انواع لکه های صورت و روش درمان آن‌ها
یکی از شایع‌ترین عارضه‌های پوستی که می‌تواند شما را ناراحت کند، لکه های صورت است. روش‌های مختلفی برای درمان لکه های صورت وجود دارد که برخی از این روش‌ها به‌صورت خانگی و برخی از آن‌ها به‌صورت پزشکی هستند.
در این مقاله از سفیر زیبایی ما قصد داریم شما را با انواع لکه های صورت آشنا کنیم تا بتوانید بهتر نوع لکه ایجاد شده در پوستتان را بشناسید و به دنبال درمان آن باشید. پس تا پایان با ما همراه باشید.
لکه های صورت چیست؟
لکه های صورت به تغییر رنگ‌های شایع و متفاوت در پوست گفته می‌شود که دلایل مختلفی از جمله علائم تولد، اختلالات رنگ‌دانه‌ای، بثورات و عفونت دارند. برخی از دلایل ایجاد لکه های صورت کاملاً بی‌ضرر هستند و درمان این لکه‌ها را تنها از نظر زیبایی ظاهری برای ما مهم خواهند کرد، اما برخی دیگر می‌توانند نشان‌دهنده یک مسئله جدی پوستی باشند و نیاز به مراقبت پزشکی دارند.
به‌طورکلی رنگ پوست هر کدام از ما توسط ماده‌ای به نام ملانین تشکیل می‌شود. اگر در بعضی نقاط صورت به هر دلیلی تولید ملانین کم یا زیاد شود، در آن نقطه ایجاد لک می‌کند. به این شکل که ملانین بیشتر لکه‌های تیره‌تر از پوست طبیعی و ملانین کمتر لکه‌های روشن‌تر از پوست طبیعی را ایجاد می‌کند. البته در برخی موارد لک های پوستی می‌توانند رنگ‌های دیگری مثل قرمز، خاکستری یا آبی نیز داشته باشند.
برای درمان لک های پوستی شما باید ابتدا به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا علت ایجاد لکه را مشخص کند و بتواند به درستی آن را درمان نماید. خبر خوب این است که در حال حاضر به کمک پیشرفت علم و تکنولوژی روش‌های نوین بسیار زیادی مانند میکرودرم ابریژن، میکرونیدلینگ، لیزر و … برای برطرف کردن بسیاری از لکه های صورت ابداع شده است و دیگر مثل قدیم با این پاسخ روبرو نخواهید شد که لک های پوستی شما هرگز از بین نمی‌روند! متخصصان پوست بسیار حاذقی در حال حاضر در این زمینه تجربه و مهارت بالایی دارند و می‌توانند روش‌های مناسبی را بسته به علت ایجاد لکه های صورت به شما پیشنهاد دهند.
دلایل ایجاد لک های پوستی
لکه های صورت بر اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شوند. از جمله مهم‌ترین این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- لکه‌های پوستی که از بدو تولد در پوست فرد وجود داشته‌اند و به‌نوعی مادرزادی هستند.
- اختلالات رنگ‌دانه‌های پوستی
- بثورات پوستی که برخی ناشی از حساسیت‌ها و برخی به دلیل وجود بیماری‌های پوستی هستند.
- عفونت‌های پوستی
- سرطان پوست
- شرایط پزشکی دیگر
برای آنکه بیشتر با علل ایجاد لکه های صورت آشنا شوید، در ادامه هرکدام از موارد گفته شده در بالا را کمی جزئی‌تر توضیح خواهیم داد:
لکه‌های پوستی مادرزادی
لکه های صورت مادرزادی یا لکه تولد تغییر رنگی است که در پوست برخی نوزادان در هنگام تولد ظاهر می‌شود. بعضی از این تغییر رنگ‌ها به‌مرورزمان و به‌صورت کاملاً طبیعی از بین می‌روند. درحالی‌که ممکن است بعضی از آن‌ها به‌صورت دائمی و کک و مک دیده شوند و حتی در برخی از شرایط مانند آفتاب شدید یا افزایش سن بیشتر نمایان گردند. اگر این تغییر رنگ به دلیل علائم عروقی باشد به رنگ قرمز دیده می‌شود و به دلیل وجود رگ‌های خونی غیرطبیعی در پوست ایجاد شده‌اند. خود لک های پوستی عروقی انواع مختلفی دارند که عبارت‌اند از:
نیوس توت‌فرنگی
به این نوع لکه همانژیوما نیز گفته می‌شود. این نوع لکه های صورت یکی از انواع متداول لکه‌های عروقی هستند که به‌صورت یک لکه قرمز ظاهر می‌شوند. این لکه‌ها بیشتر در صورت، پوست سر، قفسه سینه و پشت وجود دارند و عموماً نیازی به درمان نخواهند داشت؛ یعنی از نظر سلامتی مشکلی ایجاد نمی‌کنند، اما ممکن است در بخشی از پوست باشد که بر زیبایی شما تأثیر منفی گذاشته باشد و به همین دلیل باید به دنبال درمان آن باشید.
لک سالمون
این نوع لکه‌های پوستی گاهی به رنگ قرمز و گاهی صورتی‌رنگ دیده می‌شوند و حالت صاف و معمولی دارند. این نوع لکه بیشتر روی گردن دیده می‌شود و حدود 40% از کل نوزادان دنیا با این نوع علامت متولد می‌شوند.
لکه شراب بندری
این لکه به رنگ قرمز تیره یا متمایل به رنگ بنفش است. برخی از این لکه‌ها نیاز به درمان دارند. برای درمان این نوع لکه‌های پوستی در حال حاضر فقط لیزر کارساز است. در غیر این صورت باید با مواد آرایشی مناسب پوشانده شود.
همان‌طورکه قبلاً نیز به آن اشاره شد لکه‌های پوستی به‌طورکلی در رنگ‌های سفید، قهوه‌ای، آبی یا خاکستری دیده می‌شوند. این لکه‌ها به دلیل اختلال در میزان تولید ملانین در آن نقطه از پوست ایجاد می‌شوند.
لکه‌های آبی مغولی
این لکه های صورت تکه‌های آبی یا خاکستری هستند که ممکن است در بدو تولد در پشت و باسن نوزاد وجود داشته باشند. نوزادانی که پوست تیره‌تری دارند، بیشتر مستعد این نوع لکه‌های پوستی هستند. لکه‌های آبی مغولی اغلب با رشد کودک محو می‌شوند و جای نگرانی ندارند.
خال‌های مختلف
حتماً شما هم با خال آشنا هستید و در قسمت‌های مختلف بدنتان یا صورتتان خال‌های بزرگ و کوچکی دارید. خال‌ها نقاط سیاه یا قهوه‌ای‌رنگ هستند که معمولان بی‌ضرر می‌باشند. معمولاً خال‌ها در بدن مشکل خاصی ایجاد نمی‌کنند، اما درصورتی‌که به تعداد زیاد در پوست صورت وجود داشته باشند می‌توانند اثر نازیبایی بر چهره داشته باشند. در این شرایط شما مجبور هستید دائماً از حجم زیادی از کرم پودرها و مواد آرایشی دیگر استفاده کنید تا آن‌ها را بپوشانید و زیبایی چهره خود را دوچندان کنید. در حال حاضر شما می‌توانید به‌راحتی این خال‌ها را با کمترین عارضه ممکن بدون ایجاد اسکار یا جای زخم از پوستتان خارج کنید. البته شرطش این است که نزد یک پزشک معتمد و باتجربه این کار را انجام دهید.
نکته‌ای که باید در مورد خال به آن توجه ویژه داشته باشید این است که اگر خالی به‌مرورزمان دچار تغییر شکل، رنگ یا اندازه شد باید سریعاً به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا نوع آن مشخص شود و خطری برایتان ایجاد نکند؛ زیرا برخی از این تغییرات می‌تواند نشانه بیماری‌های پوستی و حتی سرطان پوست باشند و باید بررسی شود.
لکه‌های پوستی کافی لایت
این نوع لکه‌ها به‌صورت قهوه‌ای روشن روی پوست روشن یا لکه‌های قهوه‌ای مایل به سیاه روی پوست‌های تیره ظاهر می‌شوند. ظاهر این لکه‌ها معمولان به شکل بیضی می‌باشد که ممکن است با رشد کودک محو شوند یا ماندگار بمانند.
اختلالات رنگ‌دانه‌های پوستی
به‌طورکلی باید بدانید که زمانی که روی پوست فرد لکه‌های پوستی تیره یا روشن ایجاد می‌شود، نشان‌دهنده یک نوع اختلال رنگ‌دانه‌ای و تغییر میزان تولید ملانین در آن نقطه از پوست است. سایر اختلالات رنگ‌دانه‌ای پوست شامل موارد زیر است:
ملاسما
ملاسما یک بیماری شایع پوستی است که معمولاً باعث ایجاد لکه های صورت قهوه‌ای‌رنگ می‌شود. ملاسما در زنان بیشتر از مردان رایج است. مهم‌ترین علت ایجاد ملاسما تغییرات هورمونی و نور مستقیم آفتاب بخصوص بدون استفاده از محافظ می‌باشد.
ویتیلیگو
این بیماری می‌تواند در پوست هر بخشی از بدن اتفاق بیفتد. در این حالت سلول‌های تولیدکننده ملانین، معروف به ملانوسیت کار خود را متوقف می‌کنند و همین امر منجر به ایجاد لکه می‌شود. حتی در بعضی موارد باعث تغییر در رنگ موی فرد نیز می‌شود. علت دقیق ایجاد این بیماری هنوز مشخص نشده است، اما گفته شده یکی از دلایل می‌تواند وجود یک مشکل در سیستم ایمنی بدن باشد.
افزایش یا کاهش فشارخون بعد از التهاب
به دنبال ایجاد بعضی عارضه‌ها مانند تاول یا سوختگی این تغییر فشار و ایجاد لکه‌های پوستی رخ می‌دهد.
آلبینیسم
در پوست افرادی که دچار این بیماری می‌شوند، ملانین به‌اندازه کافی تولید نمی‌شود. آلبینیسم درواقع یک نوع اختلال ژنتیکی است، به این صورت که فرد از یک یا هر دو والدین خود ژن معیوب را به ارث میبرد.
بثورات پوستی
برخی از انواع بثورات پوستی می‌توانند باعث ایجاد لکه های صورت ماندگار شوند. انواع این بثورات شامل موارد زیر هستند:
روزاسه
روزاسه یک بیماری مزمن پوستی است که می‌تواند باعث افزایش لکه‌های پوستی و ضایعات پر از چرک شود. این بیماری در حالت شدید بسیار آزاردهنده است و معمولان بر پیشانی، گونه‌ها و بینی بیشترین تأثیر را می‌گذارد.
پسوریازیس
در این بیماری لکه‌های پوستی به رنگ نقره‌ای و فلس مانند روی پوست ایجاد می‌شوند. پوست حالت پوسته‌پوسته دارد و ممکن است در هر قسمت از بدن ایجاد شود. همچنین فرد مبتلا به این بیماری از خارش و سوزش مناطق آسیب‌دیده رنج میبرد. پزشکان بر این باورند که پسوریازیس ممکن است ناشی از یک مشکل در سیستم ایمنی بدن باشد.
درماتیت تماسی
این نوع بثورات زمانی اتفاق می‌افتد که پوست به یک ماده تحریک‌کننده یا حساسیت‌زا واکنش نشان می‌دهد. درواقع با دست زدن به موادی که نسبت به آن حساسیت دارید، درماتیت تماسی و بثورات ناشی از آن ایجاد می‌شوند.
اگزما
اگزما به‌عنوان یک بیماری درماتیت آتوپیک شناخته شده است. این بیماری باعث ایجاد لکه های صورت قرمز رنگ می‌شود که حالت ترک خورده دارند. همچنین ایجاد خشکی و خارش در نقاط آسیب‌دیده می‌کند. ممکن است لکه‌ها بعد از هر بار شست‌وشو حالت پوسته‌پوسته و خارش‌دار پیدا کنند. علت ایجاد اگزما نامشخص است اما در افرادی که دچار آسم، تب یونجه و سایر آلرژی‌ها هستند بیشتر دیده می‌شود.
عفونت‌های پوستی
عفونت ذاتاً یک بیماری پیش‌رونده و خطرناک است و هر قسمتی از بدن می‌تواند به دلایل مختلف دچار عفونت شود. عفونت‌های پوستی نیز رایج هستند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
Tinea versicolor
تینیا ورسی کالر یک عفونت قارچی پوستی است که می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های پوستی شود. این لکه‌ها به‌آرامی بزرگ می‌شوند و یا برای تشکیل لکه‌های بزرگ‌تر باهم ادغام خواهند شد و هرچه زودتر تشخیص داده شوند، درمان بهتری برایشان صورت می‌گیرد. این نوع لکه‌ها بیشتر بر روی بدن، گردن و بازوها تأثیر می‌گذارند.
Ringworm(کرم حلقوی)
این بیماری اگرچه با نام کرم حلقوی شناخته می‌شود، اما در حقیقت یک عفونت قارچی است که باعث ایجاد لکه‌های پوستی قرمز یا نقره‌ای به شکل حلقه می‌شود. این لکه‌ها حالت پوسته‌پوسته دارند که منجر به خارش یا سوزش نیز می‌شوند. در بیشتر مناطق پوستی مثل پوست سر، کشاله ران، پا، دست و ناخن نیز دیده می‌شوند.
عفونت مربوط به بافت پوست
این نوع عفونت نیز یک عفونت قارچی است که باعث ایجاد لکه‌های پوستی قرمز رنگ و خارش‌دار می‌شود. این لکه‌ها بیشتر در زیر بغل و کشاله ران ایجاد می‌شوند.
سرطان پوست
در موارد نادر، سرطان پوست می‌تواند خود را در تغییر رنگ و اندازه خال‌ها یا تغییر رنگ در بعضی از قسمت‌های پوست نشان دهد. از انواع سرطان پوست می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
کراتوزاکتینیک
کراتوزاکتینیک لکه های صورت هستند که به‌صورت خشک، پوسته‌پوسته‌شده و پیش سرطانی مشاهده می‌شوند.
سرطان سلول بازال
وقتی لکه های صورت به رنگ گوشتی، مرواریدی و صورتی‌رنگ به حالت برجسته در می‌آیند، ممکن است علامتی از سرطان سلول بازال باشند. این نوع سرطان پوست شایع‌ترین نوع سرطان پوستی شناخته شده است.
سرطان سلولی فلسی
در این نوع سرطان لکه‌های پوستی به شکل برجستگی‌های قرمز، زخم‌ها یا تکه‌های پوسته‌پوسته ایجاد می‌شوند که ممکن است بهبود یابند و دوباره نمایان شوند.
ملانوما
این نوع سرطان ممکن است در خال‌های موجود ایجاد شود یا به‌صورت لکه‌های تیره جدید ظاهر گردند. ملانوما شدیدترین سرطان پوست است و تشخیص زودهنگام و درمان سریع آن برای نجات جان بیمار ضروری است؛ بنابراین هر زمان که متوجه شدید خال یا لکه‌ای دارید که در حال تغییر شکل، اندازه و رنگ است سریعاً به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود.
شرایط پزشکی
برخی شرایط پزشکی از جمله موارد زیر نیز می‌توانند باعث ایجاد لکه های صورت شوند:
سیانوز
در این حالت اکسیژن کافی به پوست و لب‌ها نمی‌رسد و باعث ایجاد لکه‌های آبی یا بنفش در این نواحی می‌شود. سیانوز به‌طور ناگهانی اتفاق می‌افتد که می‌تواند نشانه مشکل در قلب، ریه‌ها یا مجاری هوایی باشد. این حالت یک فوریت پزشکی است و باید سریعاً به اورژانس مراجعه شود.
لوپوس
لوپوس یک بیماری خود ایمنی پیچیده است که می‌تواند باعث ایجاد بثورات پروانه‌ای شکل روی گونه‌ها شود و لکه های صورت را ایجاد کند.
دیابت
اگر دیابت در فردی تشخیص داده نشده و یا به هر علتی درمان و کنترل نشود، می‌تواند باعث تغییراتی مانند موارد زیر در پوست شود:
- لکه های صورت تکه‌ای زردرنگ یا قرمز مایل به قهوه‌ای
- ایجاد تکه‌های مخملی روی پوست
- ایجاد تکه‌های ضخیم و سخت در پوست
- تاول
- لکه‌های پوستی براق
سایر دلایل ایجاد لکه های صورت
اگر لکه‌های پوستی به‌صورت ناگهانی ایجاد شوند و بعد ناپدید شوند، می‌تواند یکی از علت‌های زیر را داشته باشد:
- خجالت زدگی
- ورزش کردن
- آفتاب‌سوختگی
- کم‌آبی
- حالت تهوع
- قند خون پایین
- شرایط هوای سرد
درصورتی‌که تنها یک‌بار این حالت‌ها را تجربه کرده‌اید، مشکل خاصی نباید وجود داشته باشد؛ اما درصورتی‌که دائماً دچار تغییر رنگ در این شرایط می‌شوید، بد نیست یک متخصص پوست را ملاقات کنید تا راهکارهای خوبی را به شما پیشنهاد دهد.
چه زمانی باید برای لکه های صورت به پزشک مراجعه کرد؟
اگر در قسمتی از پوست لکه‌ای ایجاد شده و از بین نرود، بهتر است به پزشک مراجعه شود؛ زیرا همان‌طورکه در قسمت‌های قبل نیز به آن اشاره کردیم، اگرچه در بسیاری از مواقع لکه‌های پوستی تنها از نظر زیبایی ناراحت‌کننده هستند، اما در برخی از موارد نیز می‌توانند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای مانند دیابت یا موارد جدی‌تر مانند سرطان باشند. همچنین در صورت تغییر اندازه، شکل یا بافت لکه مراجعه و مراقبت پزشکی سریع حائز اهمیت است. پس باز هم تأکید می‌کنیم در صورت هرگونه تغییر در خال یا لکه نیز مراجعه به پزشک ضروری می‌باشد.
روش‌های درمان لکه های صورت
روش‌های درمان مختلفی برای درمان لکه صورت وجود دارد. معمولاً روش‌های خانگی برای لکه‌های چندین ساله و ماندگار سریع جواب نمی‌دهند و در این موارد روش‌های پزشکی نتایج بهتری ایجاد خواهند کرد. پزشک بسته به نوع و میزان لکه و همچنین علت ایجاد آن ممکن است از روش‌های درمانی مختلفی مانند دارو، استفاده از دستگاه‌های متفاوت مانند لیزر و … برای درمان لکه های صورت شما و یا لکه‌های پوستی در قسمت‌های دیگر بدنتان که شما را آزار می‌دهد، استفاده کند.
روش‌های جلوگیری از ایجاد لکه های صورت
تحقیقات نشان می‌دهد جلوگیری از تمامی عوامل ایجاد کننده لکه‌های پوستی امکان‌پذیر نیست. بااین‌وجود حفاظت مناسب در برابر آفتاب با استفاده دائم و مناسب از یک ضد آفتاب خوب و بدون رنگ با میزان محافظت حداقل 30 SPF و همچنین لباس مناسب، عینک و کلاه خطر ابتلا به ملاسما، آفتاب‌سوختگی و سرطان پوست را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. همچنین درصورتی‌که بیماری پوستی برای شما تشخیص داده شد باید مراقبت‌های لازم را دقیقاً طبق دستور پزشک انجام دهید تا احتمال ایجاد عوارضی مانند لکه‌های ماندگار پوستی به حداقل ممکن برسد.
سخن پایانی …
در این مقاله دلایل مختلف ایجاد لکه های صورت را برایتان توضیح دادیم تا هم آشنایی بیشتری با نوع لکه‌های خود داشته باشید و هم بتوانید از ایجاد آن‌ها جلوگیری نمایید. روش‌های درمانی مختلفی برای لکه‌های پوستی وجود دارد که انتخاب آن‌ها به نظر متخصص پوست و علت ایجاد لکه بستگی خواهد داشت. شما می‌توانید در مقاله روش‌های درمان قطعی لک صورت در سفیر زیبایی با تعدادی از بهترین روش‌های درمان قطعی لک صورت نیز آشنا شوید.