دیابت از صفر تا 100 همراه با روش های درمان

دیابت قندی، که معمولاً به عنوان دیابت شناخته می‌شود، یک بیماری متابولیکی است که باعث قند خون بالا می‌شود. هورمون انسولین قند را از خون به درون سلولهای شما منتقل می‌کند تا در انرژی ذخیره شود یا از آن استفاده شود. قند خون بالا درمان نشده از این بیماری می‌تواند به اعصاب، چشم‌ها، کلیه‌ها و سایر اُرگان‌ها آسیب برساند.

در این مقاله قصد داریم به طور کامل دیابت را برای شما عزیزان شرح دهیم و راه‌های درمان آن و نحوه پیشگیری از آن را با هم مورد بررسی قرار دهیم.

انواع دیابت

چند نوع مختلف این بیماری وجود دارد:

• نوع1: یک بیماری خود ایمنی است. این بیماری به سیستم ایمنی بدن سلولهای موجود در لوزالمعده، جایی که انسولین ساخته شده است حمله و از بین‌ می‌برد. مشخص نیست چه عواملی باعث این حمله شده است. حدود 10 درصد از مبتلایان به دیابت به این نوع مبتلا هستند.
• نوع 2: هنگامی رخ می‌دهد که بدن شما در برابر انسولین مقاوم شود و قند در خون شما تقویت می‌شود.
• پیشگیری دیابت: در شرایطی اتفاق می‌اُفتد که قند خون شما بالاتر از حد طبیعی باشد، اما برای تشخیص دیابت نوع 2 کافی نیست.
• حاملگی: قند خون بالا در دوران بارداری است. انسداد انسولین و انسولین تولید شده توسط جفت باعث این نوع دیابت می‌شود.

یک بیماری نادر به نام دیابت insipidus مربوط به دیابت نیست، اگرچه دارای نام مشابهی است. این یک وضعیت متفاوت است که در آن کلیه‌های شما مایعات زیادی را از بدن شما خارج می‌کنند. هر نوع دیابت علائم، دلایل و درمانهای منحصر به فردی دارد. .

علائم دیابت

علائم این بیماری در اثر افزایش قند خون ایجاد می شود.

علائم عمومی

علائم عمومی این بیماری شامل موارد زیر است:

• افزایش گرسنگس
• عطش زیاد
• کاهش وزن
• تکرر ادرار
• تاری دید
• خستگی شدید
• زخمهایی که بهبود نمی‌یابند

علائم در مردان

علاوه بر علائم عمومی این بیماری، مردان مبتلا به دیابت ممکن است دچار کاهش فشار جنسی، اختلال نعوظ (ED) و قدرت عضلانی ضعیف شوند.

علائم در زنان

زنان مبتلا به این بیماری همچنین می‌توانند علائمی مانند عفونت ادراری، عفونت مخمر و خشکی و خارش پوست داشته باشند.

دیابت نوع 1

علائم این بیماری نوع 1 می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• گرسنگی شدید
• عطش را بیشتر می‌کند
• کاهش وزن غیر عمدی
• تکرر ادرار
• تاری دید
• خستگی

همچنین ممکن است منجر به تغییر خلقی شود.

دیابت نوع 2

علائم این بیماری نوع 2 می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

•  افزایش گرسنگی
• عطش را بیشتر می‌کند
• افزایش ادرار
• تاری دید
• خستگی
• زخمهایی که به آهستگی بهبود می‌یابند

همچنین ممکن است باعث عفونت‌های مکرر شود. این بدان دلیل است که بالا رفتن سطح گلوکز باعث بهبودی بدن می‌شود.

دیابت بارداری

بیشتر زنان مبتلا به دیابت بارداری هیچ علائمی ندارند. این بیماری اغلب در طی یک آزمایش معمول قند خون یا آزمایش تحمل گلوکز خوراکی که معمولاً بین هفته های 24 و 28 حاملگی انجام می‌شود، تشخیص داده می‌شود.

در موارد نادر، یک زن مبتلا به این بیماری  افزایش عطش یا ادرار را تجربه خواهد کرد.

نکته: علائم این بیماری می‌تواند به قدری خفیف باشد که در ابتدا تشخیص آنها سخت باشد.

علل دیابت

دلایل مختلفی با هر نوع از این بیماری مرتبط است.

دیابت نوع 1

پزشکان دقیقاً نمی‌دانند چه عواملی باعث ابتلا فرد به این بیماری از نوع یک می‌شود. به دلایلی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول‌های بتا تولید کننده انسولین در لوزالمعده را حمله و از بین می‌برد. ممکن است ژن‌ها در برخی افراد نقش داشته باشند.

دیابت نوع 2

این نوع بیماری از ترکیب، ژنتیک و عوامل سبک زندگی ناشی می‌شود. اضافه وزن یا چاقی خطر شما را نیز افزایش می‌دهد. تحمل وزن اضافی، به ویژه در شکم، باعث می‌شود سلول‌های شما در برابر اثر انسولین بر قند خون شما مقاومت بیشتری نشان دهند.

این شرایط در خانواده‌ها جاری است. اعضای خانواده ژنهایی را به اشتراک می‌گذارند که احتمال ابتلا به این بیماری از نوع 2 و اضافه وزن را به دنبال می‌آورد.

دیابت بارداری

این بیماری نتیجه تغییرات هورمونی در دوران بارداری است. جفت هورمون‌هایی تولید می‌کند که باعث می‌شود سلول‌های یک زن باردار نسبت به اثر انسولین حساس‌تر شوند. این می‌تواند باعث بالا رفتن قند خون در دوران بارداری شود.

زنانی که هنگام بارداری اضافه وزن دارند یا در دوران بارداری وزن زیادی به دست می‌آورند، احتمال ابتلا به دیابت حاملگی را دارند.

نکته: هم ژن‌ها و هم عوامل محیطی در تحریک این بیماری نقش دارند.

عوامل خطر دیابت

برخی عوامل خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.

دیابت نوع 1

اگر کودک یا نوجوان هستید و والدین یا خواهر و برادرتان این نوع بیماری دارند و یا ژنهای خاصی را که به این بیماری مرتبط هستند شما هم دارید، احتمال ابتلا به این بیماری از نوع 1 را دارید.

دیابت نوع 2

اگر:

• اضافه وزن دارند
• سن شما 45 سال به بالا است
• پدر و مادر یا خواهر و برادر با این شرط دارید
• از نظر جسمی فعال نیستند
• دیابت حاملگی داشته‌اند
• پیش دیابت دارند
• فشار خون بالا، کلسترول بالا، و یا تری گلیسیرید بالا دارند

دیابت بارداری

اگر:

• اضافه وزن دارند
• بالای 25 سال هستند
• در طی بارداری گذشته به این بیماری مبتلا بود
• نوزادی به وزن بیش از 4 کیلو به دنیا آورده‌اند
• سابقه خانوادگی دیابت نوع 2 را دارید
• دارند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) هستند

نکته: خانواده، محیط و شرایط پزشکی پیش رونده همه می‌توانند بر احتمال ابتلا به این بیماری تأثیر بگذارد.

عوارض دیابت

قند خون بالا به بدن و اندام شما آسیب می‌رساند. هرچه قند خون شما بیشتر باشد و با آن زندگی کنید، خطر عوارض بیشتر می‌شود.

عوارض مرتبط با این بیماری عبارتند از:

• بیماری قلبی، حمله قلبی و سکته مغزی
• نوروپاتی
• نفروپاتی
• رتینوپاتی و از بین رفتن
• از دست دادن شنوایی
• آسیب‌های پا مانند عفونت‌ها و زخم‌هایی که بهبود نمی‌یابند
• بیماری های پوستی مانند عفونت باکتری و قارچی
• افسردگی
• زوال عقل

دیابت بارداری

کنترل نشده این بیماری می‌تواند منجر به مشکلاتی شود که هم مادر و هم کودک را تحت تأثیر قرار دهد. عوارض موثر بر کودک می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تولد زودرس
• وزن بالاتر از حد طبیعی هنگام تولد
• افزایش خطر ابتلا به این بیماری از نوع 2 بعد از زندگی
• قند خون پایین
• زردی
• زایمان

مادر می‌تواند عوارضی مانند فشار خون بالا ( پره اکلامپسی ) یا دیابت نوع 2 ایجاد کند. او همچنین ممکن است نیاز به زایمان سزارین داشته باشد، که معمولاً به آن بخش C گفته می‌شود.

خطر دیابت بارداری مادر در بارداری‌های بعدی نیز افزایش می‌یابد.

نکته:  این بیماری می‌تواند منجر به عوارض جدی پزشکی شود، اما شما می‌توانید با استفاده از داروها و تغییر شیوه زندگی شرایط را مدیریت کنید.

درمان دیابت

پزشکان بیماری این بیماری را با چند داروی متفاوت درمان می‌کنند. برخی از این داروها از طریق دهان و برخی دیگر به صورت تزریق در دسترس هستند .

دیابت نوع 1

انسولین درمان اصلی این بیماری از نوع 1 است. این جایگزین هورمونی است که بدن شما قادر به تولید آن نیست.

چهار نوع انسولین وجود دارد که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. آنها با توجه به سرعت شروع به کار و تأثیر آنها متفاوت هستند:

• انسولین سریع: ظرف 15 دقیقه شروع به کار می‌کند و اثرات آن 3 تا 4 ساعت دوام می‌آورد.
• انسولین کوتاه مدت: در طی 30 دقیقه شروع به کار می‌کند و 6 تا 8 ساعت به طول می‌انجامد.
• انسولین با عملکرد متوسط: ​​در طی 1 تا 2 ساعت شروع به کار می‌کند و 12 تا 18 ساعت به طول می‌انجامد.
• انسولین طولانی مدت: چند ساعت پس از تزریق شروع به کار می‌کند و 24 ساعت یا بیشتر طول می‌کشد.

دیابت نوع 2

رژیم غذایی و ورزش می‌تواند به برخی از افراد در مدیریت دیابت نوع 2 کمک کند. اگر تغییرات سبک زندگی برای پایین آوردن قند خون کافی نیست، باید دارو مصرف کنید.

این داروها قند خون شما را به روش های مختلفی پایین می آورند:

انواع دارو	نحوه کار آنها	مثال ها
مهار کننده های آلفا گلوکزیداز	تجزیه بدن شما از قند و مواد غذایی نشاسته را آهسته کنید	Acarbose (Precose) و miglitol (Glyset)
بیگوانیدها	میزان گلوکز کبد شما را کاهش می دهد	متفورمین (گلوکوفاژ)
مهارکننده های DPP-4	قند خون خود را بهبود بخشید بدون آنکه خیلی پایین بیاید	لیناگلیپتین (Tradjenta) ، ساکساگلیپتین (آنگلیزا) ، و (sitagliptin (Januvia
پپتیدهای گلوکاگون	نحوه تولید انسولین بدن را تغییر دهید	(Dulaglutide (Trulicity) ، Exenatide (Byetta) و (liraglutide (Victoza
مگلیتینیدها	لوزالمعده خود را تحریک کنید تا انسولین بیشتری آزاد شود	ناتگلینید (استارلیکس) و رپاگلینید (پراندین)
مهار کننده های SGLT2	گلوکز بیشتری را درون ادرار رها کنید	کاناگلیفلوزین ( آنوکانا ) و داپاگلیفلوزین ( Farxiga )
سولفونیل آوره	لوزالمعده خود را تحریک کنید تا انسولین بیشتری آزاد شود	داروی glyburide) (DiaBeta) Glynase)، گلیپیزید (Glucotrol)، و مصرف glimepiride
تیازولیدین دیون	به انسولین بهتر کمک کنید	پیوگلیتازون (Actos) و روزیگلیتازون (Avandia)

ممکن است شما نیاز به مصرف بیش از یکی از این داروها داشته باشید. برخی از افراد مبتلا به این بماری نوع 2 نیز انسولین مصرف می‌کنند.

دیابت بارداری

شما باید در طول بارداری روزانه چندین بار قند خون خود را کنترل کنید. اگر زیاد باشد، تغییر رژیم غذایی و ورزش ممکن است برای کاهش آن کافی نباشد.

طبق گفته‌های کلینیک مایو، حدود 10 تا 20 درصد از زنان مبتلا به دیابت حاملگی برای کاهش قند خون به انسولین نیاز دارند. انسولین برای کودک در حال رشد بی‌خطر است.

نکته: دارو یا ترکیبی از داروهایی که پزشک معالج شما تجویز می‌کند به نوع بیماری شما و علت آن بستگی دارد.

دیابت و رژیم غذایی

خوردن  غذای سالم بخش اصلی مدیریت این بیماری است. در بعضی موارد، تغییر رژیم غذایی ممکن است برای کنترل بیماری کافی باشد.

دیابت نوع 1

میزان قند خون شما بر اساس انواع غذاهایی که می‌خورید بالا می‌رود یا می‌اُفتد. غذاهای نشاسته‌ای یا قندی باعث می‌شوند سطح قند خون به سرعت افزایش یابد. پروتئین و چربی باعث افزایش تدریجی بیشتر می‌شوند. پزشک شما ممکن است توصیه کند مقدار کربوهیدرات‌هایی را که هر روز می‌خورید محدود کنید. همچنین باید میزان مصرف کربوهیدرات را با دوز انسولین خود متعادل کنید.

با یک متخصص تغذیه صحبت کنید که می‌تواند به شما در طراحی یک برنامه غذایی کمک کند. به دست آوردن تعادل مناسب پروتئین، چربی و کربوهیدرات می‌تواند به شما در کنترل قند خون کمک کند.

دیابت نوع 2

خوردن انواع مناسب غذاها هم می‌تواند قند خون شما را کنترل کند و هم در کاهش وزن اضافی به شما کمک کند.

شمارش کربن بخش مهمی از خوردن غذا برای بیماری نوع 2 است. یک متخصص تغذیه می‌تواند به شما کمک کند  تا تشخیص دهید که در هر وعده غذایی چه مقدار کربوهیدرات وجود دارد.

به منظور ثابت نگه داشتن قند خون، سعی کنید وعده‌های غذایی کوچک را در طول روز میل کنید. بر غذاهای سالم مانند:

• میوه‌ها
• سبزیجات
• غلات کامل
• پروتئین بدون چربی مانند مرغ و ماهی
• چربی‌های سالم مانند روغن زیتون و آجیل

برخی غذاهای دیگر می‌توانند تلاش‌های لازم برای کنترل قند خون را تحت تأثیر قرار دهند.

دیابت بارداری

خوردن یک رژیم غذایی متعادل برای شما و نوزادتان در طی این نه ماه مهم است. انتخاب مناسب مواد غذایی همچنین می‌تواند به شما در جلوگیری از داروهای این بیماری کمک کند. اندازه های خود را تماشا کنید، و غذاهای شیرین یا شور را محدود کنید. اگرچه برای تغذیه کودک در حال رشد خود به مقداری قند احتیاج داری، اما باید از خوردن زیاد خودداری کنید.

در نظر بگیرید با کمک یک متخصص تغذیه، برنامه غذایی درست کنید. آنها اطمینان حاصل می‌کنند که رژیم غذایی شما ترکیب مناسبی از مواد مغذی را داشته باشد.

تشخیص دیابت

هر کسی که علائم این بیماری را دارد یا در معرض خطر این بیماری است باید آزمایش شود. زنان به طور مرتب در سه ماهه دوم یا سوم بارداری از نظر دیابت حاملگی مورد آزمایش قرار می‌گیرند.

پزشکان از این آزمایش خون برای تشخیص پیش بینی این بیماری استفاده می‌کنند:

• آزمایش قند خون ناشتا (FPG) قند خون شما را بعد از 8 ساعت ناشتا اندازه گیری می‌کند.
• آزمایش A1C یک تصویر کلی از سطح قند خون شما در طول 3 ماه گذشته فراهم می‌کند.

برای تشخیص دیابت حاملگی، پزشک میزان قند خون شما را بین هفته‌های 24 و 28 بارداری آزمایش می‌کند.

• در طی آزمایش چالش گلوکز، قند خون شما یک ساعت پس از نوشیدن یک مایع قندی بررسی می‌شود.
• در طی آزمایش 3 ساعته تحمل گلوکز، قند خون شما بعد از روزه گرفتن در طول شب بررسی می‌شود و بعد از آن یک مایع قندی بنوشید.

نکته: هرچه زودتر این بیماری را تشخیص دهید، زودتر می‌توانید درمان را شروع کنید.

پیشگیری از دیابت

این بیماری نوع 1 قابل پیشگیری نیست زیرا ناشی از مشکل سیستم ایمنی بدن است. برخی از دلایل این بیماری نوع 2، مانند ژنها یا سن شما نیز تحت کنترل شما نیست. با این وجود بسیاری دیگر از عوامل خطر دیابت قابل کنترل هستند. اکثر راهکارهای پیشگیری از دیابت شامل تنظیمات ساده در برنامه غذایی و روتین بدن شماست.

اگر به این بیماری مبتلا شده‌اید، در اینجا مواردی وجود دارد که می‌توانید برای تأخیر یا جلوگیری از دیابت نوع 2 انجام دهید:

• حداقل 150 دقیقه در هفته ورزش هوازی، مانند پیاده روی یا دوچرخه سواری انجام دهید.
• حذف چربی اشباع و ترانس، همراه با کربوهیدرات‌های تصفیه شده، از رژیم غذایی خود.
• بیشتر میوه، سبزیجات و غلات کامل بخورید.
• اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، سعی کنید از وزن بدن خود کم کنید.(منبع تحقیق شماره یک)

دیابت در بارداری

زنانی که هرگز به دیابت مبتلا نبوده‌اند می‌توانند به طور ناگهانی در بارداری دچار دیابت حاملگی شوند. هورمون‌های تولید شده توسط جفت می‌توانند بدن شما را در برابر اثرات انسولین مقاوم‌تر کنند. برخی از زنانی که قبل از شروع بارداری به دیابت مبتلا بودند، آن را با خود به بارداری منتقل می‌کنند. به این دیابت قبل از حاملگی گفته می‌شود.

دیابت حاملگی باید بعد از زایمان از بین برود، اما این امر احتمال ابتلا به این بیماری را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.

براساس اعلام فدراسیون بین المللی دیابت (IDF)، حدود نیمی از زنان مبتلا به دیابت بارداری طی 5 تا 10 سال از زایمان به دیابت نوع 2 مبتلا می‌شوند.(منبع تحقیق شماره دو)

ابتلا به این بیماری در دوران بارداری شما همچنین می‌تواند عوارضی را برای نوزاد شما ایجاد کند، مانند زردی یا مشکلات تنفسی. اگر به این بیماری قبل از حاملگی یا حاملگی مبتلا شده‌اید، برای جلوگیری از عوارض به نظارت ویژه پزشکی نیاز دارید.

دیابت در کودکان

کودکان می‌توانند ای بیماری را از نوع 1 و نوع 2 دریافت کنند. کنترل قند خون به ویژه در جوانان بسیار حائز اهمیت است، زیرا این بیماری می‌تواند به اندامهای مهمی مانند قلب و کلیه آسیب برساند.

دیابت نوع 1

شکل خود ایمنی این بیماری اغلب در کودکی شروع می‌شود. یکی از علائم اصلی افزایش ادرار است. کودکان مبتلا به این بیماری از نوع 1 ممکن است بعد از آموزش توالت، شروع به مرطوب کردن تخت کنند.

تشنگی شدید، خستگی و گرسنگی نیز از علائم بیماری است. مهم است که کودکان مبتلا به این بیماری نوع 1 فوراً تحت درمان قرار گیرند. این بیماری می‌تواند باعث قند خون و کم آبی بدن شود که می‌تواند در موارد اضطراری پزشکی باشد.

دیابت نوع 2

این بیماری از نوع 1 قبلاً “دیابت نوجوان” خوانده می‌شد زیرا نوع 2 در کودکان بسیار نادر بود. اکنون که تعداد بیشتری کودک اضافه وزن یا چاق دارند، این بیماری از نوع 2 در این گروه سنی شایع تر است. طبق گفته کلینیک مایو، حدود 40 درصد از کودکان مبتلا به این بیماری از نوع 2 علائم ندارند. این بیماری اغلب در طی معاینه فیزیکی تشخیص داده می‌شود.(منبع تحقیق شماره سه)

این بیماری از نوع 2 درمان نشده می‌تواند باعث عوارض مادام العمر از جمله بیماری های قلبی، بیماری کلیوی و کوری شود. تغذیه سالم و ورزش می‌تواند به کودک شما کمک کند قند خون خود را مدیریت کرده و از بروز این مشکلات جلوگیری کند.

نکته: این بیماری از نوع 2 در جوانان شیوع بیشتری دارد.

سخن پایانی…

برخی از انواع دیابت مانند نوع 1 ناشی از عواملی هستند که خارج از کنترل شما نیستند. برخی دیگر  مانند نوع 2 با انتخاب بهتر مواد غذایی، افزایش فعالیت و کاهش وزن قابل پیشگیری هستند. در مورد خطرات احتمالی این بیماری با پزشک خود صحبت کنید. اگر در معرض خطر هستید، قند خون خود را آزمایش کرده و از توصیه‌های پزشک خود برای مدیریت قند خون خود پیروی کنید.

[منبع]