست خود بمالید و بگذارید چند دقیقه روی آن بماند. ماست همچنین حاوی اسید لاکتیک است.
پیاز: پیاز را روی پوست خود بمالید و سپس پوست خود را با آب گرم بشویید. پیاز میتواند مانند لایهبردار عمل کند و به روشن شدن لکهها کمک خواهد کرد.
در صورت بروز هرگونه تحریک، استفاده از داروهای طبیعی را متوقف کنید.
آیا ممکن است کک و مک خودبهخود از بین برود؟
برخی از کک و مک ها برای مدت طولانی و شاید تا آخر عمر هم باقی بمانند. برخی دیگر در تابستان به دلیل افزایش قرار گرفتن در معرض آفتاب بیشتر برجسته هستند، اما در زمستان یا با جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید کمرنگ میشوند. کک و مک های ارثی ممکن است با افزایش سن کاهش پیدا کنند؛ اما ککومک ناشی از آسیب خورشید با افزایش سن افزایش مییابد.
چه موقع برای کک و مک به پزشک مراجعه کنیم؟
تحقیقات نشان می دهد کک و مک غیر سرطانی است، اما ممکن است با سرطان پوست اشتباه گرفته شود. قرار گرفتن در معرض آفتاب بیشازحد یک عامل خطر برای هر دو عارضه کک و مک و ملانوم (عامل سرطان) است. بنابراین در صورت مشاهده تغییر در اندازه، رنگ یا شکل کک و مک، به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید؛ زیرا ممکن است کک و مک نبوده و ملانوم باشد.
سخن پایانی …
کک و مک در بین افراد زیادی بخصوص سفیدپوستان بسیار شایع اما خوشخیم است. بااینحال بسیاری از افراد به دلایل زیبایی میخواهند از شر آنها خلاص شوند. درمانهای تهاجمی مانند لیزر درمانی و لایهبرداری شیمیایی میتواند برای رفع آنها مؤثر باشند، اما به زمان بهبودی زیادی نیاز دارد و ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند. روشهای پیشگیری گفتهشده بیشتر از روشهای درمانی برای این عارضه توصیه میشود. درنهایت با پزشک متخصص پوست خود صحبت کنید تا بهترین روش را به شما پیشنهاد بدهد.
سلام من ۲۱ سالمه میخواستم برم دکتر زلیز کنم می تر سم الان صورتم خیلی چک مک دارم و راستی ضد افتاب میزنم چی کار کنم بره
سلام زهرای عزیز باید توسط یک متخصص پوست خوب معاینه بشین تا علت کک و مک مشخص بشه و بعد برای درمانش اقدام کنید. خود پزشک به شما در مورد اینکه لیزر میتونه لکه ها را بیشتر کنه یا خیر بهتون مشورت میده و راهکار درست رو در اختیارتون قرار خواهد داد به شرط اینکه به یک پزشک باتجربه در این زمینه مراجعه کنید.