زیره سبز و معجزه آن در طب سنتی
زیره سبز یکی از گیاهان دارویی کوهی و بسیار خوشبو میباشد. این گیاه دارویی بومی مناطق آسیا، آفریقا و اروپا است؛ اما به دلیل خواص درمانی فوقالعادهای که دارد در سرتاسر جهان محبوب بوده و از آن در انواع خوراکها و دمنوشها استفاده میشود. بعضی افراد خودِ دانههای این گیاه را استفاده میکنند، اما برخی آن را بهصورت پودری تهیه میکنند و بهعنوان ادویهای عالی برای عطروطعم غذاها محسوب میشود. برخی نیز تنها از عرق زیره یا دمنوش آن استفاده میکنند.
در این مقاله از سفیر زیبایی میخواهیم بهطور کامل برای شما عزیزان توضیح دهیم که زیره سبز چه مزایایی برای سلامتی شما دارد و از آن در طب سنتی چه استفادههایی میشود. با ما همراه باشید.
زیره سبز برای چی خوبه؟
پاسخهای بسیار متعددی میتوان به سوال زیره سبز برای چی خوبه داد! زیرا این گیاه دارویی خواص بسیار زیادی برای اهداف درمانی طب سنتی دارد. به همین دلیل از قرنها پیش از زیره سبز یا Cuminum cyminum L به وفور در کشورهای بنیانگذار طب سنتی مانند هند، چین و ایران از این گیاه استفاده میشده است. امروزه نیز بسیاری از محققان در حال انجام تحقیقات گستردهتر در مورد خواص زیره سبز هستند تا به طور علمی نیز ثابت کنند که زیره سبز برای چی خوبه و در چه داروهایی میتوان از آن استفاده نمود.
بیشتر مزایای ادعا شده زیره به بهبود هضم، سیستم ایمنی و گردش خون شما مربوط میشود. برخی از خواص زیره سبز را میتوان با مطالعات بالینی نشان داد، درحالیکه اثبات برخی از آنها دشوار است. در ادامه بهطور کامل به شما خواهیم گفت که زیره سبز برای چی خوبه؟!
زیره یک ماده رایج در بسیاری از غذاهای خوشطعم از سراسر جهان است. این گیاه به انواع غذاها عطر و طعمی گرم و مطبوع میبخشد و بهخصوص در سوپها و خورشها کاربرد دارد. زیرا طبع زیره سبز مانند زیرهسیاه گرم است. افراد همچنین میتوانند از این ادویه بهعنوان چاشنی سبزیجات یا گوشتها قبل از سرخ کردن استفاده کنند.
فواید زیره سبز برای سلامتی چیست؟
خواص زیره سبز برای سلامتی بسیار زیاد است و متخصصان طب سنتی بهوفور از این گیاه بهعنوان یک گیاه دارویی استفاده میکنند. به همین دلیل در اینجا خواص زیره سبز برای سلامتی را بهطور کامل برای شما توضیح میدهیم:
1. لاغر شدن به کمک خواص زیره سبز
این ادویه دارای ترکیباتی است که عملکرد بسیار خوبی برای چربیسوزی دارند. بهطوری که در مطالعهای در این زمینه در سال 2015 مشخص شد افرادی که بهصورت روزانه از دمنوش زیره سبز به مدت 8 هفته استفاده میکردند، راحتتر وزن و سایز کم کردند. از طرفی زیره سبز یکی از گیاهان ضد التهابی قوی با طبع گرم و خشک است که میتواند نفخ را کاهش داده و میزان انسولین (هورمون مرتبط با قند خون) را کنترل نماید. با کاهش التهاب و نفخ در بدن، بهخصوص در افراد با مزاج بلغمی سایز و دور شکم افراد کاهش پیدا میکند.
عدم تعادل انسولین یکی از عوامل اصلی چاقی است که بیشتر افراد دیابتی با آن دستوپنجه نرم میکنند. همچنین وجود مشکلات گوارشی مانند نفخ و یبوست میتواند منجر به التهاب و ورم بدن شده و شما را چاقتر نشان دهد.
نحوه استفاده از پودر این ادویه برای کاهش وزن
زیره سبز به دلیل داشتن یک ماده فعال منحصربهفرد به نام تیموکینون که یک ماده شیمیایی طبیعی دارای خواص آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی است، پتانسیل کمک به کاهش وزن را دارد. تیموکینون میتواند رادیکالهای آزاد را در بدن شما هدف قرار دهد و به بدن شما در پاکسازی سموم کمک کند. این ادویه به سلولهای شما کمک میکند تا به انسولین و گلوکز پاسخ مناسبتری دهند که قند خون شما را ثابت نگه میدارد.
با گذشت زمان، اثرات زیره میتواند با یک رژیم غذایی سالم و ورزش برای کاهش رسوب چربی و کاهش التهاب در بدن شما کار کند. وقتی همه این موارد در کنار هم رعایت میشوند، کمکم متوجه خواهید شد که علائم نفخ، تورم و خستگی با مصرف زیره کاهش مییابد.
بهترین روش استفاده از زیره سبز در رژیم غذایی برای کاهش وزن، استفاده از دمنوش آن است که اگر قبل از صبحانه و با فاصله 20 الی 30 دقیقه تا شروع صبحانه این دمنوش را میل نمایید، تاثیرات بهتری از آن بهدست میآورید. البته مصرف بیش از دو فنجان از این دمنوش در طول روز توصیه نمیشود. مقدار زیره سبز برای درست کردن دمنوش، حدود دو قاشق چایخوری زیره به ازای 5/1 لیتر آّب جوش است و طریقه آمادهسازی آن تفاوتی با سایر دمنوشها مانند دمنوش بابونه ندارد.
همچنین میتوانید به جای دمنوش، پودر این ادویه را به غذاهای روزانه خود اضافه کنید. مکملهای زیره سبز نیز که دارای ترکیباتی مانند زیره سبز آسیابشده و روغن دانه زیره سیاه هستند، در بازار موجود است اما در صورت تمایل به استفاده از مکمل این گیاه دارویی حتما با یک پزشک مشورت نمایید و بعد مصرف آن را شروع کنید.
باورهای غلط در مورد نتایج کاهش وزن با زیره سبز
درحالیکه میتوانید از خواص زیره سبز برای کاهش وزن استفاده کنید، محدودیتهای واقعی برای میزان وزنی که میتوانید با این روش کم کنید، وجود دارد. تصورات نادرستی در مورد نحوه عملکرد آن نیز وجود دارد.
بهعنوانمثال خواص زیره سبز نمیتواند یک ناحیه از بدن شما مانند معده را هدف قرار دهد تا چربی را از بین ببرد. درحالیکه زیره باعث بهبود یا کاهش التهاب میشود که میتواند باعث ظاهر لاغرتر شود، اما نمیتواند بهطور کامل چربی را از بین ببرد. فقط کاهش وزن کلی میتواند رسوبات چربی را در بدن شما هدف قرار دهد و آنها را به مرور از بین ببرد.
2. تنظیم کلسترول خون با فواید زیره سبز
نتایج تحقیقات انجام شده نشان میدهد که مصرف 3 گرم پودر زیره سبز در روز باعث کاهش کلسترول بد در خون میشود. از طرفی میزان تولید کلسترول خوب را در بدن شما افزایش میدهد. کلسترول بد خون یکی از مهمترین عوامل ایجاد کننده بیماریهای قلبی محسوب میشود که بهتر است کنترل شود.
3. زیره سبز معجزهای برای کمک به افراد دیابتی
همانطورکه میدانید اگر با روشهای پیشگیری کننده مانند رژیم غذایی مناسب از ابتلا به دیابت جلوگیری نکنید و بخصوص اگر در خانواده شما دیابت ارثی باشد، ممکن است به آن مبتلا شوید. در صورت ابتلا نیز باید بدانید این بیماری از بیماریهای مزمن است که تنها میتوان آن را کنترل کرد و قابل درمان صددرصدی نیست.
استفاده از این این ادویه ارزشمند بهصورت پودری، دانههای آن، عرق زیره سبز و یا روغن زیره میتواند کمک زیادی به کنترل قند خون شما کمک کند. البته تنها یک مکمل است و نمیتوانید داروهای تجویز شده توسط متخصص را کنار بگذارید و تنها از گیاهان دارویی برای کنترل دیابت خود استفاده کنید. از طرفی به دلیل حساس بودن این بیماری، قبل از اضافه کردن هر ماده غذایی مفید به رژیم غذایی خود حتماً ابتدا با متخصصتان مشورت کنید.
4. درمان سندرم روده تحریکپذیر با فواید زیره سبز
یکی از بیماریهایی که میتواند بسیار اذیت کننده باشد، سندرم روده تحریکپذیر است که خواص زیره سبز میتواند به درمان آن کمک کند. نتایج یک مطالعه آزمایشی کوچک نیز در این زمینه نشان داده است افراد مبتلا به این بیماری که به مدت 4 هفته بهصورت روزانه از این گیاه خوش عطر استفاده کردند، شاهد کاهش علائم مانند درد معده و نفخ بودهاند. این افراد که معمولاً دچار یبوست میشدند بعد از مصرف زیره حرکات رودهای مکرر و افرادی که دچار اسهال بودند تعداد بیرونروی کمتری داشتند.
5. کاهش استرس با زیره سبز
با اینکه طبع زیره سبز گرم است اما یک آرامشبخش طبیعی در دنیای طب سنتی محسوب میشود. نتایج یک آزمایش نشان داد مصرف روزانه این گیاه به درمان استرس و کاهش آن کمک میکند. این امر بیشتر به دلیل وجود ترکیبات آنتیاکسیدان قوی در این گیاه است که با از بین بردن رادیکالهای آزاد علاوه بر کاهش استرس به کاهش چینوچروک پوست نیز کمک میکند. استرس عامل بسیاری از بیماریهای جسمی است و هر آنچه بتواند به شما در مدیریت و کنترل آن کمک کند، میتواند منجر به سلامت کلی بدن شود.
6. تقویت حافظه با این گیاه خوشطعم
زیره سبز میتواند با تحریک سیستم عصبی مرکزی به بدن شما کمک کند تا مؤثرتر باشد. درواقع استفاده از این گیاه میتواند منجر به حافظه قویتر و کنترل بیشتر بر اندام شما شود. این ادویه حتی ممکن است بتواند به درمان بیماری پارکینسون و آلزایمر کمک کند، زیرا در عملکرد سیستم عصبی مرکزی بدن نقش دارد.
بنابراین یادتان باشد خوردن دائمی زیره سبز در حد تعادل، بهعنوان یک ادویه خوشبو و البته خوشطعم میتواند حافظه شما را تقویت کند. این امر موجب درک بهتر محیط اطراف و جلوگیری از بیماریهای مربوط به کهولت سن مانند آلزایمر و پارکینسون میشود.
7. سرشار از آنتیاکسیدان است
دانههای زیره سبز حاوی مواد طبیعی هستند که بهعنوان آنتیاکسیدان عمل میکنند. این بدان معناست که این مواد (به نامهای آپیژنین و لوتئولین) از موفقیت رادیکالهای آزاد کوچکی که به سلولهای سالم حمله میکنند جلوگیری میکنند. آنتیاکسیدانها به شما کمک میکنند تا احساس سلامتی و انرژی بیشتری داشته باشید و همانطورکه قبلاً نیز به آن اشاره کردیم از پیری پوست جلوگیری میکنند.
8. خواص زیره سبز از سرطان جلوگیری میکند
بر اساس برخی آزمایشات، به نظر میرسد زیره سبز یا سیاه این توانایی را دارد که از تکثیر سلولهای سرطانی جلوگیری کند. در نتایج یک مطالعه حیوانی نیز، موشهایی که با این نوع ادویه تغذیه شده بودند از سرطان روده بزرگ محافظت شدند. محققان در مطالعه دیگری دریافتند که از میان 9 گیاه و ادویه معروف در جهان، ریحان و زیره سبز و سیاه قویترین گیاهان ضد سرطان هستند.
9. فواید زیره سبز میتواند به درمان اسهال کمک کند
پزشکان طب سنتی برای قرنها این ادویه را برای درمان اسهال توصیه کردهاند. در یک تحقیق عصاره دانه زیره به موشهایی که دچار اسهال بودند داده شد. محققان به این نتیجه رسیدند که این عصاره به درمان علائم آنها کمک زیادی میکند.
10. با باکتریها و انگلها مبارزه میکند
روغن استخراج شده از دانههای زیره سبز بهعنوان یک ماده مؤثر و عامل ضدعفونیکننده استفاده میشود. این روغن حتی گونههایی از باکتریها را که در برابر سایر ضدعفونیکنندهها مقاوم هستند، از بین میبرد. محققان معتقدند که زیره سبز میتواند به کشتن باکتریهای مضری که سعی در حمله به سیستم ایمنی شما دارند، کمک کند. به همین دلیل است که از این گیاه خوش عطر از قرنها پیش تاکنون جهت نگهدارنده غذا و جلوگیری از فساد غذا استفاده میشده است.
11. زیره سبز اثر ضدالتهابی دارد
مواد فعال موجود در دانههای این گیاه دارای اثر ضدالتهابی و ضدعفونیکننده هستند. این بدان معنی است که اگر درد یا التهابی دارید که باعث سایر بیماریها میشود، وجود زیره سبز در رژیم غذایی شما ممکن است با اثرات آن مقابله کند.
توجه داشته باشید که اسانس این ادویه بهتنهایی دارای خواص ضدالتهابی نیست؛ اما خود دانههای زیره سبز برای کاهش درد و التهاب مؤثرند.
12. زیره سبز میتواند درد پریود را کاهش دهد
دمنوش زیره سبز بخصوص در روزهای اول پریودی به دلیل خواص ضدالتهابی که دارد به جریان راحتتر خونریزی و کاهش درد و اسپاسم کمک میکند. همچنین اثرات آرامبخشی دارد که در این روزها بسیار مفید خواهد بود.
13. برای پوست مفید است
دمنوش زیره سبز یا استفاده از پودر آن در انواع غذاها به دلیل خاصیت آنتیاکسیدانی که دارد پوست شما را جوان میکند، از پیری زودرس جلوگیری خواهد کرد و درخشش سالمی را که همیشه میخواستید به شما میبخشد. درواقع این گیاه حاوی مقادیر زیادی پتاسیم، کلسیم، سلنیوم، مس و منگنز است که به شما کمک میکند پوست و بدن سالمتری داشته باشید. برای جوانسازی بیشتر پوستتان میتوانید از ماسک زیره سبز یا سیاه به همراه زردچوبه استفاده کنید تا پوستی لطیف، صاف و درخشان داشته باشید.
دمنوش زیره سبز همچنین میتواند یک راهحل عالی برای خلاص شدن از شر آکنه بهطور طبیعی باشد، زیرا ماهیت ضد باکتریایی دارد.
14. به تقویت موها کمک میکند
دمنوش زیره سبز یا استفاده از پودر آن به دلیل اینکه حاوی بسیاری از مواد مغذی است که برای موهای شما عالی هستند به تغذیه ریشه موهای شما کمک میکنند. همچنین مصرف منظم آن در حد تعادل با نازک شدن مو و ریزش مو مقابله میکند؛ زیرا دارای پروتئین، چربی، آب و کربوهیدراتهایی است که باعث رشد مناسب مو شده و به پر کردن آنها از ریشه کمک خواهد کرد.
15. هضم در دوران بارداری را بهبود میدهد
دمنوش زیره سبز اگرچه در ماههای اول بارداری و قبل از آن به دلیل طبع گرم و احتمال سقطجنین زیاد توصیه نمیشود ولی بعد از آن میتوانید با مشورت پزشک در حد اعتدال استفاده کنید؛ زیرا هضم را در دوران بارداری بهبود میبخشد. این به این دلیل است که بهعنوان محرک آنزیمهایی عمل میکند که برای هضم کربوهیدراتها و چربیها لازم هستند. دانههای زیره ادویه جادویی هستند که گفته میشود خانمهای را از بسیاری مشکلات مربوط به بارداری در امان نگه میدارد.
16. شیردهی را تقویت میکند
طبق خواص زیره سبز در طب سنتی دمنوش این ادویه جادویی ترشح شیر از غدد پستانی را تسهیل میکند و درنتیجه باعث تقویت شیردهی در مادران میشود. این دمنوش همچنین منبع غنی آهن است و به تقویت قدرت بدنی مادر پس از زایمان کمک میکند. بااینحال به دلیل اینکه یک ماده طبیعی است و میتواند بر روی هر مادری اثرات متفاوتی داشته باشد، قبل از اضافه کردن آن به رژیم غذایی خود حتماً با متخصص زنان خودتان مشورت کنید.
17. فواید زیره سبز سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند
اگر شما سیستم ایمنی قوی داشته باشید از بسیاری از بیماریها و آسیبهای سلامتی مصون خواهید ماند. درواقع بسیاری از بیماریها تنها به دلیل سیستم ایمنی ضعیف بیماران تشدید میشوند. به دلیل اینکه دمنوش زیره سبز منبع عالی آهن و فیبر رژیمی است، نوشیدن آن برای حفظ عملکرد طبیعی سیستم ایمنی بدن شما بسیار مفید خواهد بود. این دمنوش با بیماریها مبارزه میکند و شانس بیمار شدن شما را کاهش میدهد.
18. سیستم تنفسی را بهبود میدهد
زیره سبز همچنین تأثیر مثبتی بر سیستم تنفسی شما دارد. طبیعتاً ضد احتقان است و به خلاص شدن از شر مخاط انباشته شده در سینه کمک میکند. یک لیوان دمنوش زیره سبز در اول صبح میتواند به مدیریت بهتر هر گونه اختلال تنفسی کمک کند.
19. انرژی شما را افزایش میدهد
دانههای زیره سبز و سیاه همانطورکه سیستم ایمنی شما را تقویت میکنند، یک تقویتکننده طبیعی انرژی نیز هستند. آنها سرشار از مواد مغذی مختلف هستند که به حفظ انرژی بدن در طول روز کمک میکند. اگر متابولیسم (سوختوساز بدن) ضعیفی دارید، از عرق زیره سبز یا دمنوش آن استفاده کنید تا سطح انرژی شما را بهبود بخشد و احساس بسیار بهتری در طول روز به شما بدهد.
20. به سلامت کبد کمک میکند
مدتهاست که زیره سبز و سیاه با خواص سمزدایی کبد و توانایی تولید آنزیمهای گوارشی مرتبط بوده است. این گیاه سموم را از بدن دفع کرده و تولید صفرا را تسهیل میکند. ازاینرو برای کبد بسیار مفید است.
21. کمخونی را درمان میکند
آهن یکی از حیاتیترین مواد معدنی مورد نیاز بدن است و نقش کلیدی در عملکرد صحیح بدن ایفا میکند. این ادویه حاوی مقادیر زیادی آهن است و به درمان کمخونی که بیشتر در خانمها به دلیل خونریزیهای ماهیانه و زایمان شایع است، کمک میکند.
خواص معجزه آسای عرق زیره سبز
این روزها استفاده از عرقیات گیاهی یکی از پرطرفدارترین روشهای درمانی در طب سنتی است و عرق زیره سبز نیز یکی از داروهای گیاهی بسیار عالی محسوب میشود. استفاده از خود زیره سبز بهصورت دمنوش یا ادویه میتواند برای برخی افراد سخت باشد و به همین دلیل عرق زیره سبز نیز گرفته میشود تا راحتتر بتوانید از خواص این ادویه ارزشمند بهرهمند شوید.
این شکل از زیره سبز باعث میشود افراد بیشتری بتوانند از خواص آن بهرهمند شوند. شاید تاکنون عرق گیاهان مختلف مانند نعناع، بید، کاسنی، بهارنارنج و غیره را استفاده کرده باشید ولی کمتر به عرق زیره سبز توجه نمایید یا اصلاً به گوشتان نخورده باشد؛ اما در حال حاضر این عرق برای درمان بسیاری از بیماریها بخصوص بیماریهای گوارشی در طب سنتی استفاده میشود.
عرقها اسانسهای بسیار غلیظ گیاهان دارویی هستند که به نسبت مشخصی با آب ترکیب شده و در شیشههای مخصوص مهروموم میشوند. عرق زیره سبز حاوی ترکیباتی مانند تانن، روغن طلایی و اسانس است. این عرق خاصیت قابض و خشککنندگی دارد. استفاده از آن برای کاهش وزن و لاغری بسیار مفید است.
همچنین خاصیت کمک به چربی سوزی دارد و تا حدودی میتواند چربیهای زیر پوست را از بین ببرد. عرق زیره علاوه بر اینکه اشتهای کاذب را کاهش میدهد، میتواند تعریق و یا احتمال تشنج را کم کند. به همین دلیل افراد مبتلا به صرع میتوانند با مشورت پزشک از آن استفاده کنند.
مصرف منظم عرق زیره در دفع گاز معده و کاهش نفخ مؤثر است و برای رفع سوءهاضمه مفید میباشد. همچنین به دلیل خاصیت ضدعفونیکنندگی که دارد ترشحات زنانه را کاهش میدهد. از طرفی مصرف آن با اجازه پزشک میتواند باعث افزایش شیر مادر شود. سموم بدن را دفع نماید و تنگی نفس و یا سکسکه را برطرف کند.
بهطورکلی زیره یکی از گیاهان دارویی است که خواص بسیار متنوعی دارد. بااینحال به دلیل اینکه زیره سیاه قیمت بالایی دارد معمولاً از آن برای گرفتن عرق زیره استفاده نمیشود و بیشتر از زیره سبز برای این کار استفاده میکنند که خواص بسیار مشابهی با نمونه زیره سیاه دارد.
عرق زیر سبز علاوه بر فواید گفته شده به دلیل دارا بودن مقادیر قابل توجهی ریزمغذیها، املاح و انواع ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها دارای خواص تغذیهای بسیار خوبی است و میتواند بهطورکلی از پیری زودرس جلوگیری کند.
خطرات و عوارض جانبی زیر سبز
زیره سبز بسیار ایمن و بهطورکلی حتی در دوزهای نسبتاً بالا غیر سمی و سالم است؛ اما اگر مایل به استفاده از آن هستید، باید از عوارض جانبی آن آگاه باشید. دوز معمولی زیره سبز بهعنوان مکمل گیاهی 300 تا 600 میلیگرم در روز است.
محققان شواهدی یافتهاند که نشان میدهد استفاده بیشازحد از زیره سبز و زیره سیاه سطح تستوسترون را سرکوب میکند. به این معنی که اگر مردان آن را به مقدار زیاد مصرف کنند، میتواند باروری را کاهش دهد؛ زیرا تستوسترون مهمترین هورمون جنسی در مردان است. همچنین طبق اعتقاد برخی فرهنگها بهعنوان مادهای برای سقطجنین استفاده میشود، بنابراین زنان باردار یا در تلاش برای باردار شدن باید این نکته را در نظر داشته باشند.
همچنین ممکن است برخی افراد نسبت به آن آلرژی داشته باشند. این آلرژی خود را با علائمی مانند تهوع، سرگیجه، درد معده و عوارض پوستی نشان میدهد؛ بنابراین اگر هر کدام از این علائم را بعد از مصرف این گیاه عالی مشاهده کردید، بهتر است استفاده از آن را متوقف کنید.
از طرفی اگر دچار بیماری زمینهای مانند دیابت هستید توصیه میکنیم برای احتیاط بیشتر، قبل از شروع مصرف این ادویه خوشمزه بهصورت دائمی، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
سخن پایانی…
همانطورکه ملاحظه کردید زیره سبز مزایای بسیار زیادی برای سلامتی ما دارد. استفاده از روشهای طبیعی برای حفظ سلامتی باعث عدم نیاز به داروهای شیمیایی برای درمان انواع بیماریها و عوارض ناشی از آنها میشود؛ بنابراین بهراحتی با اضافه کردن این گیاه خوش عطروطعم به غذاهای خود سلامتی را به بدنتان هدیه کنید. برای ما در قسمت دیدگاه بنویسید شما از زیره سبز در چه غذاهایی و به چه صورت استفاده میکنید؟!
من زیره سبز میخواهم در چای سبز استفاده کنم معده ی من عفونت دارد بنظرتان خوب هست یا نه
سلام حسن عزیز. به طور کلی زیره سبز دارای خواص خوبی برای بهبود گوارش است اما در مورد عفونت معده بهتر است برای اضافه کردن هر مورد جدید به رژیم غذایی خود با متخصصتان مشورت کنید. زیرا شرایط هر بیمار با دیگری متفاوت است و نمی توان یک نسخه کلی ارائه کرد.