11 خاصیت باورنکردنی تخم شربتی برای سلامت بدن + طرز استفاده

تخم شربتی یا تخم گیاه ریحان کوهی یکی از پرطرف‌دارترین دانه‌ها در ایران است که عموماً به‌صورت شربتی خنک‌کننده و گوارا مصرف می‌شود. استفاده از این دانه در طب آیورودا و طب چینی سابقه‌ای طولانی دارد و خواص آن برای سلامتی بسیار عالی است.

در این مقاله از سفیر زیبایی قصد داریم شما را با مهم‌ترین خواص تخم شربتی برای سلامت بدن آشنا کنیم. پس تا پایان این مقاله ما را همراهی بفرمایید.

بهترین خواص تخم شربتی برای سلامت بدن

تخم شربتی وقتی در آب می‌ماند، حالت ژله‌ای پیدا می‌کند و در حالت عادی طعم خاصی ندارد ولی می‌توان آن را با شیرین‌کننده‌هایی مانند عسل یا شکر و طعم‌دهنده‌هایی مانند زعفران و گلاب استفاده کرد که مخلوط تخم شربتی، گلاب، شکر و زعفران یکی از شربت‌های اصیل و بسیار، بسیار خوش‌طعم ایرانی است. این دانه خواص بسیار زیادی برای ما دارد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:

1. یک منبع خوب از مواد معدنی

1 قاشق غذاخوری (13 گرم) دانه ریحان کوهی، 15 درصد از نیاز روزانه کلسیم و 10 درصد از نیاز روزانه منیزیم و آهن در بدن بزرگسالان را تأمین می‌کند. منیزیم و کلسیم از ترکیبات مهم برای حفظ سلامت استخوان‌ها و بهبود عملکرد ماهیچه‌ها در بدن است و آهن نیز در این دانه وجود دارد که برای تولید گلبول‌های قرمز خون حیاتی است.

متأسفانه، بسیاری از افراد کلسیم و منیزیم کافی را از طریق رژیم غذایی خود دریافت نمی‌کنند. خوردن دانه‌های ریحان کوهی به طور منظم، می‌تواند به شما کمک کند به نیاز روزانه خود به این مواد مغذی برسید.

به‌علاوه، دانه‌های ریحان می‌توانند منبع مهمی از آهن و کلسیم برای افرادی باشند که رژیم گیاهی یا وگان دارند و از گوشت یا محصولات لبنی استفاده نمی‌کنند.

2. سرشار از فیبر

دانه‌های ریحان غنی از فیبر، به‌خصوص فیبر محلول، از جمله پکتین هستند. فیبر موجود در تخم شربتی به دلایل زیر برای بدن شما مفید خواهد بود:

به شما کمک می‌کند تا فیبر مورد نیاز بدن را تأمین کنید. فقط 1 قاشق غذاخوری (13 گرم یا 0.5 اونس) دانه ریحان، 7 گرم فیبر یعنی حدود 25 درصد از نیاز روزانه شما را برطرف خواهد کرد.

می‌تواند از سلامت روده حمایت کند. مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که پکتین موجود در تخم شربتی دارای مزایای پروبیوتیک است که باکتری‌های مفید روده را تغذیه کرده و افزایش می‌دهد.

احساس سیری را افزایش خواهد داد. پکتین به‌عنوان فیبر موجود در تخم شربتی تخلیه معده را به تأخیر می‌اندازد و سطح هورمونی را افزایش می‌دهد که احساس سیری را تقویت می‌کند.

به کنترل قند خون کمک می‌کند. هنگامی که افراد مبتلا به دیابت نوع 2، 10 گرم (3/4 قاشق غذاخوری) دانه ریحان کوهی را بعد از هر وعده غذایی به مدت یک ماه همراه با آب می خورند، قند خونشان کاهش پیدا می‌کند. البته به شرط اینکه شیرین کننده استفاده نکنند.

کلسترول خون را بهبود می‌بخشد. پکتین ممکن است با مهار جذب کلسترول در روده، کلسترول خون را کاهش دهد. افرادی که در یک تحقیق به مدت یک ماه روزانه 30 گرم (7 قاشق چایخوری) دانه ریحان کوهی خوردند، 8 درصد کاهش کلسترول داشتند.

به دلیل عدم انجام تحقیقات علمی اخیر در مورد دانه‌های ریحان کوهی، مطالعات بیشتری برای تأیید این فواید سلامتی مورد نیاز است.

3. قوام دهنده و تثبیت کننده بدون طعم

صمغ فیبری و غنی از پکتین حاصل از دانه‌های ریحان کوهی می‌تواند یک عنصر ارزشمند در صنایع غذایی باشد، زیرا بی‌طعم است و می‌تواند به غلیظ شدن و تثبیت مخلوط‌ها کمک کند. به‌عنوان‌مثال، می‌تواند بستنی را قوام دهد و رشد کریستال‌های یخ ناخواسته در آن را 30 تا 40 درصد در مقایسه با فرمولاسیون‌های استاندارد بستنی کاهش دهد.

صمغ دانه ریحان همچنین می‌تواند سس سالاد، خامه فرم گرفته کم‌چرب و ژله را تثبیت کند و همین‌طور به‌عنوان جایگزین چربی در ماست و مایونز عمل می‌کند. آشپزهای خانگی نیز می‌توانند از این دانه‌ها برای غلیظ کردن دستورالعمل‌هایی مانند دسرها، سوپ‌ها و سس‌ها استفاده کنند.

4. غنی از ترکیبات گیاهی

دانه‌های ریحان سرشار از ترکیبات گیاهی از جمله فلاونوئیدها و سایر پلی‌فنول‌ها هستند. این ترکیبات آنتی‌اکسیدان‌های قوی هستند که از سلول‌های بدن در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد که بسیار مخرب هستند و یکی از عوامل پیری زودرس محسوب می‌شوند، محافظت می‌کند.

9. مواد تشکیل دهنده نوشیدنی سرگرم کننده و فیبری

دانه‌های ریحان از دیرباز در نوشیدنی‌های مختلف در ایران، هند و آسیای جنوب شرقی استفاده می‌شده است.
یک دسر نوشیدنی سرد محبوب در هند فالودا است که با دانه‌های ریحان، شربت با طعم گل رز و شیر تهیه می‌شود.

همان‌طور که قبلاً به آن اشاره کردیم، شربت تخم شربتی همراه با گلاب، شکر، هل و زعفران نیز یکی از نوشیدنی‌های بی‌نظیر به‌خصوص در فصل گرما و در ماه رمضان است.

10. منبع گیاهی چربی امگا 3

دانه‌های ریحان کوهی به طور متوسط حاوی 2.5 گرم چربی در هر 1 قاشق غذاخوری (13 گرم) هستند. این چربی از نوع اسید آلفا لینولنیک (ALA) است. تنها یک قاشق غذاخوری دانه ریحان کوهی می‌تواند بیشتر یا حتی تمام نیاز روزانه شما به ALA را برطرف کند.

بدن شما در درجه اول از ALA برای تولید انرژی استفاده می‌کند. همچنین این ترکیب دارای فواید ضدالتهابی است و خطر ابتلا به برخی شرایط از جمله بیماری قلبی و دیابت نوع 2 را کم می‌کند.

11. جایگزین عالی برای دانه‌های چیا

دانه‌های ریحان را نباید با دانه چیا اشتباه بگیرید. دانه ریحان کمی بزرگ‌تر از دانه چیا است اما مشخصات تغذیه‌ای مشابهی دارد و نسبت به دانه چیا در دسترس‌تر و ارزان‌تر است. پس می‌توانید تخم شربتی را جایگزین دانه چیا کنید.

در اینجا نحوه مقایسه 1 قاشق غذاخوری (13 گرم یا 0.5 اونس) از دانه تخم شربتی و چیا آمده است:

1. قابل‌توجه‌ترین تفاوت‌های تغذیه‌ای این است که دانه‌های چیا حاوی بیش از دوبرابر چربی امگا 3 هستند اما در مقایسه با دانه‌های ریحان کمی فیبر کمتری دارند.
2. دانه‌های چیا و دانه‌های ریحان هردو در آب پف می‌کنند و وقتی خیسانده می‌شوند به شکل ژل در می‌آیند. بااین‌حال، دانه‌های ریحان سریع‌تر و به اندازه بزرگ‌تر از دانه‌های چیا متورم می‌شوند.
3. هر دو دانه طعم ملایمی دارند، بنابراین می‌توان از آنها در بسیاری از دستورالعمل‌های مشابه مانند اسموتی‌ها و محصولات پخته مانند انواع سوپ، استفاده کرد.
4. تفاوت اصلی دیگر این است که دانه‌های چیا را می‌توان به‌صورت خشک مصرف کرد. به‌عنوان‌مثال، می‌تواند روی سالاد پاشیده شود. اما دانه‌های ریحان کوهی معمولاً خشک مصرف نمی‌شوند، زیرا جویدن آنها سخت است.

روش استفاده از تخم شربتی

بهترین روش استفاده از تخم شربتی به شکل زیر است:

• برای خیساندن دانه‌های ریحان کوهی، به ازای هر 1 قاشق غذاخوری (13 گرم یا 0.5 اونس) دانه ریحان، یک فنجان آب اضافه کنید.
• در صورت تمایل از آب بیشتری استفاده کنید، زیرا دانه‌ها فقط به اندازه لازم آب جذب می‌کنند. توجه داشته باشید که استفاده از آب بسیار کم ممکن است باعث شود دانه‌ها به دلیل هیدراته شدن، کلوخه شوند و نتوان به‌راحتی از آنها استفاده کرد.
• اجازه دهید دانه‌ها حدود 15 دقیقه در آب خیس بخورند. با متورم شدن دانه‌ها، اندازه آنها تقریباً سه برابر می‌شود و قسمت بیرونی، ژل مانند و خاکستری خواهد شد.
• سپس می‌توانید دانه‌ها را به همان شکل در یک نوشیدنی و یا اسموتی استفاده کنید یا دانه‌های ریحان کوهی خیس شده را صاف کرده و به دستور غذا اضافه کنید. اگر یک دستور غذا حاوی مایعات زیادی مانند سوپ باشد، خیساندن از قبل ضروری نیست.

دستورالعمل‌هایی برای استفاده از خواص تخم شربتی

می‌توانید دستورالعمل‌هایی را که شامل دانه‌های ریحان هستند را در مقالات مختلف در اینترنت پیدا کنید. زیرا طعم ملایم آنها به‌راحتی در غذاها ترکیب می‌شود. در اینجا نیز ما چند ایده برای استفاده روزانه از تخم شربتی ارائه می‌دهیم که عبارت‌اند از:

• اسموتی‌ها
• میلک‌شیک
• لیموناد و سایر نوشیدنی‌ها
• سوپ‌ها
• سس سالاد
• ماست
• پودینگ
• غلات داغ مانند بلغور جو دوسر
• پنکیک سبوس‌دار
• غذاهای ماکارونی سبوس‌دار
• نان و کلوچه

هنگام استفاده از دانه‌های ریحان کوهی در محصولات پخته شده، می‌توانید آنها را آسیاب کنید و به جای اضافه کردن آب از آنها برای جایگزینی بخشی از آرد استفاده کنید.

متناوباً، می‌توانید از دانه‌های ریحان خیس شده برای جایگزینی تخم‌مرغ در محصولات پخته شده استفاده کنید. از 1 قاشق غذاخوری (13 گرم یا 0.5 اونس) دانه ریحان خیس شده در 3 قاشق غذاخوری (1.5 اونس یا 45 میلی لیتر) آب برای جایگزینی 1 تخم مرغ استفاده کنید.

عوارض جانبی احتمالی استفاده از انواع تخم شربتی

انواع تخم شربتی معمولاً از نظر اندازه متفاوت هستند. برخی از آنها درشت‌تر و برخی ریزترند؛ بنابراین از نظر خواص تفاوت خاصی ندارند و انتخاب آنها به سلیقه شما برمی‌گردد. نکته‌ای که شما باید در کنار فواید تخم شربتی در نظر داشته باشید، عوارض آن است.

درواقع نباید بیش از اندازه هم از این دانه در رژیم غذایی استفاده کنید. زیرا می‌تواند برخی مشکلات گوارشی مانند نفخ را ایجاد کند. همچنین اگر تاکنون از آن استفاده نکرده‌اید در شروع، میزان کمی مصرف کنید و بعد به‌تدریج افزایش دهید تا روده شما بتواند خود را با ترکیبات دانه ریحان کوهی هماهنگ کند.

به غیر از مشکلات گوارشی معمولاً دانه ریحان مشکل خاصی برایتان ایجاد نمی‌کند و شما می‌توانید به‌صورت روزانه از این دانه در دستورالعمل‌های مختلف غذا و دسر استفاده نمایید.

سخن پایانی…

دانه‌های ریحان یا تخم شربتی سرشار از فیبر و یکی از منابع عالی از مواد معدنی، سرشار از چربی امگا 3 گیاهی و غنی از ترکیبات گیاهی مفید هستند. برای استفاده از آن نیز به‌راحتی می‌توانید به اندازه مورد نیاز دانه‌ها را در آب خیس کرده و بعد از 15 دقیقه مصرف نمایید.