9 مزیت مصرف کلاژن برای بدن به همراه مواد غذایی دارای کلاژن
یکی از دغدغه‌های روزانه بسیاری از افراد و بخصوص خانم‌ها جلوگیری از سرعت روند پیری پوست است. مهمترین جزء سازنده پوست که باعث محکم بودن و خاصیت کشسانی پوست است، کلاژن می‌باشد. از سن 30 سالگی به بعد، تولید کلاژن به‌صورت طبیعی در بدن کاهش پیدا می‌کند و مصرف کلاژن به‌صورت مکمل، محصولات مراقبتی و تغذیه می‌تواند فواید فراوانی برای سلامت و جوانسازی پوست و بدن داشته باشد.
در این مقاله از سفیر زیبایی می‌خواهیم برایتان توضیح دهیم کلاژن چیست، چه مزایایی برای بدن دارد و چطور می‌توان مقدار آن را در بدن افزایش داد؟ پس تا پایان با ما همراه باشید.
کلاژن چیست؟
کلاژن فراوان‌ترین پروتئین در بدن شما است. این پروتئین ماده اصلی بافت‌های همبند است که چندین بخش بدن را از جمله تاندون‌ها، رباط‌ها، پوست و ماهیچه‌ها را تشکیل می‌دهد. این ماده همچنین وظایف بسیاری مانند تهیه ساختار الاستیسیته پوست و تقویت استخوان‌های شما را به عهده دارد. این پروتئین به‌صورت طبیعی در بدن تولید می‌شود اما با افزایش سن بخصوص از 30 سالگی به بعد میزان تولید کلاژن به‌صورت طبیعی کاهش و روند پیری پوست افزایش پیدا می‌کند.
درواقع طبق تحقیقات انجام شده از 30 سال به بالا سالیانه 1 درصد میزان تولید کلاژن در بدن کاهش پیدا می‌کند که اگرچه مقدار کمی به نظر می‌رسد اما تأثیر بسیار زیادی بر سرعت روند پیری پوست دارد. به همین دلیل بسیاری از روش‌های جوانسازی و محصولات مراقبتی پوست و مو بر این اساس تولید می‌شوند که بتوانند پوست و مو را به تولید کلاژن بیشتر تشویق کرده و این ماده را در بدن افزایش دهند.
در سال‌های اخیر با توجه به افزایش آگاهی افراد در مورد اهمیت و تأثیر این پروتئین بر جوانسازی پوست، مکمل‌های کلاژن محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. بیشتر آن‌ها هیدرولیز می‌شوند، به این معنی که این پروتئین ارزشمند طبق فرایند خاصی به شکل شکسته شده در می‌آید تا جذب آن آسان‌تر شود.
همچنین غذاهای متعددی وجود دارند که اگر در رژیم متعادل روزانه خود بگنجانید می‌توانند میزان کلاژن را در بدن افزایش دهند. لازم به ذکر است تأثیر مثبت این پروتئین تنها برای پوست و مو نیست و می‌تواند از ایجاد استرس اکسیداتیو که عامل بسیاری از بیماری‌ها بخصوص بیماری‌های قلبی است نیز جلوگیری کند؛ بنابراین ارزشش را دارد که حتماً آن را به هر نوعی که برایتان مقدور است به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
9 مزیت عالی که کلاژن برای بدن ما ایجاد می‌کند!
کلاژن مزایای بسیار زیادی برای بدن دارد؛ اما به دلیل تأثیر بسیار فراوان و مستقیمی که بر سلامت و جوانسازی پوست و مو دارد، در حال حاضر بیشتر از این نظر شناخته شده است. از مهمترین مزایای کلاژن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
1. به تسکین درد مفاصل کمک می‌کند!
این ماده ارزشمند علاوه بر زیباسازی پوست در استحکام استخوان‌ها نیز نقش دارد و به حفظ یکپارچگی غضروف شما، یعنی همان بافت لاستیکی که از مفاصل شما محافظت می‌کند، کمک می‌کند. با کاهش میزان کلاژن در بدن که در اثر افزایش سن رخ می‌دهد، خطر ابتلا به اختلالات دژنراتیو مفصل مانند استئوآرتریت افزایش می‌یابد.
نتایج برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مکمل‌های کلاژن در این سنین با کاهش التهابات ایجاد شده به بهبود علائم استئوآرتریت و کاهش درد مفاصل کمک می‌کند. در یک مطالعه، 73 ورزشکار که به مدت 24 هفته 10 گرم کلاژن به‌صورت روزانه مصرف کرده‌اند، در مقایسه با گروهی که آن را مصرف نکردند، کاهش قابل توجهی در درد مفاصل را هنگام راه رفتن و استراحت تجربه کردند.
3. می‌تواند از پوکی استخوان جلوگیری کند!
یکی از مواد مهم در ساختار استخوان‌ها کلاژن است که در قوی شدن استخوان‌ها بسیار تأثیر دارد. همان‌طورکه تولید این ماده پروتئینی در بدن شما با افزایش سن کاهش می‌یابد، توده استخوان نیز کم تراکم می‌شود.
درنتیجه با کاهش تراکم استخوانی منجر به پوکی استخوان می‌شود و خطر شکستگی در اثر ضربه‌های نه‌چندان محکم را نیز افزایش می‌دهد. همچنین علائمی مانند دردهای مزمن در اثر پوکی استخوان وجود دارند که می‌توانند بسیار آزاردهنده باشند. افزایش کلاژن می‌تواند از این موارد تا حد خوبی جلوگیری کند.
3. کلاژن باعث افزایش سلامت پوست می‌شود!
این ماده ارزشمند یکی از اجزای اصلی پروتئینی پوست شماست. به همین دلیل در تقویت پوست از هر لحاظ نقش بسیار مهمی دارد. به‌عنوان‌مثال خاصیت ارتجاعی و هیدراتاسیون یعنی رطوبت رسانی مناسب پوست را ایجاد می‌کند که باعث سفتی و جوانسازی پوست شما می‌شود.
با افزایش سن، بدن شما این ماده اصلی را به مقدار کمتری تولید می‌کند و منجر به خشکی پوست و ایجاد چین‌وچروک می‌شود. درنتیجه مصرف کلاژن به‌صورت مکمل، تغذیه، تکنیک‌های پزشکی و غیره از سن سی‌سالگی به بعد اهمیت زیادی در جوان نگه‌داشتن پوست و کند کردن روند پیری دارد.
همچنین از پیری زودرس جلوگیری خواهد کرد. مصرف مکمل‌های کلاژن ساز یا محصولات و مواد غذایی دارای این ماده باعث تولید پروتئین‌های مورد نیاز پوست مانند الاستین و فیبریلین می‌شوند که از ایجاد آکنه و سایر بیماری‌های پوستی جلوگیری می‌کنند.
4. می‌تواند توده عضلانی را تقویت کند!
بین 1 الی 10 درصد از بافت‌های ماهیچه‌ای بدن از کلاژن به‌عنوان ماده اصلی تشکیل شده‌اند. این پروتئین برای حفظ قدرت و عملکرد صحیح ماهیچه‌ها ضروری است. مطالعات نشان می‌دهد که مکمل‌های کلاژن به تقویت توده عضلانی در مبتلایان به سارکوپنی (از بین رفتن توده عضلانی که با افزایش سن اتفاق می‌افتد) کمک می‌کند. همچنین در یک مطالعه، 27 مرد ضعیف از این نظر روزانه 15 گرم کلاژن مصرف کردند و در کنار آن به مدت 12 هفته در یک برنامه ورزشی به‌صورت روزانه شرکت می‌کردند.
درنهایت این افراد در مقایسه با مردانی که ورزش کردند اما این ماه پروتئینی را مصرف نکردند، توده عضلانی و قدرت بیشتری به دست آوردند. محققان به این نتیجه رسیده‌اند كه مصرف كلاژن سنتز پروتئین‌های عضلانی مانند كراتین و همچنین تحریک رشد عضلات بعد از ورزش را تقویت می‌کند.
5. سلامت قلب را ارتقا می‌بخشد!
مصرف مکمل‌ها و غذاهای دارای این پروتئین به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی نیز کمک می‌کند. این ماده پروتئینی ساختار رگ‌های خونی که خون را از قلب شما به بقیه بدن منتقل می‌کنند را تشکیل می‌دهد.
بدون داشتن کلاژن کافی، شریان‌ها ممکن است ضعیف و شکننده شوند. درنتیجه ممکن است به آترواسکلروز منجر شود. در این بیماری که با باریک شدن شریان‌ها مشخص می‌شود احتمال حمله قلبی و سکته مغزی وجود دارد. افزایش کلاژن به‌طورکلی به سلامت قلب نیز کمک می‌کند.
6.عملکرد روده را بهبود می‌بخشد
اگرچه هیچ مدرک علمی برای تأیید این ادعا وجود ندارد، اما برخی از پزشکان استفاده از مکمل‌های کلاژن برای درمان نفوذپذیری روده یا سندرم روده نشتی را تجویز می‌کنند زیرا بر اساس تجربه، کلاژن به بهبود این بیماری کمک کرده است.
7.کلاژن سلامت مغز را افزایش می‌دهد.
هیچ مطالعه‌ای نقش مکمل‌های کلاژن در سلامت مغز را بررسی نکرده است. بااین‌حال، برخی محققان ادعا می‌کنند وجود این ماده پروتئینی به میزان کافی در بدن روحیه را بهبود می‌بخشد و علائم اضطراب را کاهش می‌دهد.
شاید این مزیت به‌این‌علت باشد که وجود این پروتئین با تقویت شریان‌ها و همچنین استخوان‌ها و سلامت ظاهری پوست، سلامت کلی بدن و درنتیجه شادابی و اعتمادبه‌نفس فرد را افزایش می‌دهد.
8.کلاژن به کاهش وزن کمک می‌کند
برخی محققان بر این باورند که مصرف مکمل‌های کلاژن یا مواد غذایی دارای کلاژن ممکن است باعث کاهش وزن و متابولیسم سریع‌تر شود. هیچ مطالعه‌ای برای حمایت از این ادعا صورت نگرفته است. اگرچه این تأثیرات بالقوه امیدوارکننده است، اما قبل از نتیجه‌گیری‌های رسمی، تحقیقات بیشتری لازم است.
9.بهبود سلامت مو و ناخن
مصرف کلاژن با جلوگیری از شکنندگی، مقاومت ناخن‌های شما را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، موها و ناخن‌های شما را برای رشد طولانی‌تر تحریک می‌کند. محصولات دارای کلاژن می‌توانند موهای شما را تا حد بسیار خوبی تقویت کنند و منجر به شادابی و سرزندگی موها شوند.
کدام غذاها حاوی کلاژن هستند؟
تحقیقات نشان می‌دهد این ماده پروتئینی در بافت‌های پیوندی حیوانات بیشتر یافت می‌شود؛ بنابراین، غذاهایی مانند پوست مرغ، پوست گوشت گاو و ماهی منبع بسیار عالی برای کلاژن محسوب می‌شوند. به‌طورکلی بهترین غذاهایی که می‌توانید برای افزایش سطح کلاژن در رژیم غذایی خود قرار دهید، عبارت‌اند از:
آبگوشت استخوان
درحالی‌که تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که آب استخوان ممکن است منبع قابل اعتمادی از کلاژن نباشد، این گزینه از نظر تجربی محبوب‌ترین روش برای افزایش کلاژن است. اعتقاد بر این است که این فرآیند با جوشاندن استخوان‌های حیوانات در آب ساخته می‌شود و کلاژن را استخراج می‌کند. هنگام تهیه این غذا در خانه، آبگوشت را با ادویه‌جات طعم دار کنید تا بیشتر از آن لذت ببرید.
درواقع ازآنجایی‌که آبگوشت استخوان از استخوان و بافت همبند تهیه می‌شود، حاوی کلسیم، منیزیم، فسفر، کلاژن، گلوکزامین، کندرویتین، اسیدهای آمینه و بسیاری از مواد مغذی دیگر است که می‌تواند تأثیر بسزایی در سلامت کلی بدن داشته باشد و بسیاری از کمبودهای غذایی را برطرف می‌کند. برای تضمین کیفیت آبگوشت خود، سعی کنید با استخوان‌هایی که از یک قصابی معتبر محلی تهیه می‌کنید، آن را درست کنید.
مرغ
همان‌طورکه میدانید مرغ یکی از مهمترین منابع پروتئین است و کلاژن نیز نوعی پروتئین می‌باشد. بسیاری از مکمل‌های کلاژن را از مرغ تهیه می‌کنند. گوشت سفید مرغ که مورد علاقه بسیاری از ما می‌باشد حاوی مقادیر زیادی از این مواد است.
اگر تابه‌حال یک مرغ کامل را تکه‌تکه کرده باشید، احتمالاً متوجه شده‌اید که مرغ دارای بافت همبند است. این بافت‌ها مرغ را به منبعی غنی از کلاژن غذایی تبدیل می‌کنند. نتایج بسیاری از مطالعات نشان می‌دهد که مصرف متعادل گوشت مرغ به دلیل کلاژن زیادی که دارد می‌تواند در درمان بیماری‌های استخوانی مانند آرتریت بسیار مؤثر باشد.
ماهی و صدف
مانند سایر حیوانات، ماهی‌ها و صدف‌ها دارای استخوان‌ها و رباط‌هایی هستند که از کلاژن ساخته شده‌اند. تفاوتی که در کلاژن موجود در غذاهای دریایی مانند ماهی و صدف وجود دارد این است که جذب آن توسط بدن راحت‌تر صورت می‌گیرد و به همین دلیل تأثیر سریع‌تری دارد.
اما درحالی‌که ساندویچ تن ماهی در زمان ناهار یا ماهی سالمون در زمان شام مطمئناً می‌تواند به جذب کلاژن بیشتر در بدن شما کمک کند، توجه داشته باشید که بیشترین کلاژن موجود در ماهی‌ها و موجودات دریایی در سایر قسمت‌های بدن آن‌ها مانند فلس‌هاست که ما زیاد علاقه‌ای به خوردن آن‌ها نداریم، اما در ساخت محصولات مراقبتی کلاژن ساز و مکمل‌ها از آن‌ها استفاده می‌شود.
سفیده تخم مرغ
اگرچه تخم مرغ مانند بسیاری از محصولات حیوانی دیگر دارای بافت همبند نیست، سفیده تخم مرغ دارای بافت همبند است و دارای یکی از اسیدهای آمینه لازم برای تولید کلاژن در بدن می‌باشد. شما به‌راحتی می‌توانید مصرف سفیده تخم مرغ را در رژیم غذایی خود افزایش داده و از تأثیرات آن لذت ببرید.
مرکبات
همان‌طورکه احتمالاً میدانید، مرکباتی مانند پرتقال، گریپ‌فروت، لیمو و لیموترش سرشار از این ماده مغذی هستند. شما می‌توانید مرکبات را به روش‌های مختلف مانند سالاد میوه، به‌تنهایی و … در رژیم غذایی روزانه خود استفاده کرده و از مزایای آن بهره‌مند شوید.
توت‌ها
اگرچه مرکبات به دلیل محتوای ویتامین C کلاژن سازی بسیاری خوبی را در پوست و مو و بدن ایجاد می‌کنند، توت‌ها منبع عالی دیگری هستند. درواقع توت‌فرنگی ویتامین C بیشتری نسبت به مرکباتی مانند پرتقال دارد. تمشک، زغال‌اخته و شاه‌توت نیز دوز بسیار بالایی از این ویتامین را در خود دارند. علاوه بر این، توت‌ها سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند که از پوست در برابر آسیب‌های مختلف و پیری زودرس محافظت می‌کنند.
میوه‌های استوایی
در پایان لیست میوه‌های غنی از ویتامین C، میوه‌های استوایی مانند انبه، کیوی، آناناس و گواوا قرار دارند. گواوا همچنین دارای مقدار کمی روی است که یکی دیگر از عوامل تولید کلاژن می‌باشد.
سیر
یکی از چاشنی‌های عالی برای هر غذایی بخصوص غذاهای ایرانی سیر است. سیر خواص دارویی بسیار زیادی دارد و باید بیشتر از یک چاشنی خوش عطروطعم به آن توجه شود. این ماده علاوه بر مزایای سلامتی فراوانی که دارد می‌تواند تولید کلاژن را نیز در بدن افزایش دهد. سیر سرشار از گوگرد است که یک ماده معدنی کمیاب است و به سنتز و جلوگیری از تجزیه کلاژن کمک می‌کند.
بااین‌حال، توجه به این نکته مهم است که میزان مصرف شما اهمیت دارد. مصرف منظم آن می‌تواند کمک کننده باشد. درواقع به دلیل مزایای فراوانی که دارد، ارزش آن را دارد که سیر را به‌عنوان بخشی از رژیم غذایی معمول خود در نظر بگیرید.
سبزی‌های برگ‌دار
همه ما می‌دانیم که سبزی‌های برگ‌دار نقش کلیدی در رژیم غذایی سالم دارند. این سبزیجات همچنین می‌توانند به افزایش میزان کلاژن در بدن کمک کنند. اسفناج، کلم پیچ، چغندر و سایر سبزیجات سالاد، رنگ خود را از کلروفیل می‌گیرند که به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی آن شناخته شده است. به همین دلیل می‌تواند در ساخت کلاژن بیشتر نیز مؤثر باشد.
لوبیا
لوبیا یک ماده غذایی با پروتئین بالا است که اغلب حاوی اسیدهای آمینه لازم برای سنتز کلاژن است. به‌علاوه، بسیاری از انواع لوبیا سرشار از مس هستند که یکی دیگر از مواد مغذی لازم برای تولید کلاژن می‌باشند.
گوجه‌فرنگی
یکی دیگر از منابع پنهان ویتامین C، گوجه‌فرنگی است. یک گوجه‌فرنگی متوسط می‌تواند تا 30 درصد از این ماده مغذی مهم را برای ساخت کلاژن بیشتر در بدن تأمین کند. گوجه‌فرنگی همچنین دارای مقادیر زیادی لیکوپن است که یک ماده قدرتمند آنتی‌اکسیدان برای محافظت از سلامت پوست می‌باشد.
فلفل دلمه‌ای
درحالی‌که گوجه‌فرنگی را به سالاد یا ساندویچ اضافه می‌کنید، مقداری فلفل دلمه‌ای قرمز نیز در آن بریزید. این سبزیجات با ویتامین C بالا حاوی ترکیباتی به نام کپسایسین هستند که ضدالتهاب بوده و با اثرات پیری مبارزه می‌کند.
کدام مواد خوراکی به کلاژن در بدن آسیب می‌رسانند؟
همان‌طورکه برخی از مواد غذایی می‌توانند به ساخت این پروتئین ارزشمند در بدن کمک کنند، برخی دیگر از مواد غذایی منجر به تخریب کلاژن و اثرات سوء آن خواهند شد. رژیم غذایی پر از غذاهای غنی از پروتئین، چه از منابع گیاهی و چه حیوانی، می‌تواند به تأمین آمینواسیدهای حیاتی برای ساخت کلاژن کمک کند؛ اما مواد غذایی مصنوعی بخصوص قند زیاد و کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند برنج و ماکارونی سفید و بدون سبوس باعث افزایش التهاب در بدن و آسیب به کلاژن می‌شود.
بهترین قرص‌های مکمل کلاژن ساز
همان‌طورکه قبلاً نیز به آن اشاره کردیم، مکمل‌های مختلفی برای افزایش کلاژن در بدن وجود دارند که حتماً باید قبل از استفاده از آن‌ها با یک پزشک مشورت کنید؛ اما جهت افزایش آگاهی شما چند تا از بهترین مکمل‌هایی که در حال حاضر در دسترس هستند را به شما معرفی خواهیم کرد:
- قرص آنادرم
- پودر کلاژن که توسط بسیاری از کارخانه‌های داروسازی تهیه می‌شوند.
- قرص رادیانس
- کپسول رجوا
هرکدام از این‌ها توسط شرکت‌های داروسازی مختلفی تهیه و در بازار عرضه می‌شوند. قطعاً مکمل‌ها درصورتی‌که بیش‌ازحد یا بدون توجه به وضعیت سلامتی مصرف شوند، می‌توانند عوارض و خطراتی را برایتان ایجاد کنند؛ بنابراین بازهم تأکید می‌کنیم از هیچ مکملی بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید.
روش‌های پزشکی افزایش کلاژن برای پوست و مو
امروزه به لطف پیشرفت علم و تکنولوژی روش‌های متعددی وجود دارند که به افزایش تولید کلاژن در بدن کمک می‌کنند. بسیاری از این روش‌ها در مراکز تخصصی زیبایی جهت درمان عوارض مختلف پوست مانند از بین بردن جای جوش، درمان آکنه، بهبود لکه‌های پوستی، کاهش چین‌وچروک‌ها و … استفاده می‌شود. از مهمترین روش‌های پزشکی که برای این اهداف مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارت‌اند از:
میکرونیدلینگ
در این روش مکانیکی از طریق یک دستگاه مخصوص مواد مخصوصی مانند کریستال‌های بسیار ریز روی پوست ریخته شده و با یک دسته مکش سریعاً بعد از حرکت روی پوست به داخل کشیده می‌شود. این آسیب کنترل شده، پوست را به تولید بیشتر کلاژن تشویق می‌کند. میکرونیدلینگ یکی از بهترین روش‌های پاکسازی پوست و درمان اسکار آکنه است.
میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن سازوکاری مشابه با میکرونیدلینگ دارد با این تفاوت که به‌صورت تهاجمی‌تر عمل کرده و بر روی لایه‌های عمقی‌تر نفوذ می‌کند. در این روش نیز با آسیب‌های مکانیکی کنترل‌شده‌ای که به پوست وارد می‌شود، میزان کلاژن سازی پوست را افزایش می‌دهند.
فناوری لیزر
لیزر یکی از فناوری‌های بسیار عالی و کاربردی است که در درمان بسیاری از مسائل پزشکی به ما کمک می‌کند. در حال حاضر از این فناوری به‌وفور در بحث زیبایی استفاده می‌شود. یکی از فواید انجام لیزر برای پوست نیز تحریک کلاژن سازی پوست است که به رفع چین‌وچروک‌های پوستی کمک می‌کند.
عوارض جانبی مصرف کلاژن بیش‌ازحد
در حال حاضر، خطرات شناخته شده زیادی در رابطه با مصرف مکمل‌های کلاژن وجود ندارد. به‌طورکلی توصیه می‌شود برای مصرف هر نوع مکملی ابتدا با پزشک مشورت کنید تا دچار عوارض جانبی نشوید. مصرف متعادل مواد غذایی کلاژن ساز نیز مشکلی ایجاد نخواهند کرد؛ اما برخی از عارضه‌های زودگذر ناشی از خوردن مکمل‌های کلاژن به شکل زیر گزارش شده است:
- برخی مکمل‌ها از آلرژن‌های غذایی (مواد غذایی که منجر به آلرژی یا حساسیت می‌شوند.) معمولی مانند ماهی، صدف و تخم مرغ ساخته می‌شوند. افرادی که به این مواد غذایی حساسیت دارند باید از خوردن مکمل‌های کلاژن ساخته شده با این مواد جلوگیری کنند تا دچار واکنش‌های آلرژیک نشوند.
- مکمل‌های این ماده پروتئینی ممکن است باعث ایجاد طعم بدی در دهان شوند.
- مکمل‌های کلاژن می‌توانند در برخی افراد عوارض جانبی گوارشی مانند احساس پر بودن و سوزش قلب را ایجاد کنند.
سخن پایانی…
مصرف مواد غذایی و مکمل‌های حاوی کلاژن با فواید سلامتی زیاد و خطرات شناخته شده بسیار کمی همراه است. در شروع مصرف، مکمل‌ها می‌توانند با کاهش چین‌وچروک و خشکی، سلامت پوست را بهبود بخشند. مصرف مداوم آن‌ها همچنین به افزایش توده عضلانی، جلوگیری از ریزش استخوان و تسکین درد مفاصل کمک می‌کنند. مکمل‌های کلاژن به‌طورکلی بی‌خطر هستند و مصرف آن‌ها بسیار آسان است و به دلیل مزایایی که دارد ارزش استفاده کردن دارند و عوارض خاصی ایجاد نمی‌کند؛ اما قبل از استفاده از مکمل حتماً با پزشک مشورت کنید.