درماتیت تماسی چیست و چگونه به راحتی آن را درمان کنیم؟
آیا تا به حال از محصول جدیدی بری مراقبت از پوستتان استفاده کرده‌اید که چند دقیقه بعد از آن پوستتان واکنش نشان دهد و قرمز یا تحریک‌پذیر شود؟ این نوع واکنش‌ها یک نوع عارضه پوستی به نام درماتیت پوستی هستند و درواقع نوعی آلرژی محسوب می‌شوند. اکثر واکنش‌های پوستی تماسی شدید نیستند، اما ممکن است به دلیل ایجاد خارش و قرمزی شما را اذیت کنند. هر چند بعد از مدتی با مراقبت صحیح به‌مرور رفع می‌شوند.
در این مقاله برای شما توضیح خواهیم داد علائم و دلایل ایجاد درماتیت پوستی چیست و چگونه می‌توانید سریع‌تر آن را درمان کنید؟ با ما همراه باشید.
علائم درماتیت تماسی چیست؟
علائم درماتیت پوستی به علت و میزان حساسیت شما به ماده جدیدی که استفاده کرده‌اید بستگی دارد.
درماتیت تماسی آلرژیک
به‌طورکلی علائم مرتبط با درماتیت تماسی آلرژیک شامل موارد زیر است:
- پوست خشک و پوسته پوسته
- تاول‌های متورم
- قرمزی پوست
- پوستی که تیره یا چرمی به نظر می‌رسد.
- ایجاد سوزش در پوست
- خارش شدید
- حساسیت به آفتاب
- تورم، به‌ویژه در چشم، صورت یا نواحی کشاله ران
درماتیت تماسی تحریک کننده
درماتیت تماسی تحریک‌کننده ممکن است علائم کمی متفاوتی ایجاد کند که به شکل زیر می‌باشند:
- تاول زدن
- ترک خوردن پوست به دلیل خشکی شدید
- تورم
- احساس سفتی در پوست
- زخم
- زخم‌های باز که پوسته ایجاد می‌کنند
چه عواملی باعث ایجاد درماتیت تماسی می‌شود؟
طبق تحقیقات انجام شده دلایل مختلفی می‌تواند باعث این نوع حساسیت پوستی شود. از طرفی درماتیت پوستی به سه نوع متفاوت تقسیم می‌شود که به شکل زیر می‌باشد:
- درماتیت تماسی آلرژیک
- درماتیت تماسی تحریک‌کننده
- درماتیت فتوکونکت
البته درماتیت فوتوکتیکت کمتر شایع است. این واکنش زمانی اتفاق می‌افتد که مواد فعال موجود در یک محصول پوستی در معرض آفتاب قرار بگیرند و منجر به تحریک شوند. دلایل شایع درماتیت تماسی آلرژیک شامل تماس با موارد زیر می‌باشد که شاید تاکنون تجربه کرده باشید:
- جواهرات ساخته شده از نیکل یا طلا
- دستکش لاتکس
- عطرها یا مواد شیمیایی موجود در محصولات آرایشی و بهداشتی و مراقبت از پوست
- بلوط سمی یا پیچک سمی
- درماتیت تماسی تحریک‌کننده
همچنین مواد سمی که می‌توانند باعث درماتیت تماسی تحریک‌کننده شوند عبارت‌اند از:
- اسید باتری
- سفیدکننده
- پاک‌کننده‌های تخلیه
- نفت سفید
- مواد شوینده
- اسپری فلفل
درماتیت تماسی تحریک‌کننده همچنین می‌تواند هنگامی رخ دهد که پوست با مواد تحریک‌کننده مانند صابون یا حتی آب دارای املاح خاص تماس پیدا کند. به‌عنوان‌مثال افرادی که مرتباً در معرض آب هستند، مانند آرایشگاه‌ها، متصدیان رستوران و کارکنان بهداشت و درمان، معمولاً دچار درماتیت پوستی تحریک‌کننده دست‌ها می‌شوند.
روش‌های درمان درماتیت پوستی
بیشتر موارد درماتیت تماسی به محض قطع تماس با ماده حساسیت‌زا خودبه‌خود از بین می‌روند. بااین‌حال در اینجا چند روش وجود دارد که می‌توانید در خانه امتحان کنید:
- از خاراندن پوست تحریک‌شده خودداری کنید. خراش می‌تواند تحریک را بدتر کند یا حتی باعث عفونت پوستی شود که برای درمان به آنتی‌بیوتیک نیاز دارد.
- پوست خود را با صابون ملایم و آب ولرم تمیز کنید تا مواد تحریک‌کننده از بین برود.
- دیگر از محصولاتی که فکر می‌کنید ممکن است مشکل ایجاد کنند استفاده نکنید.
- پوستتان را با ژل نفتی مخصوص ملایم تمیز کرده و سپس وازلین بزنید.
- سعی کنید از درمان‌های ضد خارش مانند لوسیون کالامین یا کرم هیدروکورتیزون استفاده نمایید.
- در صورت نیاز، یک داروی آنتی هیستامین مانند دیفن هیدرامین مصرف کنید تا خارش را کاهش داده و میزان حساسیت کم شود. این موارد را می‌توانید از همه داروخانه‌ها تهیه نمایید.
در بیشتر مواقع، درماتیت تماسی نگران‌کننده نیست. بااین‌حال، اگر بثورات نزدیک به چشم یا دهان شما باشد، ناحیه وسیعی از بدن را بپوشاند یا با درمان خانگی بهبود نیابد، باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. درواقع اگر درمان‌های خانگی باعث تسکین پوست شما نشوند، پزشک می‌تواند کرم‌های استروئیدی قوی‌تری تجویز کند که برای تهیه آن‌ها نیاز به نسخه دارید.
نحوه جلوگیری از درماتیت تماسی
با روش‌های مراقبتی مختلف می‌توانید از ایجاد یا برگشت مجدد درماتیت تماسی جلوگیری کنید. برخی از این روش‌ها به شکل زیر می‌باشند:
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض تحریک‌کننده‌های اولیه می‌تواند از درماتیت تماسی جلوگیری کند.
- محصولاتی با برچسب ضد حساسیت یا بدون بو خریداری کنید.
- در صورت حساسیت به لاتکس از پوشیدن دستکش لاتکس خودداری کنید. در عوض دستکش‌های مخصوص ضد حساسیت را انتخاب کنید.
- هنگام کوهنوردی یا پیاده‌روی، پیراهن و شلوار آستین بلند بپوشید.
- اگر متوجه تحریک محصول جدید شدید، بلافاصله استفاده از آن را متوقف کنید.
- اگر می‌دانید پوست حساسی دارید، برای شروع استفاده از هر محصول جدیدی یک آزمایش پچ انجام دهید. به این صورت که محصول جدید را در یک قسمت از بازو بزنید. منطقه را بپوشانید و آن را در معرض آب یا صابون قرار ندهید. تا 24 ساعت منتظر بمانید و در صورت عدم واکنش پوستی می‌توانید از محصول جدید به‌راحتی استفاده کنید.
سخن پایانی…
همان‌طور که گفتیم درماتیت تماسی از نظر سلامتی مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند و با کمی مراقبت و پرهیز از محصولات آلرژی‌زا کاملاً رفع می‌شود. بااین‌حال بسته به نوع واکنش بدن هر فرد ممکن است در برخی افراد شدید باشد. در این صورت باید حتماً به پزشک مراجعه کنید تا نحوه مراقبت و داروهای لازم برای شما تجویز شود.