ویتیلیگو ( برص ) چیست و درمان قطعی آن چگونه است؟
پوست عضو بسیار حساسی در بدن است که به دلیل تماس مستقیم با آلودگیهای محیطی و نور آفتاب اگر بهطور صحیح از آن مراقبت نکنیم سرعت تخریب آن افزایش پیدا کرده و حتی شما را دچار پیری زودرس میکند. یکی از عوارض پوستی که تأثیر زیادی در ظاهر پوست ایجاد میکند ویتیلیگو یا لک پیری است.
در این مقاله میخواهیم برای شما توضیح دهیم ویتیلیگو چیست؟ چه علائمی دارد و آیا میتوان آن را درمان کرد یا خیر؟ با ما همراه باشید.
ویتیلیگو چیست؟
ویتیلیگو وضعیتی است که در آن لکههای سفید روی پوست ایجاد میشود. البته هر محلی از بدن میتواند تحت تأثیر این عارضه قرار بگیرد و بیشتر افراد مبتلا به ویتیلیگو در بسیاری از مناطق پوستشان لکههای سفید دارند.
علل ایجاد ویتیلیگو
در این بیماری بخشی از پوست ملانین طبیعی خود را از دست میدهد. هنوز علت از بین رفتن ملانینها و ایجاد این بیماری به طور دقیق مشخص نشده است؛ اما تحقیقات نشان میدهد این عارضه احتمالاً یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم دفاعی بدن به جای حمله به میکروبهای مهاجم به میکروبهای خود حمله میکند.
چه افرادی بیشتر به ویتیلیگو مبتلا میشوند؟
معمولاً افرادی که پوست تیره دارند بیشتر به این عارضه گرفتار میشوند. طبق گزارشات پزشکی معمولاً حدود 2% افراد یک جامعه دچار این بیماری هستند که بسته به شرایط ممکن است کم و زیاد شود و فرقی هم بین زن و مرد ندارد. در بیشتر موارد این بیماری، در اوایل زندگی، بین 10 تا 30 سالگی و تقریباً همیشه قبل از 40 سالگی ظاهر میشود. ممکن است این بیماری بهصورت ارثی نیز بین افراد یک خانواده گردش داشته باشد.
علائم عارضه ویتیلیگو
در این بیماری اغلب در چند ناحیه از پوست و به سرعت ملانین از بین رفته و پوست کمرنگتر میشود. بعد از ایجاد این لکههای سفید ممکن است تا مدتی بیماری بدون پیشرفت بماند و گاهی نیز لکهها هر روز بزرگتر میشوند.
این عارضه در نواحی زیر بیشتر تأثیر میگذارد:
- چینهای بدن (مانند زیر بغل)
- مکانهایی که در گذشته آسیب دیدهاند
- مناطق در معرض آفتاب
- دور خال
- در اطراف دهانههای بدن
- غشاهای مخاطی (بافتهایی که بینی و دهان شما را پوشاندهاند)
- روی پلکها و موها
انواع ویتیلیگو
پنج نوع ویتیلیگو وجود دارد و نوع آن بیشتر به محل ایجاد لکهها بستگی دارد. این 5 نوع ویتیلیگو به شکل زیر میباشند:
- لکههای سفید شده در سراسر بدن
- ایجاد لکه تنها در یک ناحیه از بدن مانند صورت یا دستان
- زمانی که تغییر رنگ تنها در یک ناحیه باشد اما گسترش پیدا نکند.
- تغییر رنگ زیاد طوری که کاملاً رنگ پوست را نامنظم کند.
- تغییر رنگ بسیار شدید طوری که 80 درصد پوست شما را گرفتار کند.
نحوه تشخیص ویتیلیگو
پزشک شما معمولاً میتواند با مشاهده بصری پوست شما در هنگام معاینه فیزیکی، ویتیلیگو را تشخیص دهد. ممکن است آزمایشهای دیگری نیز از جمله آزمایش خون و نمونهبرداری برای مشخص کردن علت بیماری انجام شود.
نحوه درمان ویتیلیگو
متأسفانه هنوز هیچ راه شناخته شدهای برای پیشگیری یا بهبود ویتیلیگو وجود ندارد؛ اما شما میتوانید پوست آسیبدیده خود را با مراقبت بهتر و صحیح از شر پیشرفت بیماری خلاص کنید. اینکه کدام روش درمانی ممکن است برای شما بهتر باشد به سن شما، میزان نیاز به اصلاح پوست و میزان ویتیلیگو شما بستگی دارد.
داروهای پزشکی برای درمان ویتیلیگو
پزشک شما ممکن است کرم کورتیکواستروئید را تجویز کند تا اگر بتواند ملانینها را برگرداند؛ اما با این روش دیدن تغییرات در پوست ممکن است ماهها طول بکشد. همچنین ممکن است برخی از رگهها یا خطوط روی پوست خود مشاهده کنید، یا ممکن است پوست شما نازک شود. اگر ویتیلیگو بهسرعت در حال پیشرفت است، پزشک ممکن است یک قرص یا تزریق کورتیکواستروئید را به شما پیشنهاد دهد.
در موارد نادر، پزشک ممکن است پمادی به نام پماد بازدارنده کلسینورین را پیشنهاد دهد. این دارو سیستم ایمنی بدن شما را تحت تأثیر قرار میدهد تا باعث کاهش آسیبهای پوستی و التهاب شود. البته این دارو در صورت مصرف طولانی میتواند باعث سرطانهای پوستی و لنفاوی شود و به همین دلیل بسیاری از پزشکان آن را توصیه نمیکنند.
تکنیکهای کمک کننده برای کاهش بیماری ویتیلیگو
فتوتراپی یا نوردرمانی با استفاده از نور UVA میتواند پیشرفت ویتیلیگو را کند یا متوقف کند. در بیشتر موارد، این کار را بهصورت ترکیب با داروهای تجویزشده توسط پزشک انجام میدهند. معمولاً این درمان را چند بار در هفته در مطب پزشک باید انجام دهید.
گاهی اوقات، پزشکان از نوردرمانی به همراه مادهای به نام پسورالن استفاده میکنند. پسورالن را از طریق دهان یا پماد باید مصرف کنید، سپس با استفاده از نور UVA نوردرمانی میکنید. اگرچه این روش درمانی مؤثر است، اما انجام آن بسیار دشوارتر از فتوتراپی منظم است.
اگر سایر روشهای درمانی مؤثر نبوده و ویتیلیگو مقدار زیادی از بدن را تحت پوشش خود قرار داده است، پزشک ممکن است روشی به نام کاهش رنگ را توصیه کند. در این روش یک ماده بهصورت پمادی تقریباً 9 ماه هرروز یک یا دو بار در مناطق آسیبدیده پوست شما زده میشود. بهتدریج، کل پوست شما روشن و یکدست میشود.
عوارض جانبی این نوع درمان میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تورم
- سرخی
- خارش
- پوست خشک
روشهای خانگی برای درمان ویتیلیگو
نتایج چند مطالعه نشان میدهد که جینکو بیلوبا میتواند مقداری از رنگ پوست شما را برگرداند. برخی از متخصصان همچنین میگویند برخی از مکملها میتوانند به فوتوتراپی کمک کنند تا مؤثرتر باشد، از جمله:
- آلفا لیپوئیک اسید
- اسیدفولیک
- ویتامین C
- ویتامین B12
قبل از مصرف هرگونه مکمل، حتماً با پزشک خود صحبت کنید؛ زیرا مکملها میتوانند بر روی هر دارویی که از قبل استفاده میکنید تأثیر بگذارند.
سایر روشهای خانگی برای درمان این بیماری
- پوست آسیبدیده را با آرایش یا محصولات برنزه کننده بپوشانید.
- هنگام بیرون رفتن حتماً از ضد آفتاب با SPF 30 استفاده کنید و هر 2 ساعت یکبار آن را دوباره شارژ کنید.
- خالکوبی نکنید؛ زیرا آسیبی که این کار به پوست شما وارد میکند میتواند باعث ویتیلیگو بیشتری شود.
روش جراحی برای درمان ویتیلیگو
اگر سایر روشهای درمانی برای شما مفید نبوده است، ممکن است پزشک جراحی را به شما توصیه کند. هدف از همه این روشها یکنواخت شدن رنگ پوست شما است. در جراحی با پیوند پوست سعی بر یکنواخت کردن پوست داریم. پیوند پوست به این شکل است که جراح قسمتهای سالم پوست شما را به مناطق تغییر رنگ داده منتقل میکند. اگر لکههای کوچک ویتیلیگو داشته باشید، جراحی روش بسیار مناسبی است.
خطرات بیماری ویتیلیگو
ویتیلیگو بیشتر بر زیبایی شما تأثیرات منفی دارد که خود باعث تأثیرات منفی روانی میشود. با این حال اگر مبتلا به ویتیلیگو باشید، احتمال ابتلا به بیماریهای زیر بیشتر میشود:
- آفتاب سوختگی
- مشکلات چشم
- از دست دادن شنوایی
- تغییراتی که در ظاهر شما ایجاد میشود همچنین میتواند احساس ضعف، استرس یا افسردگی داشته باشد.
سخن پایانی …
بیماری ویتیلیگو یکی از عارضههای پوستی ناراحتکننده است که در صورت مشاهده علائم آن باید سریعاً به پزشک متخصص رجوع کنید تا با انجام اقدامات لازم جلوی پیشروی آن ر ا بگیرید. آیا شما نیز دچار این بیماری شدهاید؟ اگر روش درمانی خاصی برای آن سراغ دارید با ذکر منبع با ما به اشتراک بگذارید تا سایر دوستان نیز استفاده کنند.